Πρωτογενῶς καί πρωτίστως, νά εὐχαριστήσω πάντοτε καρδιακά, τόν οἰκεῖο Μητροπολίτη, τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιῶς, γιά τήν εὐλογία πού μᾶς δίνει νά ὁμιλοῦμε στή δική του περιοχή καί βεβαίως καί κατ᾽ ἐξοχήν τούς ἐφημερίους καί τόν προϊστάμενο τοῦ ναοῦ ἐδῶ γιά τήν ἀγάπη πού εἶχαν νά μᾶς προσκαλέσουν.

Ὅπως εἴπαμε, ὅλες οἱ ὁμιλίες αὐτές ἀναφέρονται στό χῶρο τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου καί στό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων. Ἄν θέλετε, αὐτήν τήν ὁμιλία πού θά σᾶς κάνω νά τήν χαρακτηρίσω μέ ἕναν τίτλο, περίπου νά ξέρετε τί θά λέγαμε, θά τό ἔλεγα μέ τόν ἑξῆς τίτλο: «Ἀπό τόν θρύλο στήν ὕβρη». Θά καταλάβετε μετά τί σημαίνει αὐτό πού λέω. Καί φυσικά δέν μπορῶ νά κάνω ἀλλιῶς, δέν γίνεται ἀλλιῶς, δέν μπορῶ νά μιλήσω γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο καί τή μητέρα του ἁπλῶς θεωρητικά, ἐπιστημονικά, ἱστορικά, θά τό κάνω ὅσο μπορῶ, ὅσο τό ἐπιτρέπουν οἱ δυνάμεις μου. Ἀλλά ξέρετε, ἐπειδή αὐτός ὁ τόπος, ἡ Πόλις τοῦ Κωνσταντίνου χαρακτηρίζει τή ζωή μας, ἀπό ἐκεῖ προέρχομαι, ποτέ δέν μπορῶ νά μιλήσω γι᾽ αὐτόν, χωρίς νά βάλω μιά βαθιά συμμετοχή, σ᾽ αὐτό τό γεγονός, ἀπό ὅπου ξεκινήσαμε νά συναντοῦμε τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο.

Ἡ Πόλις τοῦ Κωνσταντίνου, ἡ Κωνσταντινούπολις. Ἡ Πόλις ὅπου μᾶς δίνεται ἡ εὐκαιρία, ἐμένα προσωπικά, νά γνωρίσω τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο καί τόν γνωρίσαμε τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο πρῶτα - πρῶτα, ὡς θρύλο. Ξέρετε, ἄλλο νά ἀκοῦς γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο καί ἄλλο νά ζεῖς ἕνα θρύλο, μιά παράδοση, κάτι συγκλονιστικό σέ μιά καθημερινότητα. Ἐκεῖ δέν ἀκούγαμε ἁπλῶς γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, ἦταν τό βίωμά μας. Γεγονότα καί ἱστορίες πού ἦταν θρύλοι καί εἶχαν γραφτεῖ γύρω ἀπό τό ὄνομά του, χαρακτήριζαν τό εἶναι καί τήν παιδική μας ἡλικία. Αὐτό πού λέει καί ἱστορικός ἀκόμη τό ἀναφέρει. Ὅταν χάρασσε τήν Πόλη ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, γιά νά βρεῖ τά ὅριά της, πρίν ἀπ᾽ αὐτόν προηγεῖτο ἕνας Ἄγγελος. Κι ὅταν τοῦ εἶπαν οἱ ἄλλοι, διότι δέν ἔβλεπαν τόν Ἄγγελο, [μόνο] ὁ Ἅγιος τόν ἔβλεπε, μέχρι ποῦ θά μᾶς πᾶς; Θά εἶναι μακριά τά σύνορα πού θά χαράξεις; [Τούς] λέει, δέν τά χαράσσω ἐγώ, θά ἀκολουθήσω αὐτόν(!) πού προηγεῖται [ἐμοῦ]. Αὐτό, γιά μᾶς, ἦταν μιά ζωντανή ἱστορία. Ζούσαμε στήν Πόλη πού χαράχτηκε ἀπό ἕναν Ἄγγελο. Καί ἡ ζωή τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου καί αὐτή ἡ Πόλη δέν ἦταν ἕνας τυχαῖος τόπος. Ἦταν «Ὁ» Τόπος, γιά μᾶς! Ἦταν θρύλος, πού πιάνει τήν παιδική καρδιά καί τήν κάνει νά ἀλλάζει ὁλόκληρη. Καί νά λές, ποῦ ζῶ;! Σ᾽ ἕναν τόπο πού εἶναι θρύλος!

Οἱ χρησμοί, οἱ θρύλοι, οἱ παραδόσεις. Τά κείμενα πάνω ἀπ᾽ τόν τάφο του, πού λένε κάποιες παραδόσεις ὅτι βρέθηκαν. Πού δίνουν προφητεῖες, πού χαρακτήριζαν τή ζωή μας. Αὐτό πού γινόταν σέ κάθε χῶρο. Πάντοτε θυμόμασταν καί γελούσαμε, μέ τήν ἄλλη ἄκρη τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τήν Ἀσιατική, πού εἶναι ἡ Χαλκηδόνα, ὅταν ξέραμε πώς εἴχανε πεῖ σ᾽ αὐτό τό χῶρο, ὅτι αὐτή εἶναι ἡ χώρα τῶν τυφλῶν. Δέν ἔβλεπαν τήν ὀμορφιά τῆς Πόλης καί μεῖναν ἀπέναντι. Ἦταν γιά μᾶς ἡ χώρα τῶν τυφλῶν.

Ὅλα ἦταν Ἅγιος Κωνσταντῖνος! Τά πάντα! Ἀκόμη καί πράγματα πού φαίνονται συμβολικά. Τό σύμβολο τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς δέν εἶναι ὁ δικέφαλος ἀετός; Αὐτό εἶναι σύμβολο. Αὐτό γιά μᾶς ἦταν μιά παρουσία. Δεκάδες ἀετοί, μεγάλοι, πετοῦσαν πάνω ἀπ᾽ τά κεφάλια μας στήν Πόλη. Δέν λέγαμε: εἶναι ἡ χώρα τοῦ συμβόλου τοῦ δικεφάλου. [Λέγαμε:] εἶναι ἡ χώρα τῶν ὑψιπετῶν ἀετῶν. Καί πόσα τέτοια, πού χαρακτηρίζουν τή ζωή ἑνός παιδιοῦ, νά νιώθει ἕναν θρύλο. Στήν Πόλη, ὅταν μπαίνεις, στήν Πόλη τοῦ Κωνσταντίνου, μπαίνεις παραδοσιακά ἀπό δύο πλευρές. Ἤ μέ τό τρένο ἀπό τήν ξηρά, ἤ μέ τό καράβι ἀπό τή θάλασσα. Ἀπ᾽ τόν Κεράτιο κόλπο. Ἄς ἀφήσω τό ἀεροπλάνο, δέν ὑπῆρχαν τότε πολλά.

Ὁ λαός ἐκεῖ, ὅλα τά ᾽κανε ὄμορφα. Λέγαμε, τί ὄμορφα εἶναι τά δειλινά στήν Πόλη. ῎Οχι, εἶναι ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος πού ἔκανε τέτοια δειλινά. Τά περίφημα δειλινά τῆς Πόλης. Μά εἶναι τό φυσικό γεγονός. ῎Οχι, εἶναι ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Μά τί ὡραία εἶναι ἡ εὐωδία ἐδῶ πέρα. Ὅταν μπαίνουμε ἀπό τό Γαλατᾶ στήν Πόλη, μήπως μυρίζει τηγανιτή παλαμίδα; ῎Οχι, ὄχι, ὄχι, τί λέτε τώρα. Ἐδῶ εἶναι ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Μά τί ὡραῖα εἶναι νά μπαίνεις ἐκεῖ ἀπό τό τρένο, πού εἶναι τό Σίρκεντζι καί κάτι ἄλλο μύριζε. ῎Οχι, ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος. Μετά ἀπό τέτοια ἐμπειρία, εἶσαι πιά μπολιασμένος μ᾽ ἕνα θρύλο, καί νιώθεις ὅτι ἔχεις μιά ὑποχρέωση.

Καί ὅταν θά φτάσεις στόν ἄλλο θρύλο, νά σέ πᾶνε στήν πλατεία, ἐκεῖ πού ἔγινε ἡ ἐπανάσταση, ἡ Στάση Τοῦ Νίκα καί νά σοῦ ποῦνε, βλέπεις ἐδῶ πέρα αὐτή τή στήλη; Ἐδῶ πάνω ἦταν ὁ ἀνδριάντας τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, τώρα ἔχει γκρεμιστεῖ. Ἀλλά ξέρεις τί ἔχει μέσα αὐτή ἡ στήλη; Ἔχει τά καρφιά πού εἶχε βρεῖ ἡ Ἁγία Ἑλένη στό Σταυρό καί τά ᾽χει ἐκεῖ πέρα στό βάθος καί ἀκόμα εἶναι ἐκεῖ. Ἦταν ὁ θρύλος. Ὁ συγκλονιστικός θρύλος, πού δέν μπορεῖ νά σέ κάνει ἱστορικό ἁπλῶς. Λές, μά ποῦ ζῶ;! Δέν εἶναι ἕνα παραμύθι. Γιατί ὅλη ἡ Αὐτοκρατορία, ἔπρεπε νά λέει, μά ποῦ ζῶ;! Ἀκόμη καί τό σήμερα αὐτό πού ἄφησε πίσω του, ὄχι ὡς ἱστορική μνήμη [ἀλλά] ὡς ζωντανή παράδοση, ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, δέν σ᾽ ἀφήνει νά πεῖς, μά ποῦ ζούσαμε;! Ἄν τό ζήσουμε θά ποῦμε, μά ποῦ ζῶ;! Αὐτός ἦταν ὁ θρύλος.

Μετά, ὅταν περάσαμε ἀπ᾽ τό θρύλο τῆς Πόλης, στή σκληρή πραγματικότητα τῆς Ἀθήνας, βρεθήκαμε μπροστά στήν ὕβρη. Ὅλα ἄλλαξαν. Μά τά κείμενα, οἱ ἄνθρωποι, οἱ ἱστορικοί, ἔβριζαν τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο. Γι᾽ αὐτό εἶπα, ἀπό τό θρύλο στήν ὕβρη. Αὐτό ξέρετε τί συγκλονισμός εἶναι; Δέν βρίζαν ἁπλῶς μιά ἱστορική μορφή. Βρίζαν ἕναν Ἅγιο, ὁ ὁποῖος γιά μᾶς ἦταν αὐτός ὁ ὁποῖος χαρακτήρισε ὁλόκληρη τή Ρωμηοσύνη. Καί τότε ὅλα γκρεμίζονταν. Ὅλα γίνονταν ὕβρις. Ὁ ἱστορικός, ὁ ἕνας, ὁ ἄλλος.

Γιά πρώτη φορά πού σήκωσα κεφάλι, κάποια χρόνια μετά ἀπό τό πέρασμά μου στήν Ἀθήνα, ἦταν ὅταν ἔγινα ἱερέας στόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο Γλυφάδας. Εἶχα μείνει μ᾽ αὐτόν τόν πόλεμο μέσα μου. Ἡ ὕβρις ἤ ὁ θρύλος; Καί τότε ἄρχισα, πρίν νά μελετήσω βαθιά τίς ἱστορικές πηγές, ἄρχισα νά ζῶ κάτι ἄλλο. Ἐμεῖς οἱ ἱερεῖς πόσο εὐγνωμονοῦμε τό λαό τοῦ Θεοῦ! Γιατί εἶναι, ἄν τό θέλει αὐτός ὁ λαός, μιά ζωντανή βίωση τῆς παραδόσεώς μας. Ἐκεῖ λοιπόν, ὡς νέος κληρικός, στήν παραλία τῆς Γλυφάδας, στόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, ἄρχισα νά ἀκούω συγκλονιστικές ἐμπειρίες παλαιῶν ἐνοριτῶν, γερόντων, γεροντισσῶν, ἀπό γεγονότα τῆς πραγματικῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Καί πόσοι μοῦ λέγανε. Μοῦ λέει εἶδα τόν Κωνσταντή, λέω ποιός εἶναι αὐτός; Λέει ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος. Λέω, γιατί δέν τόν λές Ἅγιο; Μά ἦρθε, λέει, καί μοῦ εἶπε «εἶμαι ὁ Κωνσταντής». Ὅταν τά γεγονότα τῆς παρουσίας τοῦ Κωνσταντῆ ἄρχισαν στήν καρδιά μου νά γίνονται πάρα πολλά, ἄρχισα νά ξαναβρίσκω τό θρύλο. Καί λέω ποῦ εἶναι ὁ θρύλος καί ποῦ εἶναι ἡ ὕβρις; Καί τότε, ἔπρεπε ν᾽ ἀρχίσω καί ἐγώ νά μελετῶ, γιά νά εἶμαι καί ρεαλιστής, νά εἶμαι καί θεολόγος, νά μήν εἶμαι ἀεροβάμων, ἀλλά πρέπει νά εἶμαι καί πραγματικός πού γνωρίζω τήν ἱστορία. Καί ἄρχισα νά μελετῶ τήν ὕβρη, ἀλλά βρίσκοντας τήν ὕβρη, ἔβρισκα τό κάλλος.

Ἡ πρώτη ἐμπειρία πού μοῦ ἔτυχε, πέρα ἀπό τόν εὐλογημένο λαό, πού εἶχε ἐμπειρία τοῦ Κωνσταντῆ, συγχωρέστε με γιά τή φράση, ἔτσι μοῦ ἔλεγαν οἱ γιαγιάδες στή Γλυφάδα, ἦταν ὅταν ἔμαθα, δέν ξέρω ἄν ξέρετε τό ὄνομά του, τά περί τοῦ πνευματικοῦ καθοδηγητοῦ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Ποιός κρυβόταν πίσω ἀπό αὐτή τήν προσωπικότητα. Ποιός ἦταν, ἄς τό πῶ ἔτσι ὁ πνευματικός του, πού τόν καθοδήγησε πολλά χρόνια πρίν νά γίνει Χριστιανός καί μετά, σ᾽ αὐτό τό κάλλος πού ἀποκαλύφθηκε καί κατέληξε στήν ἁγιότητά του. Πιθανῶς νά ξέρετε τό ὄνομά του, εἶναι Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά πολύς λαός δέν τόν ξέρει. Γιά μένα ἦταν ἡ πρώτη πρόσβαση, γιά νά δῶ τί συνέβη στήν καρδιά του; Εἶναι ὁ Ἅγιος, προσέξτε, εἶναι Ὅσιος καί ἔχει τό ὄνομα Ὅσιος. Εἶναι ὁ Ὅσιος Ὅσιος Ἐπίσκοπος τῆς Κορδούης. Κορδούη εἶναι μία πόλη τῆς Ἱσπανίας, Κόρντοβα λέγεται μέχρι σήμερα. Μεγάλος ἱεράρχης, ὁ ὁποῖος μετεῖχε σέ Οἰκουμενική Σύνοδο. Δέν ἦταν τυχαῖος. Καί ἔγινε Ἅγιος. Κρατῆστε τό ὄνομά του. Ὁ Ὅσιος Ὅσιος Κορδούης. Ὅταν ἔμαθα ὅτι πίσω του κρυβόταν τέτοιος Ἅγιος, τέτοια ὑπέροχη μορφή καί ἀπ᾽ ὅ,τι λένε τά κείμενα, μιά μορφή βαθιά διακριτική, πού μέσα στόν ὀρυμαγδό τῶν αἱρέσεων καί [σέ] ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα ὁδήγησαν τήν Ἐκκλησία νά καταλήξει στήν Α᾽ Οἰκουμενική Σύνοδο, ἦταν διακριτικότατο μάτι καί κρατοῦσε βαθύτατες θεολογικές ἰσορροπίες. Ἦταν ἡ πρώτη μου κατανόηση, τί ἔκανε τόν Κωνσταντή νά γίνει Ἅγιος. Καί ἀπό ἐκεῖ καί μετά ἀρχίζουν οἱ ἄλλες πιά ἱστορικές ἐμπειρίες, ἀλλά αὐτό ἦταν τό πρῶτο. Ποιός κρύβεται πίσω ἀπό τόν Ἅγιο; Πάντα εἶναι ἕνας Ἅγιος ἄνθρωπος καί ἕνας πνευματικός, ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι, ἀλλά πού βάζει αὐτούς τούς Ἁγίους ἀνθρώπους νά ἀναλύουν προσωπικότητες. Καί τότε ἀρχίζει πιά ἡ ἱστορία ἡ μεγάλη τῶν πηγῶν τῆς ζωῆς τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Δέν θά σᾶς κουράσω, ἀλλά ἐπειδή κάνουμε ἕναν περίπατο, ἀπό τόν θρύλο στήν ὕβρη, θέλω νά μπεῖτε στό πετσί αὐτοῦ τοῦ πράγματος καί ἡ πιθανότητα νά ξεπεράσετε τόν προβληματισμό ἤ τόν πειρασμό τῆς ὕβρεως, πού τολμῶ ἀπό τώρα νά τό πῶ, εἶναι παντελῶς ἀνυπόστατος καί γελοῖος.

Προσέξτε, ἡ Ἐκκλησία μας Ἁγίους ἀναδεικνύει δεκάδες ἁμαρτωλούς πού μετάνιωσαν. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀρνεῖται τή μετάνοια. Πόσοι ἦταν Ἅγιοι, ἐνῶ προηγουμένως εἶχαν ἁμαρτήσει. Ἄλλο αὐτό καί ἄλλο νά φορτώνεις, σέ μία προσωπικότητα, γιά λόγους πού θά πῶ σέ λίγο, περίσσια, ψεύτικα ἁμαρτήματα, γιατί πρέπει νά καταξιωθεῖ ἤ νά ἀκυρωθεῖ ἕνας πολιτισμός. Ποιός ἦταν ἀναμάρτητος καί ἔγινε Ἅγιος; Κανείς. Ἄλλο αὐτό καί ἄλλο νά φορτώνεις ψευτιά στήν προσωπικότητα τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου.

Οἱ βασικές πηγές πού ἔχουμε γιά τή ζωή του, ἐνδελεχῶς ἀναλυμένες, ὑπάρχουν ἀρκετοί ἱστορικοί, ἀλλά οἱ πιό βασικές πηγές, εἶναι ὁ γνωστός ἱστορικός καί Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας Εὐσέβιος, Ἐπίσκοπος Νικομηδείας. Ἕνας ἄλλος ἱστορικός, Λακτάντιος, προσέξτε ἔχει σημασία, αὐτός ὁ ἱστορικός, ὁ Λακτάντιος, ἔχει μεγάλη σημασία, γιατί ἦταν πρῶτος καρδιακός φίλος τοῦ Κρίσπου, υἱοῦ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, πού λένε πού τόν δολοφόνησε. Ὁ Λακτάντιος ἦταν καρδιακός, παιδικός φίλος τοῦ Κρίσπου, υἱοῦ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, πού λένε οἱ ὑβρίζοντες ὅτι τόν δολοφόνησε, θά πῶ μερικά πράγματα γι᾽ αὐτό. Καί ὁ Λακτάντιος μαζί μέ τόν Εὐσέβιο, ὑμνοῦν τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο. Εἶναι ἐπιχείρημα αὐτό πού λέω; Μπορεῖς νά τόν ὑμνεῖς καί ταυτόχρονα νά ἔχει δολοφονήσει τόν καλύτερό σου φίλο; Ἄς ἀφήσω καί λίγο τό ἐπιχείρημα νά τρέξει.

Μέ ἄλλα λόγια, ὑπῆρχαν καί ἄλλοι ἱστορικοί, ἐθνικοί καί Χριστιανοί, ὅλοι οἱ Χριστιανοί τόν ὑμνοῦν καί οἱ ἱστορικοί ἀκόμη οἱ ἐθνικοί, λένε καλά λόγια γι᾽ αὐτόν, ἐκτός ἀπό ἕναν. Προσέξτε, ἕνας εἶναι μόνο. Τό ὄνομά του εἶναι Ζώσιμος. Ὅλοι οἱ σύγχρονοι ἱστορικοί, μᾶλλον ψευτοϊστορικοί, οἱ ὁποῖοι βάζουν τήν ὕβρη καί κατηγοροῦν τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, ἔχουν ὡς πηγή τους μόνο τόν Ζώσιμο. Δέν ἔχουν οὔτε τόν Εὐσέβιο, οὔτε τόν Λακτάντιο, οὔτε τούς ἄλλους μικροϊστορικούς πού περιστασιακά ἀσχολήθηκαν μέ τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο. Ἄρα κάτι συμβαίνει. Ἀπό τούς ἑφτά πού ἔχουν γράψει ἱστορία γι᾽ αὐτόν, ἀλλά ἡ πιό ἔντονη εἶναι τοῦ Εὐσέβιου, τοῦ Λακτάντιου καί τοῦ Ζώσιμου, ὁ Ζώσιμος εἶναι ὁ ὑβριστής· καί ὅλος ὁ χῶρος πού θέλει τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, ὄχι Ἅγιο [ἀλλά] μιά ἐξευτελισμένη προσωπικότητα, νά στηρίζεται μόνο στόν Ζώσιμο. Κοιτάξτε κάτι ἄλλο. Ὁ Εὐσέβιος καί ὁ Λακτάντιος, εἶναι σύγχρονοι τῆς ζωῆς τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Ὁ Ζώσιμος ἔζησε ἑκατόν πενήντα χρόνια μετά ἀπ᾽ αὐτόν. Εἶναι ἱστορικός πού ἁπλῶς καταγράφει μία ἱστορία πού ἄκουσε; Μία ἱστορία πού τήν ἔφτιαξε; Ἀλλά δέν εἶναι ὁ ἱστορικός πού ἔζησε. Οἱ ἄλλοι ἔζησαν μαζί του.

Δέν θέλω νά σᾶς πείσω μέ τά ἐπιχειρήματα, ἀλλά εἶναι τόσο ἔντονα καί συγκλονιστικά. Ζεῖ λοιπόν ἑκατόν πενήντα χρόνια μετά καί κατηγορεῖ συνέχεια τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο. Προσέξτε τίς πηγές πού χρησιμοποιήθηκαν μέχρι σήμερα ἀπό ὅλους τούς νεοπαγανιστές καί νεοειδωλολάτρες, ἀπό ὅλους τούς ἀντίθετους, προσέξτε, πού δέν ἄντεξαν τή λαμπρή, Ὀρθόδοξη, Ἀνατολική Αὐτοκρατορία. Προσέξτε, μιά παρένθεση εἶναι αὐτή, τό ὄνομα Βυζάντιο, δέν ἦταν τό ὄνομα τῆς Αὐτοκρατορίας. Βυζάντιο γιά πρώτη φορά ἀπεκλήθη ἀπό ἱστορικούς, μετά ἀπό τήν πτώση τῆς Πόλης, τό 1520. Δέν ἦταν Βυζάντιο. Ἦταν ἡ Ρωμανία ἤ ἡ Ὀρθόδοξη, Ἀνατολική Αὐτοκρατορία. Ὅλοι αὐτοί λοιπόν πού κατηγοροῦν τόν Ἅγιο Κωνσταντῑνο, εἶχαν ἕνα βαθύ μίσος γιά αὐτήν τήν Ὀρθόδοξη, Ἀνατολική Αὐτοκρατορία. Νά πῶ δυό λόγια, γιατί εἶναι πολύ μεγάλη ἱστορία. Τό 326 μ.Χ. ἕνα χρόνο μετά τήν Οἰκουμενική Σύνοδο ὁ Κωνσταντῖνος πού ἀπεστρέφετο τή Ρώμη, ἤδη ἑτοίμαζε σιγά – σιγά τήν Κωνσταντινούπολη, ἔρχεται στή Ρώμη, ἦταν ἀκόμη αὐτοκράτορας, νά γιορτάσει τά εἰκοσάχρονα τῆς βασιλείας του. Τά λεγόμενα δεύτερα δεκενάλια. Καί κλήθηκε ὅπως ἦταν φυσικό, καί ἔτσι πάντα γινόταν ἱστορικά, στό Καπιτώλιο. Νά λάβει μέρος σέ μιά στρατιωτική εἰδωλολατρική ἑορτή. Καί νά προσφέρει τίς θυσίες στούς θεούς τῶν εἰδώλων. Ἀρνήθηκε! Καταλαβαίνετε ὅτι ἄρνηση στό Καπιτώλιο μιᾶς τέτοιας τιμῆς, ἦταν ἄρνηση ἑνός ὁλόκληρου πολιτισμοῦ!

Πρέπει νά ξέρουμε ὅτι ἡ βασική αἰτία πού ἄρχισε νά διώκεται ὁ Κωνσταντῖνος ἦταν αὐτή, παρόλο πού προϋπῆρχε πρίν ἀπό δεκατρία χρόνια τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων. Προσέξτε, τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων δέν τούς ἔθιξε τόσο πολύ. Τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων ἁπλῶς ἔδωσε ἴσες εὐκαιρίες στούς χριστιανούς. Δέν ἀδίκησε τούς εἰδωλολάτρες. Καί δέν μποροῦσε ἀλλιῶς νά γίνει. Γιατί τότε ὁ πληθυσμός τῆς Αὐτοκρατορίας κατά 90% ἦταν εἰδωλολάτρες. Σάν νά λέγαμε σήμερα πώς τό ἐκλογικό σῶμα ἦταν εἰδωλολάτρες. Ὁ Κωνσταντῖνος δέν τούς χτύπησε κατά πρόσωπο. Εἶπε, ἄδικο μιά θρησκεία νά μήν ἔχει ἴσα δικαιώματα μέ τίς ἄλλες. Δέν ἦταν τό καίριο σημεῖο. Τούς πόνεσε, ἀλλά δέν ἦταν τό καίριο, γιατί οἱ Χριστιανοί ἦταν τό 10%. Κατά τούς ἱστορικούς τό καίριο σημεῖο εἶναι αὐτό πού σᾶς λέω: ὅταν πάει στή Ρώμη καί ἀρνεῖται νά δώσει πιά θυσίες. Ὅπου ἀρνεῖται πιά ἕναν ὁλόκληρο ἀρχαῖο κόσμο. Θέλοντας νά πεῖ σίγουρα τό λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «Τά ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδού, γέγονεν καινά τά πάντα». Καί ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ τραγωδία. Δέν μποροῦσε νά μήν ἀρνηθεῖ.

Ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος ἕνα χρόνο πρίν τό 365 μ.Χ. μετεῖχε στίς συνεδριάσεις τῆς Α᾽ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅπου ἔψαλλαν τό Ἅγιος ὁ Θεός, τό Τρισάγιον ὡς Ὀρθόδοξο δόγμα οἱ Πατέρες. Δέν μποροῦσε τώρα νά δώσει θυσίες στά εἴδωλα. Εἶναι τό πιό καίριο σημεῖο κατά τή γνώμη μου, ἀλλά καί κατά τούς ἱστορικούς πού ἀσχολοῦνται μέ αὐτό τό θέμα. Δέν θυσίασε στόν Καίσαρα, στόν ἑαυτό του δηλαδή, γιατί Καῖσαρ ἦταν μόνο ὁ Θεός πάνω στή γῆ. Μάλιστα ὁ Ζώσιμος αὐτό τό γεγονός ἁρπάζει καί λέει ὅτι εἶναι μισητός ἐχθρός ὅλων τῶν Ρωμαίων. Τόν θεωρεῖ βέβηλο. Τόν θεωρεῖ ἄδικο. Τόν θεωρεῖ βρόμικο. Γιατί ἀρνεῖται μιά παράδοση. Ἡ παράδοση ξέρετε, ἔχει σημασία ἄν εἶναι ἀληθινή. Δέν μᾶς σώζει μιά ὁποιαδήποτε παράδοση. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι λέμε Παράδοση, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ἔ; Παράδοση χωρίς τό Ἅγιο Πνεῦμα, τί παράδοση εἶναι αὐτή; Συντήρηση κάποιων συνηθειῶν; Ἠθῶν καί ἐθίμων; Τί σημαίνει αὐτό; Πόσῳ μᾶλλον ἄν ἡ παράδοση εἶναι καί δαιμονική. Αὐτό δέν τό κατάλαβε μέ τίποτε ὁ Ζώσιμος.

Καί φυσικά μετά ἀπό ἐκεῖ, μέ τά κείμενα τοῦ Ζωσίμου, ἔγραψαν ἐναντίον [τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου] ὅλοι οἱ Δυτικοί ἱστορικοί. Ὁ Γίβων, ὁ Βολταῖρος καί πάρα πολλοί ἄλλοι, οἱ ὁποῖοι τόν θεώρησαν ἀντίπαλο ὅλου αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ. Καί φυσικά ὅλος ὁ κόσμος ὁ Δυτικός, ὅλος ὁ βατικάνιος κόσμος. Μίσησε βαθύτατα τόν Κωνσταντῖνο γιατί ἔφυγε τό κέντρο, ἀπό τή Ρώμη, καί πῆγε στή Νέα Ρώμη. Σκεφτήκατε ποτέ γιατί σέ ὁλόκληρο τό Δυτικό κόσμο σπανίζει τό ὄνομα Κωνσταντῖνος; Σπανίζει. Ἐκφράζει αὐτό ἕνα μίσος, ἔ; Σπανίζει τό ὄνομα καί ἱεραρχῶν Κωνσταντῖνος μετά ἀπό τό σχίσμα. Αὐτό σᾶς λέει τίποτα; Ὅλοι οἱ διαφωτιστές λοιπόν, μέ ὅσα ὄργανα εἴχανε στά χέρια τους, χρησιμοποίησαν τόν Ζώσιμο γιά νά κάνουνε αὐτή τή δυσφήμηση.

Ὁ Κωνσταντῖνος λοιπόν πρῶτα-πρῶτα δέν ἀπαγόρευσε τή θρησκεία. Κι ἀρχίζει ἡ πορεία του πού θίγει ἄλλα πράγματα. Βλέπετε, σήμερα μιλᾶμε καί λέμε πολιτεύματα, δικτατορία, δημοκρατία, καί φυσικά ἄν κανείς μιλήσει γιά δικτατορία θά γελᾶμε. Καί μιλᾶμε γιά δημοκρατία. Τό μοντέλο τότε τῆς διοικήσεως ἦταν ὄχι ἁπλῶς ἡ ἀπόλυτη δικτατορία, ὁ αὐτοκράτορας δέν ἦταν ἁπλῶς δικτάτορας. Ἦταν θεός! Τόν προσκυνοῦσαν καί τοῦ ἔκαναν θυσίες. Ἦταν κάτι πού ξεπερνοῦσε τή δικτατορία. Καί τί κάνει ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος. Τό κάνει πρῶτα τό 311 μ.Χ. μαζί μέ τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων. Καί μετά τό κάνει στήν Α᾽ Οἰκουμενική Σύνοδο.

Τότε τό 311, ἤ μᾶλλον καλύτερα γιά νά εἶμαι ἀκριβής στίς ἱστορικές στιγμές, τό 313 μέ 314 ξεκίνησε μιά μεγάλη αἵρεση τῶν δονατιστῶν. Δέν θά τήν ἀναλύσω τώρα. Καί ἦταν αὐτοκράτορας καί ἔπρεπε νά πάρει θέση ὁ αὐτοκράτορας. Τί πρέπει νά γίνει σέ αὐτό τό πρόβλημα. Τότε ἐπίσκοπος Ρώμης ἦταν ὁ Μιλτιάδης, ὁ ὁποῖος πῆγε στόν αὐτοκράτορα καί λέει, συνταράσεται ἡ Αὐτοκρατορία. Ἐσύ θά δώσεις λύση. Σᾶς διαβάζω τά λόγια τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου. Λέει στόν Μιλτιάδη Ρώμης, ἔχετε σύλλογο (ἐννοεῖ σύνοδο), δικάστε μέ τό συνοδικό σύλλογο. Ξέρετε τί σημαίνει αὐτό γιά τόν κόσμο αὐτό; Εἶναι μιά ἄλλη ἔκφραση δημοκρατίας. Ἡ ἀπόφαση περνάει στό σύλλογο. Καί ποῦ; Στή σύνοδο τῶν ἱεραρχῶν. Αὐτό γιά τήν ἐποχή εἶναι συγκλονιστικό!

Μικρή παρατήρηση θά κάνω. Ἔχετε σκεφτεῖ γιατί ἀκόμη μέχρι σήμερα στή βατικάνια παραλλαγή τῆς μορφῆς, τοῦ μορφώματος τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν κάνουνε σύνοδο μπορεῖ νά μαζευτοῦν χίλιοι διακόσιοι ἐπίσκοποι. Ἀποφασίζουν. Ἀλλά ἄν ὁ πρῶτος, ὁ «ἀλάθητος», ὁ Ρώμης, ὁ πάπας πεῖ ὄχι, ἀναιροῦνται οἱ ψῆφοι τῶν χιλίων διακοσίων. Εἶναι ἀπόλυτη δικτατορία, ἔ; Αὐτό ἔμεινε ἐκεῖ μετά τό σχίσμα. Δέν ἄντεξαν τό ξεπέρασμα τοῦ Κωνσταντίνου. Εἶναι καίρια αὐτή ἡ ἱστορία. Τό νά δίνει δικαίωμα νά ἀποφασίζει μιά ὁμάδα σύλλογος, σύνοδος ἱεραρχῶν, καί μάλιστα τῶν πιστῶν χριστιανῶν, εἶναι τό δεύτερο στοιχεῖο πού βάρυνε στήν πλάστιγγα ὑπέρ τῆς ὕβρεως.

Καί φυσικά ποιός δέ θυμᾶται τά κείμενα. Πολλά ἀπό αὐτά τά παρουσιάζει ὁ ἱστορικός Εὐσέβιος. Φίλος τοῦ Κωνσταντίνου. Ὄχι πνευματικός του, φίλος. Ὁ Κορδούης εἶναι ὁ πνευματικός του. Τά κείμενα εἶναι συγκλονιστικά. Ἔτσι συγκαλεῖ [ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος] μέ ἐντολή του τήν Α᾽ Οἰκουμενική. Ἀκοῦστε τί λένε οἱ ἐχθροί. Βλέπετε; Ἡ Ἐκκλησία ἦταν κατευθυνόμενη, δέν εἶχε ἐλευθερία, τούς καλεῖ τό κράτος. Λάθος. Δέν ξέρουν ἱστορία. Τί δέν ξέρουν; Ὅτι σέ αὐτή τήν ἀπέραντη Αὐτοκρατορία δέν μποροῦσε κανείς νά κινηθεῖ, νά πάει κάπου, καί μάλιστα ἄν εἶχε κάποιο ἀξίωμα [ὅπως] δήμαρχος, διοικητής, ἱεράρχης, χωρίς τήν ἄδεια τοῦ αὐτοκράτορα. Ὅλα μύριζαν ἐπανάσταση καί συνωμοσία. Γι᾽ αὐτό τή συγκαλεῖ ἐκεῖνος. Τούς δίνει νόμιμο δικαίωμα νά μετακινηθοῦν ἀπό τά πέρατα τῆς γῆς, γιά νά πᾶνε στή Νίκαια. Καί τή συγκαλεῖ, δέν προεδρεύει. Τό κείμενο περιγράφει τήν εἴσοδο τοῦ Κωνσταντίνου στήν Α᾽ Οἰκουμενική. Ἔχει παραμείνει. Παρόλο πού τά πρακτικά τῆς συνόδου δέν ἔχουν παραμείνει. Τά πρακτικά. Οἱ ἀποφάσεις ὑπάρχουν. Τά πρακτικά τῶν συνεδριάσεων δέν ὑπάρχουν. Ἐνῶ τῶν ἄλλων Οἰκουμενικῶν ὑπάρχουν. Μπαίνει μέσα στή σύνοδο χωρίς στρατιῶτες, χωρίς συνοδεία. Παράλογο πράγμα γιά τόν αὐτοκράτορα. Πάει μέ τρόπο ταπεινό καί λέει, ποῦ εἶναι ἡ θέση μου; Ποῦ τό λέει; Στόν προεδρεύοντα. Ποιός ἦταν ὁ προεδρεύων; Ἅγιος Εὐστάθιος Ἀντιοχείας. Καί τοῦ λέει, παράλογο γιά τήν ἐποχή, παράλογο. Ἐκεῖ θά καθίσετε. Αὐτό ἦταν ντροπή γιά τήν Αὐτοκρατορία. Ποιός ἔχει τήν τόλμη νά πεῖ, ἐσύ θά καθίσεις ἐκεῖ. Καί κάθεται ἐκεῖ. Καί παρακολουθεῖ σιωπηλά τά τεκταινόμενα. Ἡ ταπεινή παρουσία του. Ἀναγνωρίζει ὁλόκληρη τήν ἔκφραση τῆς συνόδου· ἐδῶ ἀρχίζει ἡ πραγματική δημοκρατία τῆς Ἐκκλησίας. Δέ θέλω νά σᾶς θυμίσω τή φράση πού τήν ξέρετε πού τήν εἶπε ἐκείνη τή στιγμή τῆς συνοδικῆς ἐκφράσεως, «ἐσεῖς εἶστε ἐπίσκοποι τοῦ ἐντός», μέσα δηλαδή, στά πνευματικά. Ἐγώ εἶμαι ἁπλῶς ἀπ᾽ ἔξω, κατ᾽ ἀνάγκη. Διοικῶ τόν κόσμο. Ὅλα αὐτά θίγουνε ὁλόκληρο ἕναν κόσμο. Καί φυσικά ἀρχίζει τό μεγάλο ἔργο του. Σέ πολυεπίπεδο ἐπίπεδο πού σύγχισε, [τάραξε δηλαδή] ὁλόκληρες καρδιές. Τό μίσος γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο εἶναι σήμερα πολύ μεγάλο.

Πρῶτον, προσέξτε, δίνει δυνατότητα στούς δούλους νά εἶναι ἐλεύθεροι. Ἀκοῦστε τήν παρατήρηση. Οὔτε ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει καταργῆστε τή δουλεία. Τί λέει; Τά ἀφεντικά νά ἀποκτήσουν τέτοια καρδιά νά μήν ἔχουν δούλους. Ἡ ἐπανάσταση πού γίνεται διά τῆς βίας, εἶναι πάντοτε ψεύτικη. Ἡ ἐπανάσταση πού γίνεται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, εἶναι πάντοτε ἀληθινή! Τόν δρόμο αὐτόν τόν ἀκολουθεῖ ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος. Δέν ἐπιβάλλει διά τῆς βίας νόμους ἀπελευθερώσεως τῶν δούλων. Καί τί κάνει; Προτείνει αὐτό πού σᾶς εἶπα. Ἄν εἶστε χριστιανοί καί ἀγαπᾶτε, ἀπελευθερῶστε τούς ἀνθρώπους, ἔ; Αὐτό εἶναι καταστροφή, ἄς τό πῶ ἔτσι, γιά τούς δυνατούς. Ἤ ἄς τό πῶ ἔτσι ἄν θέλετε, γιά τούς καπιταλιστές τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἄν ἐπιτρέπεται ἡ λέξη. Κάνει νά ἀλλάξει ἡ καρδιά. Ὅλη αὐτή ἡ ρίζα τῆς θεολογίας, εἶναι γραμμένη ἀπό τόν ἀπόστολο Παῦλο στήν πρός Φιλήμονα ἐπιστολή. Εὔκολα μπορεῖτε νά τή διαβάσετε. Καταργεῖ, γιά μᾶς δέ λέει τίποτα αὐτό, τό σῶμα τῶν πραιτωριανῶν. Ἰσχυρές προσωπικότητες πού κατευθύνουν τή ζωή τοῦ κόσμου. Σήμερα θά ἔλεγα πραιτωριανούς τά κόμματα πού κυβερνοῦν τόν τόπο. Πραιτωριανοί. Ὀργανωμένες ὁμάδες κρούσεως, πού ἀγνοοῦν τή βούληση τοῦ λαοῦ. Αὐτό ἔτσι τό μεταφράζω.

Κατήργησε τήν ποινή τοῦ σταυρικοῦ θανάτου, καί προσέξτε, τό νομοθετικό διάταγμα τό ὁποῖο ἔφερε τίς περισσότερες ὕβρεις ἀπέναντί του. Κρατῆστε αὐτό τό σημεῖο. Ἐδῶ εἶναι πάρα πολύ καίριο. Ἕνα καίριο νομοθετικό διάταγμα. Τό ξαναλέω, τό ὁποῖο ἐπέφερε περισσότερες ὕβρεις ἀπό τά προηγούμενα. Ποιό ἦταν αὐτό τό διάταγμα; Θεωρεῖ μεγάλο ἀδίκημα τή μοιχεία. Ἀπό τά ὕψιστα ἀδικήματα πού βιώνονται σέ μιά πολιτεία. Ἀπό τά ὕψιστα. Καί βγάζει αὐστηρότατες ἐντολές γιά τούς μοιχούς. Καί ἐκεῖ -ἐπιτρέπεται ἡ λέξη;- ἔπαιξε ὁ διάβολος τό παιχνίδι του. Ἄν θέλετε λίγα λεπτά νά ἐξηγήσω αὐτή τήν ἱστορία. Γιατί ἐκεῖ στέκονται πιά οἱ μεγάλοι ὑβριστές. Ὄχι ἁπλῶς τό ὅτι κατήργησε τή Ρώμη καί τά λοιπά, τά εἴδωλα. Θά ποῦν μερικοί δέν πειράζει τά εἴδωλα, ἀλλά τό ὅτι τόν κατηγοροῦν προσέξτε, τό ὅτι σκότωσε τό γιό του καί τή γυναίκα του, αὐτό εἶναι πολύ ἰσχυρό. Τό γιό του καί τή γυναίκα του. Τόν Κρίσπο καί τή Φαύστα. Ποιά καρδιά μπορεῖ νά τό ἀντέξει; Βέβαια ἕνας ἀπολογητής τοῦ Χριστιανισμοῦ θά ἔλεγε αὐτό πού σᾶς εἶπα στήν ἀρχή. Ἐντάξει, ὅλοι οἱ Ἅγιοι ἁμάρτησαν. Ἀλλά δέν σοῦ μένει μέσα τό ἀγκάθι; Σκότωσε τό γιό του καί τή γυναίκα του; Τί Ἅγιος εἶναι αὐτός; Γιά τήν Ἐκκλησία ὅλοι γίνονται Ἅγιοι. Οἱ μεγαλύτεροι ὑβριστές. Ἀλλά δέν εἶναι τά πράγματα ἔτσι. Δέν κάνω ἀπολογία ψεύτικη. Κάνω ἀπολογία ἱστορική ἀπό τά κείμενα πού ἔχω στά χέρια μου. Ἄν σκότωνε τό γιό ἤ τή γυναίκα του, ὁ Θεός ξέρει πῶς ἀναδεικνύει τούς Ἁγίους. Πόσοι τέτοιοι ἀναδείχθηκαν; Δέν εἶναι ἔτσι; Ἅγιοι ἔγιναν οἱ σταυρωταί τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος Λογγίνος, ἔ; ᾽Ισχυρό δέν εἶναι; Ἀλλά πῶς εἶναι τά πράγματα. Εἶναι ἀλλιώτικα. Αὐτό τό νομοσχέδιο περί τῆς μοιχείας ἦταν ἐκεῖνο τό ὁποῖο ἔδωσε ἐντυπωσιακές, δαιδαλώδεις ψευδολογίες μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του κατά τοῦ Κωνσταντίνου. Νά δοῦμε καί λίγο τά πράγματα. Ἔχει σημασία γιατί οἱ ἱστορικοί ἐκεῖ στέκονται πιά. Δέ στέκονται στό ὅτι πῆρε τήν Αὐτοκρατορία καί τήν πῆγε στή Νέα Ρώμη. ῎Οχι πιά. Πέρασε αὐτό. Στέκονται στά ἐγκλήματα.

Θά τό πῶ μέ λίγα λόγια. Συμπυκνώνοντας τούς ἱστορικούς πού ἀσχολήθηκαν μέ αὐτό τό θέμα. Ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος ἦταν παντρεμένος εἰς πρῶτο γάμο μέ μιά πολύ καλή κοπέλα. Καί οἱ πολιτικές δυνάμεις τοῦ κόσμου ἦταν τότε στήν Αὐτοκρατορία. Καί δή ὁ Μαξιμιανός τόν ὑποχρεώνει νά χωρίσει τήν πρώτη του γυναίκα ἀπό τήν ὁποία εἶχε ἕνα γιό, τόν Κρίσπο καί νά παντρευτεῖ τήν κόρη του. Γιά νά μπορεῖ νά ὑπάρχει ἰσορροπία στήν Αὐτοκρατορία. Νά μήν ὑπάρχουν μίση. Καί τόν παντρεύει μέ τή Φαύστα. Φαύστα! Νά παίξω μέ τίς λέξεις; Ἄν ξέρετε τόν Φάουστ, τόν δαιμονικό ἥρωα τῆς εὐρωπαϊκῆς λογοτεχνίας. Τί γίνεται τώρα; Εἶναι λίγες μέρες πού ἔχει ἐκδώσει, ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, τό διάταγμα περί τῆς μοιχείας, πού εἶναι πολύ μεγάλο ἔγκλημα καί ἁμάρτημα. Ἀκολούθησαν ἐλάχιστες μέρες καί ἡ Φαύστα βγάζει μιά κατηγορία κατά τοῦ ἀνδρός της. Καί λέει, ὅτι ὁ γιός ὁ πρῶτος ἀπό τήν πρώτη γυναίκα, ὁ Κρίσπος, τῆς ἔκανε σεξουαλική ἐπίθεση.

Θυμηθεῖτε ὅτι αὐτή ἡ γυναίκα εἶχε μέ τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο τρία ἄλλα παιδιά. Καί οἱ τρεῖς μετά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο ἔγιναν αὐτοκράτορες. Κατηγορεῖ ποιόν; Τόν πρωτότοκο, τόν Κρίσπο, ὁ ὁποῖος πρέπει νά ἐξαφανιστεῖ. Γιατί ἄν ζήσει ὁ Κρίσπος, δέν θά μποροῦν τά παιδιά της νά γίνουν αὐτοκράτορες. Καί τί κατηγορεῖ; Τό πιό καίριο σημεῖο. Τόν αὐτοκράτορα, πού μισεῖ τή μοιχεία καί κατηγορεῖ τώρα τό γιό του, γιά μοιχεία! Λένε οἱ ἱστορικοί, ποιό πολιτικό κουράγιο θά εἶχε ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος νά πεῖ, συγχωρῶ τό γιό μου γιατί αὐτός τό ᾽κανε. Ὁ λαός; Ὁ νόμος ἦταν σχετικός; [Δηλαδή γιά μερικούς]; Ἡ πρώτη φράση. Ἡ πονηριά τῆς Φαύστας. Λέει, μοῦ ἔκανε τή σεξουαλική ἐπίθεση, τό ἀκούει ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος καί δίνει ἐντολή νά κρατηθεῖ στή φυλακή ὁ γιός του ὁ Κρίσπος. Πρίν νά διαπιστωθοῦν τά γεγονότα, προσέξτε, δίνει τήν ἐντολή. Δέν δίνει ἐντολή, ἐδῶ ἔχει σημασία, ἔχουν γίνει ἱστορικές ἔρευνες, νά δολοφονήσουν τό γιό του. Ἔπρεπε νά τόν συλλάβει. Βλέπετε ἄν ἤμουν, παραδείγματος χάριν, ὁ γιός τοῦ προέδρου τῆς βουλῆς καί ἔκανα ἁμάρτημα, ἔπρεπε νά ὑποστῶ καί ἐγώ τίς συνέπειες τοῦ νόμου. Αὐτό τό σκέφτηκε ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος.

Πρίν νά προλάβει νά κάνει ἀναλύσεις, ἄν ἔγινε τό γεγονός ἤ ὄχι, δίνεται μιά ἐντολή, στή φυλακή πού τόν εἶχαν, νά δολοφονηθεῖ. Οἱ τότε ἱστορικοί, ζητοῦν νά βροῦν, ποῦ εἶναι τό ἔνταλμα τῆς δολοφονίας τοῦ Κρίσπου. Ποιός ἔδωσε ἐντολή. Κανείς δέν βρίσκει ποῦ ὑπάρχει ἐντολή. Γιά νά δοθεῖ ἐντολή, ἔπρεπε νά ὑπάρχει τό χρυσόβουλο τοῦ αὐτοκράτορα, τό ὁποῖο τό εἶχε μόνο ὁ Κωνσταντῖνος στό δωμάτιό του καί τό εἶχε ἡ Φαύστα. Οἱ σύγχρονοι ἱστορικοί, χωρίς νά εἶναι μεροληπτικοί, ὁμολογοῦν ὅτι ἡ Φαύστα βιάζεται. Πρίν ἀποκαλυφθεῖ τό σκάνδαλο, πού εἶναι ψέμα ἡ κατηγορία, νά δολοφονήσει τόν Κρίσπο καί ὑπογράφει ψεύτικα μέ τό χρυσόβουλο, μέ τήν ὑπογραφή τοῦ Κωνσταντίνου, καί δολοφονεῖται ὁ Κρίσπος.

Δέν εἶμαι ἀπολογητής τοῦ Κωνσταντίνου, ἀλλά ἡ σύγχρονη ἱστορική ἔρευνα τά ψάχνει ὅλα, βλέπετε, ἔ; Καί πρέπει νά δεῖ καί αὐτή τήν πλευρά. Μετά ἀπό λίγο καιρό, μέσα στόν τρομερό πόνο του, πού δολοφονεῖται [ὁ Κρίσπος] ψάχνει ποιός εἶναι ὁ δολοφόνος. Καί πρέπει, τώρα λέμε πρέπει, δέν ὑπάρχει μαρτυρία, νά ἀνακάλυψε ὅτι εἶναι ἡ Φαύστα ἀπό πίσω καί δίνει ἐντολή νά ἀπομακρυνθεῖ ἀπό κοντά του. Ξαφνικά! Δίνει ἐντολή νά φύγει ἀπό κοντά του. Ἀπομακρύνεται ἀπό κοντά του καί ἱστορικές μαρτυρίες λένε, ὅτι ζεῖ ἄλλα τέσσερα χρόνια. Καί πεθαίνει ἀπό κάποια ἀρρώστια, αὐτό τό κάποια ἀρρώστια [στά] τέσσερα χρόνια, τό εἶπαν οἱ ψεύτικοι ἱστορικοί, ὅτι ἀμέσως μετά τή δολοφονία τοῦ Κρίσπου, πού ἀνακαλύπτει ὁ Κωνσταντῖνος ὅτι ἦταν πλάνη καί ἔφταιγε ἡ Φαύστα, τή στραγγάλισε. Ὑπάρχουν ἱστορικές μαρτυρίες, ὅτι ζεῖ ἄλλα τέσσερα χρόνια καί εἶναι μακριά του καί πεθαίνει γιά κάποιο λόγο.

Αὐτά τά δύο γεγονότα, ἔμειναν τά γεγονότα, πού μέχρι σήμερα κατηγοροῦν τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, γιά δολοφονίες. Ἐπειδή ἀγαπῶ τόν Ἅγιο καί ἐσεῖς τόν ἀγαπᾶτε, δέν θά παίξω ἐγώ, ἕναν ψεύτικο δικηγόρο του. Οὔτε πείθομαι ἀπό τούς ἱστορικούς, ἀλλά εἶναι ἀληθινοί ἱστορικοί, ἔ; Ἀλλά ἡ καρδιά μου λέει, θά μποροῦσε ἕνας αὐτοκράτορας, ὁ ὁποῖος βγάζει τέτοιους νόμους φιλάνθρωπους, καταργεῖ ὁποιαδήποτε δικτατορία, νά σκοτώσει τό ἀγαπημένο του παιδί, πού ἦταν ἀρχηγός τοῦ στόλου καί τόν ἀγαποῦσε πάρα πολύ! ῏Ηταν παιδί χαριτωμένο καί χαρισματοῦχο, πράγμα πού δέν ἦταν οἱ ἑπόμενοι τρεῖς, οἱ ὁποῖοι βασίλευσαν καί ἔφεραν ἀρκετή καταστροφή στό Βυζάντιο, τότε Αὐτοκρατορία Ρωμαϊκή, γιατί συνεργάστηκαν μέ τίς αἱρέσεις. Δέν φταῖνε ἐπειδή ἦταν γιοί τῆς Φαύστας· ἀλλά αὐτοί ἦταν οἱ ἑπόμενοι.

Μερικά στοιχεῖα ἀκόμη, πού ἀξίζει νά σᾶς τά καταθέσω, βλέπετε μερικοί νόμοι πού ἔδειχναν τήν ἀπέραντη φιλανθρωπία του. Γιά τή δίκη. Ἔβγαλε νόμους καθαρῆς δικονομίας, πόσοι εἶναι οἱ μάρτυρες, τί πρέπει νά ποῦνε, πῶς ἐλέγχονται οἱ μάρτυρες, ἄν λένε ἀλήθεια, ἄν λένε ψέματα, ποιός τό ἐλέγχει; Καί αὐτό, ἐνῶ βγάζει τέτοιο νόμο, ὁλόκληρο παιχνίδι ψέματος παίζεται στήν πλάτη του. Χτυπάει τήν κρατική διαφθορά, ἡ γυναίκα του εἶναι διεφθαρμένη, βγάζει νόμους γιά τήν κρατική διαφθορά, σήμερα αὐτό θά λέγανε, ἔτσι;

Ἔχει μιά βαθύτατη κοινωνική νομοθεσία, μιά βαθιά προστασία γιά τίς χῆρες, γιά τά ἀνήλικα τέκνα, γιά τά ὀρφανά, πράγμα πού δέν ὑπάρχει σήμερα στόν καιρό τοῦ μνημονίου! Εἶναι πολύ προχωρημένη ἡ νομοθεσία του γιά κείνη τήν ἐποχή. Θέλει φορολογική δικαιοσύνη. Νιώθει ὅτι τό κράτος ἀδικεῖ τόν πολίτη του. Τοῦ παίρνει τό κεφάλι! Καί ἀλλάζει τό μοντέλο ὅλης τῆς δικαιοσύνης, σήμερα δέν φωνάζουμε [γιά παράδειγμα], [μιά γιά] τό ἕνα [καί μιά γιά] τό ἄλλο; Ἀλλάζουν τά πάντα! Καί βάζει τούς κρατικούς παράγοντες, πού ἔπαιρναν ἄδικους φόρους, νά ἐπιστρέψουν τό τί πῆραν ἄδικα ἀπό τό λαό τά τελευταῖα χρόνια! Ἀναδρομικά, παρακαλῶ! Αὐτό ποιός τό ξέρει; Ἀναδρομικά! Καί ζητεῖ νά γίνει ἔφεση, σέ κάθε κυβερνήτη τῶν θεμάτων, τῶν περιοχῶν τῆς Αὐτοκρατορίας. Ἐλέγχει τίς ἐφέσεις καί ὅπου ἦταν ἀδικία, βάζει τό κράτος νά γυρίσει πίσω ὅλα τά ἄδικα εἰσπραχθέντα χρήματα. Αὐτό δέν σᾶς λέει τίποτε; Εἶναι πράγμα πού δέν γίνεται σήμερα! Καί μέσα σέ ὅλα αὐτά, φυσικά, δέν χτύπησε καμία ξένη θρησκεία. Σεβάστηκε τούς πάντες. Μόνοι τους κατέρρευσαν!

Πολλά μπορεῖ νά ποῦμε γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, καί ὅλο αὐτό τό κοινωνικό του ἔργο. Μήν ψάχνετε στό πρόσωπό του νά βρεῖτε τόν ἄνθρωπο πού δέν ἦταν ποτέ ἁμαρτωλός, σίγουρα ἔκανε [ἁμαρτίες]. Ἀλλά ὄχι αὐτό πού τόν κατηγόρησαν. Ὄχι αὐτά πού ὁδήγησαν στήν τραγωδία ἕναν ὁλόκληρο κόσμο, ἔ; Τή Δύση μέ τήν Ἀνατολή. Ὅταν αὐτά τά κατάλαβα, βρῆκα τόν ἑαυτό μου. Ξαναβρῆκα τό θρύλο! Τό θρύλο πού εἶχα ζήσει στήν Πόλη. Πού κάθε μέρα μᾶς λέγανε, «ὄχι, ὁ ἥλιος λάμπει ἐπειδή αὐτή τήν Πόλη τή διάλεξε ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, γι᾽ αὐτό λάμπει». Καί προσέξτε, αὐτή ἡ Πόλη γράφεται μέ μεγάλο «Π», ἔ; Οἱ ἄλλες μέ μικρό «π». Αὐτή εἶναι ἡ Πόλη, ἡ μία Πόλη τοῦ κόσμου, δέν ὑπάρχει ἄλλη Πόλη. Μήν τολμήσετε νά ζήσετε σέ ἄλλη Πόλη, αὐτή εἶναι «Ἡ» Πόλη.

Ὅταν ἐρχόμουν στήν Ἀθήνα διωγμένος, ντρεπόμουν, γιατί θά ζοῦσα σέ ἄλλη πόλη. Ἀλλά ὅλα εἶναι ὡραῖα, βλέπετε, ἔ; Ἐδῶ ξανά ἀνακάλυψα τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο! Ὅλα εἶναι τόσο μεγάλα στό πρόσωπό του! Γίνονται τόσο συγκλονιστικά! Καί τόσο ἀνεπανάληπτα, πού θά ἔπρεπε νά μιλῶ ὧρες γι᾽ αὐτόν. Καί ἐπειδή, ἡ καρδιά ἑνός ἀνθρώπου ἀγαπάει τόν Ἅγιο, μέσα ἀπό τέτοιες, προσωπικές ἐμπειρίες ξαναβρίσκει τό θρύλο. Ἕνας θρύλος πού ἔγινε ἀδικία καί ξαναέγινε θρύλος, μέσα ἀπό τίς μαρτυρίες τῶν γηραλέων γυναικῶν τῆς Γλυφάδας. Αυτό μέ φορτίζει πάντοτε, κάθε στιγμή πού μιλάω γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο.

Πόση μου χαρά πού σήμερα, εἶχα τήν εὐκαιρία καί τήν τιμή καί τήν εὐλογία, τῶν πατέρων ἀλλά καί τοῦ Ἁγίου, νά δώσω ἐλάχιστο φόρο καταθέσεως, τῆς καρδιᾶς μου τῆς Πολίτικης γιά τόν Ἅγιο. Μικρό πράγμα εἶναι, ἀλλά πόσο χάρηκα, πού σήμερα μίλησα ἐγώ, ποιός ὁ μικρός γι᾽ αὐτόν, γιά τόν μεγάλο, ἀλλά εὐχαριστῶ τόν Θεό καί ἐκεῖνον, πού μοῦ ἐπέτρεψαν νά μιλήσω. Κρατῆστε ζωντανή μέσα σας τήν πίστη μας στήν Ἐκκλησία. Καί προσέξτε, πολλά ἀπό αὐτά πού λένε γιά τήν Ἐκκλησία, μερικές φορές, μπορεῖ νά εἶναι καί τέτοια, ἔ; Μπορεῖ νά εἶναι καί τέτοια, ἔτσι; Σᾶς ἔδωσα καί ἕνα τέτοιο δεῖγμα, ὅταν ἀκοῦτε, πῶς νά τά ἐλέγχετε καί πῶς συμβαίνουν τά γεγονότα.

Τελειώνοντας, θέλω νά πῶ τό ἑξῆς, μετά ἀπό ὅταν ἔγινε Χριστιανός, ὅτι τόν κατηγόρησαν, ὅτι τόν βάπτισε ἕνας αἱρετικός, ὁ Εὐσέβιος, [ὅτι] δέν ἦταν κανονικός Χριστιανός· εἶναι ψέμα! Ὁ Εὐσέβιος γιά μιά περίοδο, ἐτάχθη μέ τόν Ἄρειο, γιά λίγο, ἀλλα μετέχει στήν Α᾽ Οἰκουμενική Σύνοδο καί ὑπογράφει πλήρως τό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἁπλῶς εἶχε μιά ἀμφιβολία, ἄν πρέπει νά ἀνακηρυχθεῖ μεγάλος αἱρεσιάρχης ὁ Ἄρειος. Ὑπογράφει [ὅμως] τό Σύμβολο τῆς Πίστεως! Δέν τόν βάπτισε αἱρετικός! [Βλέπετε ἀκόμα καί τό βάπτισμά του] θέλουν [κάποιοι] νά ἀναιρέσουν. Ἦταν ὁ Ἅγιος πού μετά ἀπό τή μέρα τῆς βαπτίσεώς του, φοροῦσε πάντα, ἀντί γιά τόν χιτώνα τόν πορφυροῦ, τή στολή τή βαπτιστική του, τό βαπτιστικό χιτώνα. Ἔτσι ἔζησε τίς ἑπόμενες λίγες μέρες τῆς ζωῆς του καί ἐκοιμήθη φορώντας αὐτό τό βαπτιστικό χιτώνα. «Χιτῶνά μοι παράσχου φωτεινόν», ἔ;

Ποιός μπορεῖ νά ὁμολογήσει κάτι γιά τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, ἔ; Ποιός μπορεῖ νά μήν εἶναι γεμάτος ἀπ᾽ αὐτόν καί [γεμάτος] εὐχαριστίες, γιατί μᾶς ἔκανε νά ζήσουμε;! Ἐγώ τί ἔλεγα; Ἄχ, τί ὡραῖα πού ζοῦμε στήν Πόλη πού μᾶς τή γέννησε, μᾶς τή δημιούργησε ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος; Δέν πρέπει νά ποῦμε, πόσο μεγάλο εἶναι νά ζοῦμε στό χῶρο τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς Ὀρθοδοξίας μας, πού τή θεμελίωσε, τήν ἔστησε, τήν ἔκανε Πόλη καί τήν ἔκανε δόγμα;

Εὐχαριστῶ πού μέ ἀκούσατε. Εὐχαριστῶ ὅλους σας πού ἤρθατε ἐδῶ καί κατ᾽ ἐξοχήν τόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο! Νά εἶστε καλά!

Ἅγιος Κωνσταντῖνος : Ἀπό τόν θρύλο στήν ὕβρη Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου πού ἔγινε στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πειραιῶς, τήν Παρασκευή 24 Μαΐου 2013.

π.Νικόλαος Μανώλης, Πώς αντιμετωπίζουμε το μάτι και τα μάγια [ΒΙΝΤΕΟ 2019]

16 Μαΐου 2019

0

22

Share

Ἔχει ἡ μαγεία ἐπίδραση στή ζωή μας; Γιατί κάποιοι ματιάζονται συνεχῶς; Μπορεῖ νά ὁρίζει τήν καθημερινότητά μας δαιμονική ἐνέργεια; Ὑπάρχει τρόπος νά ἀποφύγουμε ἡ νά ἀντιμετωπίσουμε τίς μαγεῖες;

Τήν Τετάρτη 15 Μαΐου 2019, στίς 7:00 μμ., ο π.Νικόλαος Μανώλης ἔκανε ὁμιλία μέ θέμα: «Πῶς ἀντιμετωπίζουμε τό μάτι καί τά μάγια».

Στὰ πλαίσια τῆς σειρᾶς ἐκδηλώσεων «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» τὴν Τετάρτη, 15 Μαΐου 2019, στὶς 7:00 μμ., στὴν αἴθουσα “ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ” τοῦ “Ὀρθοδόξου Χριστιανικοῦ Συλλόγου ἅγιος Ἰωσὴφ ὁ Ἠσυχαστής” (Θεσσαλονίκη, Μοναστηρίου 183, 2ος ὄροφος, τηλέφωνο: 2310 515786), μίλησε ὁ πρωτοπρεσβύτερος π. Νικόλαος Μανώλης μέ θέμα: ‹‹Πῶς ἀντιμετωπίζουμε τό μάτι καί τά μάγια››.
Ἡ ὁμιλία μεταδόθηκε ζωντανά στό κανάλι τοῦ youtube.
Ἡ ὁμιλία πραγματοποιήθηκε στήν αἴθουσα «Ὀρθοδοξία» τοῦ «Ὀρθοδόξου Χριστιανικοῦ Συλλόγου Ἅγιος Ἰωσήφ ὁ Ἠσυχαστής», στή Μοναστηρίου 183, 2ος όροφος – Τηλέφωνο ἐπικοινωνίας τοῦ συλλόγου: 2310 515786

†. ΠΕ 27-11-2014, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΑΝΟΘΕΥΤΗ ΜΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΟΠΛΑ

ΟΛΟΙ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΜΕ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΑΝΟΘΕΥΤΗ

ΠΡΕΠΕΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΑ

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, πού ἔγινε στά πλαίσια τῶν κατηχητικῶν ἀναλύσεων τῆς Β᾽ πρός Τιμόθεον ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου, Δικηγορικῶν Γλυφάδας, τήν Πέμπτη 27-11-2014.

[...]
Ἡ Ἐκκλησία γιά ὅλα αὐτά τά πράγματα δέν παίζει. Θέλει αὐτά τά πράγματα νά ἐλεχθοῦν διαχρονικά. Καί θά σᾶς πῶ τώρα τόν τρόπο τοῦ διαχρονικοῦ ἐλέγχου· ἔχει σημασία ἔστω νά ξέρετε μονάχα. Γιατί, τό τονίζω, ἡ προσπάθειά μας εἶναι ἐδῶ καί νά μάθετε δύο πράγματα – βασικά νά τά ζεῖτε αὐτά τά πράγματα – νά μπεῖτε στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς θεοπνευστίας, γιατί ὅλοι εἴμαστε προορισμένοι νά εἴμαστε χαριτωμένοι καί ἐμπνευσμένοι ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ – αὐτό εἶναι θεοπνευστία, νά ζοῦμε στήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος – καί πέρα ἀπό αὐτό νά ξέρουμε καί δύο πραγματάκια, καί γιά ὁποιαδήποτε προσπάθεια προσβολῆς γελοιοποιήσεως, ἀντιδράσεως, ξετινάγματος τῶν Ἀληθειῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, νά ἔχουμε νά ποῦμε ἕναν στοιχειώδη λόγο. Ξέρετε, τό θέμα δέν εἶναι νά πείσουμε κανέναν, νά ἔχουμε ἕναν ὑπεύθυνο λόγο καί νά τό ξέρουμε κι ἐμεῖς τουλάχιστον, νά᾽ χουμε μία σταθερότητα σέ αὐτό πού ξέρουμε. Κι ἄν τό καταθέσουμε τό θέμα δέν εἶναι ὁ ἄλλος τό δέχτηκε ἤ δέν τό δέχτηκε. Κι ὁ Χριστός Ἀλήθειες εἶπε καί τόν σταύρωσαν.
[...]
Ἄρα, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία τήν θεοπνευστία τήν ἐλέγχει. Ἀπό τήν ἁγιότητα τῶν προσώπων τήν ἐλέγχει διαχρονικά, τήν ἐλέγχει συνολικά, ὅλοι νά συμφωνοῦν, καί τήν ἐλέγχει ἱστορικά μέ μιά Οἰκουμενική Σύνοδο. Σᾶς τά λέω ὅλα αὐτά γιά νά ἔχετε μιά ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας. Πάνω ἀπ᾽ ὅλα εἶναι ἡ Ἐκκλησία, τό μεῖζον θέμα εἶναι ἡ Ἐκκλησία [καί] ἄν ζοῦμε στήν Ἐκκλησία μέσα, ὅλα αὐτά ξεπερνιῶνται, ἁπλῶς δέν βιαζόμαστε. Γι᾽ αὐτό βλέπετε, μπορεῖ νά ὑπάρχει, τό τονίζω, καί μιά γνώμη καί δύο μεγάλοι Πατέρες νά ἔχουν μιά διαφορετική γνώμη καί ἡ Ἐκκλησία νά πεῖ «αὐτό εἶναι τό σωστό»· δέν σημαίνει [ὅτι] ὁ ἄλλος εἶναι αἱρετικός. Ἡ Ἐκκλησία αὐτό ἐπέλεξε. Εἶναι θεόπνευστη, ἀλλά ἡ θεοπνευστία κρίνεται ὄχι στή μοναδικότητα τοῦ προσώπου, τό κρίνει ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία στό σύνολο καί διαχρονικά. Αὐτό κρατῆστε το παρακαλῶ.
Κι ὅλος αυτός ὁ τρόπος τῆς ἐκφράσεως καί ζωῆς, γιατί μιλᾶμε γιά θεοπνευστία, εἶναι κάτι πολύ δυνατό καί πάρα πολύ ὄμορφο καί ἐκφράζει τήν Ὀρθοδοξία μέσα ἀπό τήν ἀσφάλεια πού [ὅτι] αὐτό εἶναι ἀλήθεια, γιατί ἐλέγχθηκε πολυμερῶς καί πολυτρόπως. Ἐλέγχθηκε. Δέν ἔχουμε ἐμεῖς ἀμφιβολίες ἄν εἶναι ἀλήθεια ἤ δέν εἶναι ἀλήθεια. Ἀλλά προπάντων, τό πιό σπουδαῖο, εἶναι νά λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία. Νά εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά ἀσκούμεθα, γιατί οἱ θεοφόροι Πατέρες ἀσκοῦνται νά ἁγιάζουν τή ζωή τους, καί ἀπό κεῖ μέσα ὅλοι μας, καί σεῖς ἀκόμη, μπορεῖ νά μετέχετε σ᾽ αὐτή τή διεργασία τῆς ζυμώσεως τῆς παραδόσεώς μας. Ἄν εἴσαστε ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί ἀσκημένοι, πόσοι ἀσκηταί ἦταν ἀπομακρυσμένοι στά βουνά καί εἶπαν ἀλήθειες συγκλονιστικές, βλέπετε, ὅπως ἡ περίπτωση τοῦ ἁγίου ἐκείνου πού βγῆκε στή Σύνοδο τῆς Χαλκηδόνας κι εἶπε μιά ἀλήθεια.
Πόσοι εἶπαν πράγματα τά ὁποῖα ἔγιναν συγκλονιστικά! Ποιός γνώριζε τόν ἅγιο Νικόλαο τόν Καβάσιλα (1.322 - 1.391 μ.Χ.). Ἦταν ἕνας μοναχός πού ἦταν στήν Κωνσταντινούπολη καί ζοῦσε τό ἔτος χίλια τριακόσια κάτι... Ποιός τόν εἶχε ἀκούσει; Εἶπε τόσο συγκλονιστικά πράγματα γιά τή Λειτουργία, καί ἡ Ἐκκλησία τά μελέτησε διαχρονικά καί λέει αὐτή εἶναι ἡ παράδοσή μας, ἔ, αὐτά λέμε κι ἐμεῖς. Βλέπετε καί κείμενα ἀπό ἀνθρώπους πού δέν γνωρίζει κανείς. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως γνωρίζει. Κι ὅταν γίνει γνωστός καί ἀποδεκτός ἀπ᾽ ὅλους τούς ἄλλους Πατέρες, τότε αὐτό γίνεται παράδοση. Κρατῆστε αὐτά τά στοιχεῖα καί προπάντων νά κρατᾶτε τό πνεῦμα τῆς ἐκκλησιολογίας. Προσέξτε. Τό πνεῦμα τῆς ἐκκλησιολογίας. Νά λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία.
Θά σᾶς δώσω τώρα ἕνα παράδειγμα. Ξέρω ὅτι σέβεστε τήν Ἐκκλησία, ἀλλά καμιά φορά δέν ξέρετε. Θά σᾶς δώσω ἕνα παράδειγμα πολύ πρακτικό, γιά νά καταλάβετε πρακτικά, ἀπό ἕνα παράδειγμα τώρα ἐπίκαιρο, νά καταλάβετε πῶς λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία.
Πρίν ἀπό λίγες μέρες μοῦ στέλνει κάποιος μέ τό κινητό ἕνα μήνυμα, μοῦ λέει: «Πάτερ Κωνσταντῖνε, βρίσκομαι κάπου μέ τή γυναίκα μου ἐκδρομή στά Μετέωρα καί σ᾽ ἕνα μοναστήρι γυναικεῖο μοῦ λένε “ὑπόγραψε αὐτό τό κείμενο κατά τοῦ Πατριάρχη”. Τί νά κάνω;», μοῦ λέει, «ναί ἤ ὄχι;».
Δέν ξέρω τί θά ἀπαντούσατε, ἀλλά ἄν δέν εἴχατε νοῦ ἐκκλησιαστικό, ὅ,τι καί νά λέγατε, καί ναί καί ὄχι, θά ἦταν λάθος. Καί ναί νά λέγατε [θά ἦταν] λάθος, καί ὄχι [θά ἦταν] λάθος, ἄν δέν σκεφτεῖτε ἐκκλησιολογικά. Σᾶς τό κάνω σάν ἄσκηση, σάν παράδειγμα γιά νά καταλάβετε τί σημαίνει. Καί δέστε, στήν Ἐκκλησία δέν ἔχουμε οὔτε προτεσταντισμό, καθένας νά σηκώνεται νά λέει τά δικά του, οὔτε Βατικανό, νά εἶναι ὁ λαός φιμωμένος, νά μήν μπορεῖ νά μιλήσει. Εἶναι τό ξεπέρασμα καί τοῦ Βατικανοῦ – μονολιθικότητα, ἐγωισμός – καί [τό ξεπέρασμα] τῆς ἀνταρσίας, τῆς ἀναρχίας – ὁ καθένας λέει ὅ,τι θέλει καί τελειώσαμε. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἄλλα μέτρα. Σᾶς τό λέω πολύ πρακτικά, γιατί εἶναι πράγματα τοῦ σήμερα. Καί λένε ἔχουμε αὐτά κατά τοῦ Πατριάρχη.
Ἐγώ δέν θά σκεφτῶ ἄν εἶμαι φίλος τοῦ Πατριάρχη, τίποτ᾽ ἀπ᾽ ὅλα αὐτά, ἐγώ θά σκεφτῶ τήν Ἐκκλησία. Κι ἡ πρώτη ἀπάντηση εἶναι: ποιός στό δίνει αὐτό τό κείμενο νά τό ὑπογράψεις; Μοῦ λέει: τό μοναστήρι. Γιατί; Τό μοναστήρι ἔχει ἕνα σῶμα, τούς μοναχούς. Ἄν τό μοναστήρι μέ τόν ἡγούμενο ἔχει μιά ὁποιαδήποτε ἔνσταση, τό σῶμα αὐτό νά γράψει ἕνα κείμενο, προσέξτε, ὄχι στόν Πατριάρχη· ἀκοῦστε τήν Ὀρθοδοξία μας τώρα. Τό σῶμα αὐτό, ἄν συμφωνεῖ ὅλο τό σῶμα, ἄν συμφωνεῖ – ὄχι μέ τό ζόρι κάποιος νά καθηλώσει κάποιους – ἄν συμφωνεῖ, ἐν ὁμοφωνίᾳ, ἔχει σημασία [αὐτό], κι ἔχουν μιά διαμαρτυρία μέ τόν Πατριάρχη, γιά ὁποιοδήποτε θέμα, ἔχουν τό δικαίωμα – βλέπετε δέν εἴμαστε Βατικανό – νά μιλήσουν κατά τοῦ Πατριάρχη. Πῶς; Πρῶτα νά συμφωνήσουν ὅλοι. Πρῶτα-πρῶτα ὅλο τό σῶμα. Ἐσύ δέν εἶσαι σῶμα. Εἶσαι μέλος τῆς Μονῆς τάδε τῶν Μετεώρων; Ὄχι, δέν εἶσαι. Τί σχέση ἐσύ ἔχεις ἐκεῖ πέρα μέσα; Ἐσύ εἶσαι σέ μιά ἐνορία, ἐσύ τή φωνή σου θά τήν ἐκφράσεις μέσα ἀπό τήν ἐνορία σου καί ἀπό τή Μητρόπολή σου. Λοιπόν, ἄν ἔχουν κάτι αὐτοί οἱ μοναχοί-μοναχές, νά γράψουν ἕνα κείμενο, ὅ,τι θέλουν, κανείς στήν Ἐκκλησία μας δέν κατακρίνεται, οὔτε εἶναι αἱρετικός ἐπειδή εἶπε τή γνώμη του γιά ὁποιοδήποτε [θέμα]. Ἐμεῖς δέν ἔχουμε κανέναν πάπα. Ἐμεῖς ἔχουμε Ὀρθοδοξία. Ἔχουν τό δικαίωμα νά ποῦν: αὐτό εἶναι λάθος. Αὐτό θά τό κρίνει ἡ Ἐκκλησία. Ἀλλά ἔχουν τό δικαίωμα νά τό ποῦν. Προσέξτε, αὐτό εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. Ποῦ θά τό ποῦνε; Ὄχι φωνασκώντας καί μαζεύοντας ὑπογραφές. Πόσες μοναχές εἶναι ἐκεῖ, τριάντα; Οἱ τριάντα. Ὄχι νά μαζεύουν ὅλον τόν κόσμο ἀπό τά περίχωρα, ἀπ᾽ τήν Πελοπόννησο μέχρι τά Τρίκαλα καί τή Βόρεια Ἑλλάδα, νά πάρουν ὑπογραφές γιά νά δείξουν δύναμη. Αὐτό εἶναι σύστημα κοσμικό – ἄν δείχνουμε τή δύναμή μας διά τῶν πολλῶν ὑπογραφῶν. Λάθος! Πέφτει στήν παγίδα, ἔτσι, τό μοναστήρι. Πρῶτο στοιχεῖο λοιπόν. Νά γράψουν οἱ ἀδελφές, ἄν συμφωνοῦν ὅλες, καί ν᾽ ἀκούσουν καί τή γνώμη καί τῆς τελευταίας μοναχῆς, ὅμως, ἔ; Νά ὑπάρχει ὁμοφωνία γιά τόσο μεγάλα θέματα. Κι αὐτό πού γράφουν, θά τό γράψουν ποῦ; Στόν Ἐπίσκοπό τους. Κάπου ἀνήκουν, ἔ; Ὑπάρχει ἕνας Ἐπίσκοπος στήν περιοχή. Τόν περιφρονοῦν; Θά πάρει τήν ἐπιστολή τους καί καθηκόντως ὁ Ἐπίσκοπος, συμφωνεῖ ἤ διαφωνεῖ, θά γράψει ἕνα γράμμα στό Πατριαρχεῖο καί θά πεῖ ὅτι ἔχω αὐτή τήν ἔνσταση ἀπό κεῖ. Τό θέμα εἶναι νά γίνει μέ τό πνεῦμα τῆς ἐκκλησιολογίας. Καί φυσικά, ἄν ἡ Μητρόπολη αὐτή ἀνήκει κατευθείαν στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, πρῶτα στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος στό Πατριαρχεῖο. Αὐτή εἶναι ἡ σειρά, αὐτός εἶναι ὁ τρόπος. Ἐλέγχουμε καί τόν ἑαυτό μας δηλαδή. Κι εἶπα στούς φίλους αὐτούς: «Δέν θά ὑπογράψετε, φυσικά, ἀλλά μπορεῖτε νά τό πεῖτε στόν παπά τῆς ἐνορίας σας, ἄν ἔχετε ἐσεῖς ὁποιαδήποτε ἔνσταση μέ τόν Πατριάρχη, ὁποιοδήποτε ἄλλο θέμα, νά γράψετε ἕνα γράμμα στόν Ἐπίσκοπό σας, ὁ Ἐπίσκοπος νά τό προωθήσει, καθηκόντως, πρός τήν Ἱερά Σύνοδο καί στό Πατριαρχεῖο. Αὐτή εἶναι ἡ ἱστορία. Εἶναι τόσο τρομερό; Τήν Ἐκκλησία δέν πρέπει νά τήν ξεχνᾶμε. Τότε γινόμαστε προτεστάντες, λέει ο καθένας ὅ,τι θέλει καί φωνάζει καί φωνασκεῖ. Εἶναι ἐλεύθερος νά πεῖ ὅ,τι θέλει, κανείς δέν τόν κατακρίνει. Καί θά τόν συγχαρῶ, πέρα ἀπ᾽ τό ἄν εἶχε λάθος ἤ ὄχι, τό ὅτι εἶχε τήν τόλμη νά πεῖ τήν ἀλήθεια, ὅπως τήν εἶπε ἐκεῖνος, κι ἄς ποῦμε: ἔκανες λάθος. Ἡ Ἐκκλησία δέν σέ μαλώνει ἐπειδή ἔκανες λάθος. Σέ μαλώνει, ὅμως, γιατί λειτουργεῖς ὡς παρασυναγωγή.
Κι ἄν ξέρετε τούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ λέξη παρασυναγωγή ἔχει μιά λέξη ἐκκλησιαστική, λέγεται τυρεία. Εἶναι τό χειρότερο πράγμα. Εἶναι τό κομμάτιασμα τῆς Ἐκκλησίας. Μαζεύονται μερικοί, πέντε-δέκα, κάνουν μιά δική τους ἀπόφαση καί τήν περνᾶνε στόν κόσμο φωνασκώντας. Ἔ, αὐτό δέν γίνεται.
Ἐμεῖς ἐδῶ δέν ἔχουμε παρασυναγωγή. Ἔτσι λειτουργεῖ ἠ Ἐκκλησία μας. Κρατῆστε τά μέτρα πῶς νά λειτουργεῖτε. Πού σημαίνει οὔτε ἡ φωνή σᾶς ἀφαιρεῖται, οὔτε γίνεστε παρασυναγωγή, νά μαζεύεστε δέκα ἄνθρωποι. Ποιοί; Ποιός σᾶς μάζεψε; Εἶχε γίνει τότε τό πράγμα, πρίν ἀπό ἕνα-δυό χρόνια τό ἴδιο πράγμα εἶχε γίνει, μαζεύτηκαν, ξέρω ᾽γώ, τετρακόσιοι ἱερεῖς, πολύ γνωστά ὀνόματα, κι ἔγραψαν ἕνα κείμενο κατά τοῦ 666, αὐτή ἡ ἱστορία. Κι ἔκαναν μιά διαμαρτυρία. Ἐσεῖς ποιοί εἶστε; Ὅλοι ἀνήκετε σέ μιά τοπική Ἐκκλησία, ἐνορίες, Μητροπόλεις. Ποιοί εἶστε; Ποιοί μαζευτήκατε; Πῶς μαζευτήκατε ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Ἑλλάδας καί ὑπογράφετε; Ἔχει ἡ Ἐκκλησία τέτοια συστήματα;
Κρατῆστε τα αὐτά γιά νά μήν εἶστε καί θύματα παρασυναγωγῶν. Καί μπορεῖ τά θέματα τά ὁποῖα προβάλλουν νά εἶναι καίρια καί σπουδαῖα. Κανείς δέν ἀρνεῖται τά σπουδαῖα τά θέματα. Ἀλλά ἀρνοῦμαι τήν παρασυναγωγή – κι ἐκεῖ ἐπανέρχομαι τώρα στό θέμα τῆς θεοπνευστίας – χάνεται ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί λειτουργεῖ ὁ ἐγωισμός μας. Ἀφήνουμε τήν Ἐκκλησία. Ποιός ἔχει θεοπνευστία; Ἡ Ἐκκλησία, τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Πῶς βγῆκε ἡ Ἁγία Γραφή; Ἀπ᾽ τήν Ἐκκλησία βγῆκε ἡ Ἁγία Γραφή. Κι οἱ Ἀπόστολοι ποῦ ἔζησαν; Μέσα στήν Ἐκκλησία ἔζησαν. Ἦταν ὑπάκουοι στήν Ἐκκλησία τους, εἶπαν τή γνώμη τους, μερικοί ἀπ᾽ αὐτούς ἐδιώχθησαν κιόλας. Ἀλλά μετά, διαχρονικά – ἡ Ἐκκλησία πάντα αὐτό κάνει – ἄν ἐδιώχθησαν, ἀποδεικνύεται ὅτι εἶχαν τήν ἀλήθεια. Καί ἀναδεικνύονται ὡς θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.
Νά λοιπόν, ἡ θεοπνευστία εἶναι πολύ μεγάλο θέμα. Ἀλλά πρῶτα-πρῶτα, πρίν νά σκεφθοῦμε ἄν αὐτό εἶναι σωστό ἤ λάθος, νά μποῦμε στόν χῶρο τῆς θεοπνευστίας ἐμεῖς, προσωπικά δηλαδή. Εἶναι ἡ προσωπική μας ζωή, ἔ! Οἱ θεοφόροι ἄνθρωποι, Χριστιανοί καί πατέρες, φτιάχνονται ἐν ἀσκήσει καί ἐν μετανοίᾳ. Καθαρίζει ὅλο τό εἶναι τους, ἡ ψυχή τους, τό σῶμα τους, ὁ νοῦς τους. Καί μποροῦν νά ποῦν λόγο ἀληθείας. Κι αὐτό μπορεῖ κανείς νά μήν τό ἀκούει, ἀλλά ἀποκλείεται αὐτό νά μήν ἀκουστεῖ μετά. Θά περάσει, γι᾽ αυτό μετά βλέπετε «εἰς πᾶσαν τήν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν». Ἀλλά ἐμεῖς βιαζόμαστε, βλέπετε, νά περάσει ἡ δική μας «θεοπνευστία».
Ἐμεῖς καταθέτουμε αὐτό πού ἔχουμε νά ποῦμε, μπορεῖ αὐτό πού λέμε νά εἶναι λάθος, δέν φοβόμαστε, δέν τό λέμε ἐπίτηδες τό λάθος. Λέμε τή γνώμη μας, δέν εἴμαστε φοβισμένοι. Κανείς δέν μᾶς κρίνει σάν αἱρετικούς. Λέμε τή γνώμη μας. Καί θά κρίνει τή γνώμη μας διαχρονικά μ᾽ αὐτή τήν, ἄν ἐπιτρέπεται ἡ λέξη, μεθοδολογία ἡ Ἐκκλησία μας.
Ἄρα ἔχω τό δικαίωμα νά πῶ ὅ,τι θέλω, ἀφοῦ δέν τό λέω μέ κακό τρόπο. Μπορεῖ καί τώρα πού κάνω ἑρμηνεία τῆς Γραφῆς. Προσπαθῶ ἐδῶ πάντοτε νά παραμένω πιστός στήν ἑρμηνεία τῶν Πατέρων, γιατί δέν ξέρω ἐγώ πολλά, δέν ἔχω κάποια εἰδική θεοπνευστία νά κάνω δική μου ἑρμηνεία. Ἐγώ προσπαθῶ νά εἶμαι μέ τούς Πατέρες. Ἀλλά στή ρύμη τοῦ λόγου μπορῶ νά πῶ τή δική μου τή γνώμη γιά κάτι. Ἔχω τό δικαίωμα νά τό πῶ. Δέν τό κάνω ἐπίτηδες νά πῶ κάτι κακό. Στή ρύμη τοῦ λόγου λέω καί τή δική μου τή γνώμη γιά ἕνα θέμα. Αὐτό θά τό κρίνει ἡ Ἐκκλησία. Κι ἄν ἡ Ἐκκλησία μοῦ πεῖ ἐν τῷ συνόλῳ της ὅτι κάνεις λάθος, θά πῶ εὐχαριστῶ πάρα πολύ. Καί δέν ἔγινα αἱρετικός. Ἄν ὅμως ἐπιμείνω καί λέω: Ὄχι, αὐτό εἶναι τό σωστό, τότε γίνομαι αἱρετικός.
Κρατῆστε αὐτή τήν ἰσορροπία, δηλαδή ἔχω καί τήν ἐλευθερία νά μιλάω, πού δέν θέλω νά μιλάω ἐγώ, νά μιλᾶνε οἱ Πατέρες θέλω ἐγώ. Αὐτό προσπαθῶ, ἀλλά εἶναι ἀνθρώπινο. Ἀναλύω κείμενα, μπαίνω στίς μοντέρνες καταστάσεις καί παίρνω θέση γιά διάφορα θέματα. Κανείς δέν εἶναι ἀλάθητος καί μπορεῖ νά κάνουμε λάθη, πού δέν εἶναι ἠθελημένα λάθη. Αὐτό θά τό κρίνει ἡ Ἐκκλησία καί θά μοῦ πεῖ ὅτι κάνεις λάθος.
[Ἄλλο] ὅμως ἄν εἶναι θέματα δογματικά καί πολύ βαθιά, ὅπως ἦταν τό θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων πού τό πολεμήσαμε, γιατί ἔχουμε μιά ὁλόκληρη θεολογία, μιά ἀνθρωπολογία τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐκεῖ δέν λέγαμε τά δικά μας. Πολεμούσαμε μία αἵρεση, ὅταν φωνάζαμε. Ἀλλά πέρα ἀπ᾽ αὐτό, κρατῆστε αὐτό: Νά ᾽στε ἄνθρωποι ἀσκημένοι, φωτισμένοι ἀπ᾽ τόν Θεό, ταπεινοί, ἁγιασμένοι, χαριτωμένοι, κοντά στήν Ἐκκλησία. Τό πᾶν νά εἶναι γιά σᾶς ἡ Ἐκκλησία. Καί μέσα ἀπό κεῖ ἀναδύεται ἡ Ἀλήθεια. Κι ἔχετε νά πεῖτε λόγο. Θά τόν καταθέτετε τόν λόγο σας, καί μετά, ἡ Ἐκκλησία θά κρίνει τό σωστό ἤ τό λάθος. Δέν θά ᾽χετε ἐγωισμό θά πεῖτε: «Ἐγώ». Αὐτό ἔκαναν μερικοί πού εἶπαν: «Ἐγώ ξέρω τήν ἀλήθεια, κάνω καί μιά ὀργάνωση γιά νά τήν περάσω. Μαζεύω καί χίλιες ὑπογραφές γιά νά τήν περάσω». Μά αὐτά εἶναι κοσμικά μέτρα. Γι᾽ αὐτό ἀρνοῦμαι τή δημοκρατία αὐτοῦ τοῦ τύπου. Δέχομαι τή δημοκρατία τοῦ τύπου τοῦ διοικητικοῦ, τοῦ κρατικοῦ ἤ τοῦ συνοδικοῦ γιά θέματα πρακτικά, νά ᾽χουμε κάπου νά πάρουμε ἀποφάσεις γρήγορα. Ἄν θά ἔχουμε πέντε καθαρίστριες ἤ δέκα καθαρίστριες στό συνοδικό μέγαρο.
Πιστεύω νά καταλαβαίνετε, λοιπόν, τή θεοπνευστία πού εἶναι πολύ μεγάλο θέμα, γι᾽ αὐτό λέει: Πᾶσα Γραφή θεόπνευστος.
[...]

---

Ἐρώτηση: Ἄκουσα χθές στόν σταθμό τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας κι ἕνας ἱερέας ἔλεγε ὅτι οἱ συμπροσευχές ἐγείρουν ἀκοινωνησία...
π. Κ.: Τό ᾽χω ἀναλύσει πλήρως κατά τούς Κανόνες, γιατί εἶναι πολύ μεγάλο θέμα. Τά ᾽χω πεῖ κι ἄλλη φορά. Ἡ λέξη συμπροσευχή ἔχει ἕνα αἰχμηρό σημεῖο: Συλλειτουργία, συμμετοχή στό ἴδιο Ποτήριο. Αὐτό σημαίνει. Προσευχή δέν εἶναι ἕνα γενικό θέμα. Προσευχόμαστε γιά νά καταλήξουμε στό Ποτήριο. Καί κάτι ἀκόμη. Ἀπέναντι ἔχει ἕνα ξενοδοχεῖο ἐδῶ τώρα, ἔτσι; Καί σήμερα τό βράδυ κάναμε ἑσπερινό, αὔριο τό πρωί θά κάνουμε λειτουργία. Καί τριάντα τουρίστες ἀπό κεῖ μπῆκαν μέσα καί στάθηκαν, ἔκαναν ὅ,τι ἔκαναν. Ἔκανα συμπροσευχή, εἶμαι αἱρετικός; Πεῖτε μου.
Πρέπει νά μελετήσουμε γιατί ἡ Ἐκκλησία ἔβγαλε τέτοιον Κανόνα, πρῶτα γιατί ἡ συμπροσευχή σημαίνει συλλειτουργία καί συλλειτουργία δέν γίνεται ποτέ. Βλέπεις, ὅσες συναντήσεις νά γίνονται τοῦ πάπα μέ τόν Πατριάρχη, κοινή λειτουργία δέν γίνεται ποτέ, οὔτε θά γίνει ποτέ, οὔτε θά τή δεχθοῦμε ποτέ. Λειτουργία δέν θά γίνει, κοινό Ποτήριο δέν θά γίνει. Τά ἄλλα εἶναι μιά παρουσία, γειά σου, τί κάνεις, καλά εἶσαι, I love you, κ.λπ., ἔτσι; Αὐτό εἶναι ἡ συμπροσευχή. Καί νά σκεφτεῖς καί τό ἄλλο, ὅταν ἐκδίδετο ὁ Κανόνας αὐτός, οἱ αἱρετικοί τί ἔκαναν; Ἕνα γκρούπ αἱρετικῶν, τετρακόσιοι ἄνθρωποι, μπαίναν στήν Ἐκκλησία μέσα καί τήν καταλάμβαναν. Ἔκαναν ντού. Γιά νά ἀλλοιωθεῖ τό ἦθος. Καί ἡ Ἐκκλησία εἶπε: Μή δεχθεῖτε τέτοια συστήματα μαζικά, εἰσβολῆς. Πρέπει νά δοῦμε καί τί κρύβεται πίσω.

Ἐρώτηση: Ποιός κανόνας εἶναι αὐτός στόν ὁποῖο ἀναφερόμαστε;
π. Κ.: Ἄνοιξε τό Πηδάλιο. Ἄνοιξε τό Πηδάλιο νά διαβάσεις λιγάκι. Ξέρεις τί ὡραῖο βιβλίο εἶναι; Μιά χαρά εἶναι.
Ἐρώτηση: Ἐπειδή αὐτή τή στιγμή ὁ ὀρθόδοξος λαός δέν ξέρει...
π. Κ.: Ὄχι. Ὁ ὀρθόδοξος λαός δέν μπορεῖ νά λέει δέν ξέρω. Θά κάτσει νά βγάλει τά μάτια του, νά διαβάσει.

Ἐρώτηση: Ἔχω ἀπορία, πῶς γίνεται ἕνας μέσα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, γιατί δέν χρειάζεται νά δεχτεῖ τήν ἱεραρχία καί ἔχοντας ὑπακοή στόν πνευματικό του, νά ἔχει καί στό μητροπολίτη, καί στόν ἀρχιεπίσκοπο, καί στόν Πατριάρχη. Πῶς γίνεται δηλαδή οἱ ἄνθρωποι νά σπᾶνε αὐτή τήν ἁλυσίδα καί τόσο ἐπιπόλαια νά κάνουνε κρίσεις γιά τήν κορυφή ὅλου τοῦ οἰκοδομήματος, ἀφοῦ πρέπει νά στηριχθοῦμε ἀπό τήν ἀρχή μέχρι τό τέλος;
π. Κ.: Ἔχεις δίκιο, μέ μιά παρατήρηση. Ὅλα ὅπως τά λές εἶναι πανέμορφα, συμφωνῶ μαζί σου. Μέ μιά διαφορά. Ἐδῶ δέν ἔχουμε οὔτε πάπα, οὔτε Βατικανό. Κανείς δέν εἶναι ἀλάθητος. Κι ἔχουμε τό δικαίωμα καί τή δυνατότητα, εὐσεβῶς, μέ πολύ καλά λόγια, χωρίς νά κάνουμε κόμματα, παρατάξεις, διχασμούς, νά ποῦμε τή γνώμη μας. Δέν ἔχουμε πάπα, εὐτυχῶς. Ἔχουμε Πατριάρχη, πού οὐσιαστικά στήν Ὀρθοδοξία δέν ἔχει καμμία ἐξουσία. Ἡ ἐξουσία τοῦ Πατριάρχη ἐκκλησιαστικά εἶναι σ᾽ ἕνα μικρό κομμάτι, τό 1/4 τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ὄχι ὅλη ἡ Κωνσταντινούπολη. Τό 1/4, γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη ἔχει ἄλλους τρεῖς ἐπισκόπους. Ἡ μόνη του εὐθύνη εἶναι ἐκεῖ τοῦ Πατριάρχη, τίποτα ἄλλο. Οὔτε Ρώμη, οὔτε Βατικανό, οὔτε παγκόσμια ἐξουσία. Ἁπλῶς, εἶναι αὐτός πού σέ μιά Σύνοδο πρέπει κάποιος νά συντονίσει. Εἶναι ὁ πρῶτος ἀνάμεσα στούς ἴσους. Αὐτή [εἶναι] ἡ εὐθύνη του, κάποιος νά συντονίζει ὅλους μαζί. Ὁ Πατριάρχης εἶναι ἕνας Ἐπίσκοπος, πού ἐκφράζει καί τήν ταπείνωση τῆς Ὀρθοδοξίας μας οὐσιαστικά. Δέν εἶναι πάπας. Ἔχει τήν εὐθύνη ὅμως, τήν ἐξουσία, ὅταν πάει νά μιλήσει. Καί μάλιστα, πρόσεξε, τό ᾽χω φωνάξει πολλές φορές καί παρεξηγήθηκα. Ὁ μόνος πού ᾽χει εὐθύνη νά μιλήσει μέ τόν πάπα εἶναι ὁ Πατριάρχης. Γιατί, λέει τό Κανονικό Δίκαιο τῆς Ἐκκλησίας μας: Ἀπό ποῦ ἔφυγε κάποιος; Ἀπό κεῖ πού ἔφυγε, πρέπει αὐτός νά ᾽χει τήν εὐθύνη γιά τή θεραπεία του. Κι ἔφυγαν ἀπό τή μία Ἐκκλησία, τήν καθολική. Ὅταν εἶχε ἔρθει ὁ πάπας ἐδῶ στήν Ἀθήνα, εἶχα φωνάξει στόν Ἀρχιεπίσκοπο τότε, λάθος κάνεις. Δέν εἶσαι ἁρμόδιος. Μόνο ὁ Πατριάρχης μπορεῖ νά μιλεῖ μ᾽ αὐτόν, γιατί ἀπ᾽ αὐτόν ἔφυγαν, ὄχι ἐσύ. Αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία μας. Κι ἔχει δικαίωμα, ὅπως λέει τό Πηδάλιο, ἄν κάποιος ἔφυγε καί ἀποσκίρτησε, τήν εὐθύνη τοῦ χαμένου παιδιοῦ νά γυρίσει πίσω. Αὐτή εἶναι ἡ εὐθύνη τοῦ Πατριάρχη καί πρέπει νά συνεχίσει τίς προσπάθειές του γι᾽ αὐτό. Κι ἀποκλείεται νά γίνει ὁποιαδήποτε ἕνωση καί κοινό Ποτήριο καί κοινή προσευχή. Ἀποκλείεται. Ἄν γίνει, πρῶτος ἐγώ δέν θά ᾽μαι μαζί του. Αὐτό δέν γίνεται. Ἀλλά ἡ εὐθύνη, ὅτι μόνο αὐτός νά μιλάει, εἶναι εὐθύνη του καί πρέπει νά τό κάνει. Ἀλλά κανείς ἄλλος. Οὔτε ὁ Ἀθηνῶν, οὔτε ὁ Θεσσαλονίκης, οὔτε ὁ Κύπρου, πού πῆγε στήν Κύπρο, οὔτε ὁ Κύπρου. Κανείς. Ἀπ᾽ αὐτόν [τόν Πατριάρχη] ἔφυγαν. Νά ξέρουμε Ὀρθοδοξία λίγο. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν πουλιέται ἔτσι. Λένε μερικοί: εἶσαι Πολίτης [Κωνσταντινοπολίτης]... Δέν εἶναι ὅτι ἐπειδή εἶμαι Πολίτης, εἶμαι μέ τόν Πατριάρχη.
Ἀφοῦ ὥς τώρα τά πράγματα εἶναι ἔτσι, δέν ἔχω λόγο. Ἄν ἔκανε κάποιο λάθος συγκλονιστικό, θά τό ᾽λεγα ἐγώ. Ὥς τώρα δέν πουλήθηκε τίποτα ἀπό τήν Ὀρθοδοξία.
Κι εἶπα θά τή λέμε τή γνώμη μας. Ὄχι νά δημιουργοῦμε ταραχή στόν λαό μας. Λέμε λοιπόν τή γνώμη μας, καί γιά τόν Ἐπίσκοπό μας καί γιά τόν Πατριάρχη, ἀλλά ὑπεύθυνη γνώμη. Ὄχι ὅ,τι μᾶς λένε τά μέσα μαζικῆς ἐνημερώσεως καί κάτι φυλλάδες θρησκευτικές πού δημιουργοῦν μίσος καί ταραχή. Κι ἔχουμε μυαλό καί σκεπτόμαστε, δέν εἴμαστε φυτά. Καί δέν πουλιόμαστε. Ἐγώ σᾶς εἶπα: Ἄν γίνει ἕνωση, ὅπως πάει νά γίνει ἔτσι, ἄν θά γίνει, δέν θά γίνει, πρῶτος ἐγώ δέν θά ᾽μαι μαζί τους.
Τί ἄλλο νά πῶ; Δέν πουλάω τήν Ὀρθοδοξία μέ τίποτε, γιά χατήρι ὁποιουδήποτε. Ἀλλά τώρα δέν εἶναι τά πράγματα ἔτσι. Εἶναι ἐκεῖ πού ξεκίνησαν τό 1961 μέ τόν Ἀθηναγόρα. Σχεδόν δέν προχώρησαν καθόλου. Ὁ Ἀθηναγόρας ἔλεγε: διάλογος τῆς ἀγάπης. Νά βρεθοῦμε νά ποῦμε καλημέρα, βρέ παιδιά. Δέν εἶπε ποτέ διάλογος θεολογικός.
Κάποτε τόλμησαν καί δέν βγαίνει ὁ θεολογικός διάλογος, ἔ; Δέν βγαίνει θεολογικός διάλογος. Τί νά βγεῖ, ἀφοῦ ἀλλοίωσαν τήν Ὀρθοδοξία μας, πῶς νά βγεῖ; Νά δεχθοῦμε τά δικά τους δέν γίνεται. Ἐκεῖ θά κολλήσουμε. Αὐτό θά γίνει, ἄν θά γίνει, μιά μέρα – πού τό θέλουμε ὅλοι τήν ἕνωση – μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, χωρίς νά πουληθεῖ τίποτε, μά τίποτε, οὔτε κεραία μία, ἀπό τήν Ὀρθοδοξία μας. Δέν πουλᾶμε τίποτα ἀπό τήν ἁγία Ὀρθοδοξία, γιά τήν ὁποία μαρτύρησαν οἱ Πατέρες οἱ θεοφόροι, ἐδῶ καί αἰῶνες.
Δέν εἴμαστε καί βλάκες.

---

(Πηγή: www.floga.gr)