Πατὴρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος: Ἡ ζωτικὴ κίνηση τῆς «ἀκινησίας» τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀκινησία τῆς «κίνησης» τοῦ κόσμου

 

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 13ο, στίχοι 10 ἔως 17, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 5-12-2004.

Θά ἔλεγε κάποιος πώς ἀκούσαμε ἕνα ἀκόμη θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἐπειδή τό θαῦμα ἀκριβῶς κινεῖται στόν χῶρο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης Του, παρόλο πού φαινομενικά δηλώνει τί γίνεται, μέσα σέ αὐτό τό θαῦμα κρύβεται μιά ὁλόκληρη διεργασία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί τῆς καρδιακῆς ἀνταποκρίσεως τοῦ ἀνθρώπου σέ αὐτό τό θαῦμα πού κάνει. Αὐτή ἡ περικοπή πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, τόσο ἁπλά…

κατανοητή, προσδιορίζει, στά ἐσωτερικά της πολύ μυστικά μεγέθη, πολύ βαθιές καρδιακές διεργασίες πού εἶναι ἀνοιχτές καί γιά μᾶς, φυσικά, γιά τή λειτουργία τοῦ δρόμου τοῦ θαύματος μέσα ἀπό ἄλλες διαδικασίες, πέρα ἀπό τόν τρόπο πού ἐμεῖς τό καταλαβαίνουμε σάν ἔκτακτο γεγονός, μέσα ἀπό τό ὁποῖο γίνεται κάτι ξαφνικά ἐπάνω μας.

Προσέξτε -καί πρέπει νά προσέξουμε- τίς λεπτομέρειες τῆς περικοπῆς. Ἐδῶ προσδιορίζεται πάρα πολύ συγκεκριμένα, σχεδόν μέ τρεῖς λέξεις (κάτι πού δέν εἶναι σύνηθες), τό εἶδος τῆς ἀρρώστιας τῆς γυναίκας, θαρρεῖς καί γράφει κάποιος ἕνα ἰατρικό δελτίο. Λέει «συγκύπτουσα, μή δυναμένη ἀνακῦψαι» καί μάλιστα «εἰς τό παντελές». Δέν εἶναι σύνηθες τό γεγονός τῆς περιγραφῆς τῆς ἀρρώστιας «τριτῶς», μέ αὐτόν τόν τρόπο πού γίνεται ἐδῶ πέρα καί θέλει κάτι νά προκαλέσει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, γιά τή διεργασία τῆς βαθιᾶς ἑρμηνείας τοῦ κειμένου. Δηλώνεται λοιπόν μιά ἀκινησία τῆς γυναίκας: «Συγκύπτουσα», «μή δυναμένη ἀνακῦψαι» καί «εἰς τό παντελές». Ταυτόχρονα ὅμως, ἀπ᾽ ὅ,τι φαίνεται, ἀπ᾽ ὅ,τι ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες πού προσεγγίζουν τήν περικοπή, μές στήν καρδιά τῆς γυναίκας τῆς ἐξωτερικά ἀκίνητης λειτουργεῖται μιά πολύ βαθιά κίνηση. Εἶναι μυστική κίνηση πού δέν φαίνεται στό κείμενο. Ἁπλῶς συλλαμβάνουμε τήν κίνησή της μέ ἕναν τρόπο ἀποφατικό ὄχι γιατί κάνει κάτι, οὔτε λέει τίποτε (εἶναι τελείως σιωπηλή), [ἀλλά] ἀπό τή λέξη πού λέει τό κείμενο, ὅτι ὁ Χριστός «προσεφώνησε» αὐτή.

Ὁ Χριστός, παρόλο πού μᾶς ἀγαπάει ἀτέλειωτα, δέν παρεμβαίνει ποτέ διά ἐξωτερικῶν γεγονότων γιά νά παρέμβει στήν ἐλευθερία μας. Ἐδῶ τό «προσεφώνησε» καί μάλιστα «προσεφώνησε» (δίνεται ἐπίφαση στό γεγονός τοῦ ἤχου τῆς φωνῆς) σημαίνει πού ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται σέ αὐτή τή βαθιά ἐσωτερική μυστική κίνηση πού κάνει ἡ γυναίκα, ἡ ἀκίνητη γυναίκα, ἀλλά κινούμενη καρδιακά πρός τόν Χριστό, ἀπ᾽ ὅ,τι φαίνεται μέ ἕναν τρόπο ἡσυχαστικό, βαθιά νηπτικό, ἀσκητικό. Αὐτή ἡ γυναίκα, πολύ μυστικά, πολύ κρυφά ἀσκήθηκε σέ αὐτή τήν κίνηση πρός τόν Χριστό καί ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται προσφωνῶν αὐτήν. Καί φαίνεται πού ἔτσι εἶναι τά πράγματα, πώς ἡ γυναίκα οὔτε διαμαρτύρεται γιά τήν ἀρρώστια, οὔτε περιγράφει τήν ἀρρώστια ἡ ἴδια, δέν κάνει τίποτε, παρά μόνο καταλήγει νά ἐμφανιστεῖ αὐτό τό μυστικό δομικό στοιχεῖο πού ἔχει πάνω της μέ τό ὅτι δοξολόγησε τόν Θεό. Καμιά ἄλλη κουβέντα. Ἐκρήγνυται ὅλη αὐτή ἡ ἐσωτερική κίνηση σέ μιά δοξολογία καί ἔρχεται ἕνα πρῶτο βασικό συμπέρασμα μέσα ἀπό τήν πορεία τῆς περικοπῆς, ὅτι ἡ βαθιά κίνηση ἡ ἐσωτερική ὁρίζει τά πράγματα γιά τή ζωή μας, ὅπου ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται κι Ἐκεῖνος μέ ἕναν μυστικό τρόπο, ἔστω μέ μιά φωνή πού προσεφώνησε, σέ αὐτή μας τήν κίνηση.

Εἶναι ὁλόκληρη ἡ πνευματική ζωή τοῦ χριστιανοῦ, πού εἶναι μιά πολύ βαθιά κίνηση, ἐν ἀντιδιαστολῇ μέ τόν περίγυρο τῆς περικοπῆς πού ἀκούσαμε (ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἔβλεπαν καί ἀνέλυαν τό γεγονός, γιατί καί πῶς, εἶναι Σάββατο…). Μιά ἀνάλυση, μιά λογοκρατία, μιά κυριαρχία πληθωρικότητας τοῦ λόγου, πού εἶναι οὐσιαστικά μιά ἀκινησία γιά τή λύση τῶν προβλημάτων τοῦ κόσμου. Ὅλη αὐτή ἡ δεδηλωμένη ἀναζήτηση μέ ἕνα δυναμικό τρόπο, μέ λόγια, μέ ἐκφράσεις, μέ φιλοσοφίες, γιά τό τί θά γίνει γιά τόν κόσμο, δηλώνει αὐτή τήν ὁριζόντια, τελείως δαιμονιώδη κίνηση. Δαιμονιώδης εἶναι ἡ κίνηση ἡ ὁποία δέν καταλήγει στόν Θεό. Εἶναι ἁπλῶς μιά κίνηση πού παλινδρομεῖ συνεχῶς μέ ἕναν σπειροειδῆ τρόπο καί δέν καταλήγει πουθενά, μιά συνεχής ἀναζήτηση. Αὐτό κάνει ὁ περίγυρος. Ἔχει φαινομενικά κίνηση καί ἔχει μιά νεκρή ἀκινησία καί κάνει ἡ περικοπή ἐδῶ πέρα αὐτή τήν ἀντιπαραβολή τῆς πληθωρικῆς σιωπῆς μέ τήν πληθωρική κίνηση καί ἀπορρίπτεται ἡ πληθωρική κίνηση ἄν δέν ὑπάρχει πληθωρική αὐτή ἡ ἡσυχία καί ἡ βαθιά κίνηση πρός τόν Χριστό μας. Καί γίνεται τό θαῦμα καί ἁπλῶς ὁ κόσμος γύρω χαίρει, χωρίς νά προσδιορίζει τί ἔγινε. Ξέρουν ὅτι κάτι βαθύ ἔγινε.

Καί ἀνοίγεται ἕνας δρόμος στή ζωή μας. Εἶναι πολύ βαθιά μυστικός. Ἡ πνευματική ζωή εἶναι ἕνα μυστήριο, δέν ὁρίζεται μέ συντεταγμένες. Ἡ Ἐκκλησία ἁπλῶς δίνει τρόπους καί αὐτοί οἱ τρόποι χαράζουν ἕνα βαθύ μυστήριο μέσα μας. Λέει «μετάνοια», λέει «νηστεία», λέει αὐτά πού λέει. Μέσα ἐκεῖ πέρα ὑπάρχει μιά ὁλόκληρη σιωπηλή κίνηση πρός τόν Χριστό πού καταργεῖ καί ἀναιρεῖ ὁποιαδήποτε διαμαρτυρία, ὁποιαδήποτε ἀνάλυση τοῦ «πῶς» καί τοῦ «γιατί», τοῦ «ἔτσι» καί τοῦ «ἀλλιῶς», «γιατί εἴμαστε;». Καί καταλήγει αὐτή ἡ κίνηση πρός τόν Χριστό καί γίνεται ἁπλῶς μιά δοξολογία. Στή χαρά καί στή λύπη ὅλα εἶναι δοξολογία καί ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται μυστικά καί ἡ γυναίκα ἡ ὁποία δέν κινεῖται πιά εἶναι κινούμενη, γιατί ὁ ἅγιος εἶναι κινούμενος καί ἔχει μιά ἀτέλειωτη κίνηση, πού πάει στόν οὐρανό. Αὐτή λοιπόν ἡ ἀντιπαραβολή τῆς κίνησης καί τῆς ἀκινησίας ὁρίζει πραγματικά καί μπορεῖ πραγματικά νά δώσει νόημα στή συνεχῶς ταραγμένη καί κινούμενη, ἀναζητοῦσα ἐποχή μας μέ τόσο πολλά λόγια.

Ἡ ὀρθόδοξη ζωή ἔχει αὐτή τή βαθιά κίνηση καί τότε, ὅταν τή βρεῖς, καί μιλᾶς καί σωπαίνεις εἶσαι στόν Χριστό κοντά. Ἄν δέν τήν βρεῖς, καί μιλᾶς καί σωπαίνεις εἶσαι δαιμονιώδης. Ἀκολουθεῖς αὐτήν τήν πορεία, εἰδάλλως, πραγματικά, καί μή ζώντας τήν Ὀρθοδοξία καί μιλώντας γιά τό κάλλος της, γιά τούς μεγάλους θησαυρούς της, δέν θά κάνουμε αὐτή τή βαθιά κίνηση, καί κρίνεται ὁλόκληρη ἡ ζωή μας. Καί τότε ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται φωνάζοντας πρός ἐμᾶς, προσφωνῶν πρός ἐμᾶς καί ἐμεῖς πιά δοξολογοῦμε τόν Θεό καί τίποτε ἄλλο καί ἐκεῖ τελειώνει ὅλη ἡ ἱστορία. Τελειώνει καί ἀρχίζει ξανά, καί εἶναι καί πάλι μιά κίνηση καί πάλι μιά σιωπή καί πάλι μιά θεραπεία ἀπό τόν Χριστό.

Εὐχόμαστε, λοιπόν, αὐτόν τόν μυστικό τρόπο τῆς ἀναιρέσεως τῆς δυναμικῆς τοῦ κόσμου τοῦ δικοῦ μας ἔτσι νά τόν ζήσουμε καί τότε πραγματικά θά βροῦμε τό κάλλος τῶν προτάσεων τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας.

 

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2015/12/blog-post_16.html

Τό μυστήριο κατανοεῖται μέσα ἀπό μιά βαθιά ἄσκηση, προσευχή καί ταπείνωση!

Τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Σταρτηγόπουλου 
 Στό τέλος μιᾶς χρονιᾶς ἤ στήν ἀρχή μιᾶς ἄλλης, κάνουμε συνήθως προϋπολογισμούς σέ ἀπολογισμούς, πιθανῶς ξεχνώντας τό βασικότερο ἐκφραστικό μέγεθος αὐτοῦ πού κάνουμε, γιατί εἶναι ὁ χρόνος καί ἡ ἱστορία. Καί ἀφοῦ μπῆκε ὁ Θεός μέσα στήν ἱστορία, κάνει τήν ἱστορία μυστήριο, τό εἶπε καί τό δοξαστικό πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο στόν ὄρθρο, πού ἔλεγε «μέγα τό μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεώς Σου Κύριε». Ἡ ἱστορία ἔγινε μυστήριο, ξεπερνάει δηλαδή τίς λογικές ἀναλύσεις τοῦ τί κάνουμε ἤ τί θά κάνουμε. Ἡ ἱστορία ἔγινε μυστήριο. Και ἐπειδή ὅλοι συμπορευόμαστε, μᾶς ἀρέσει, δέν μᾶς ἀρέσει, καθημερινά μέ τήν ἱστορία, εἴμαστε πλάσματα πού ζοῦμε ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἔχει πολύ ἐνδιαφέρον νά μποροῦμε νά σταθοῦμε σ᾽ αὐτό πού εἶναι ὁ συνοδηγός μας καί συνοδοιπόρος μας καθημερινά καί νά μποροῦμε νά τό ἀξιολογήσουμε σωστά, νά τό ἀναλύσουμε. 

Τά κείμενα τά δύο πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο καί τό εὐαγγελικό καί τό ἀποστολικό κάνουν μιά τέτοια προσέγγιση. Καί δίνουν ἐργαλεῖα, γιά μᾶς προσωπικά, τό πῶς θά σταθοῦμε μπροστά στό χρόνο. Νά τό δοῦμε λίγο ἁπλά καί νά τό προσδιορίσουμε. Ὑπῆρχε ἕνα κείμενο συγκεκριμένο πού ξεκινοῦσε ἀπό τούς μάγους πού ἀναχώρησαν καί περιγράφει τά γεγονότα τά πάρα πολύ γνωστά. Θά σᾶς δώσω τώρα δύο ἐργαλεῖα, θά τά δώσω ὡς παραδείγματα μέσα ἀπό τό Εὐαγγέλιο καί κρατῆστε γιά σᾶς, γιά τό πῶς στεκόμαστε καί ἀναλύουμε τό χρόνο, παρόλο πού παραμένει μυστήριο. Ἀλλά ὅσο μποροῦμε, νά τόν προσεγγίσουμε τό χρόνο.

Προσέξτε, τό πρῶτο ἐργαλεῖο εἶναι ἀπό τήν ἱστορία, εἶναι πρῶτα ἡ φαινομένη ἱστορία, αὐτό πού βλέπουμε, αὐτό πού ἀκοῦμε κάθε μέρα· πού εἶναι γεμάτη ἀπό τραγωδίες, ἀπό πολέμους, ἀπό μάχες, ἀπό φόνους, ἀπό κλεψιές, ἀπό ἀποτυχίες, ἀπό κρίσεις. Εἶναι ἡ φαινομένη ἱστορία.

Ὑπάρχει καί ἡ ὄντως ἱστορία, εἶναι ἡ ἱστορία πού χαράσσει ὁ Θεός μέσα στόν κόσμο. Πού ἄν θέλουμε, συμπορευόμαστε μαζί Του ἤ ἄν δέν θέλουμε, παραμένουμε στό συρμό τῆς φαινομένης ἱστορίας καί μπαίνουμε στήν τραγωδία μέσα. Αὐτό εἶναι τό πρῶτο ἐργαλεῖο. Εἶναι ἡ φαινομένη ἱστορία, τό τί φαίνεται καί τό τί εἶναι ἡ ὄντως ἱστορία. Κοιτάξτε τό παράδειγμα τό ὁποῖο μᾶς δίνει, σ᾽ αὐτό τό διακριτικό μέγεθος τῆς ἱστορίας, τό Εὐαγγέλιο πού ἀκούσαμε.

Ἀναχωροῦν οἱ μάγοι. Γιατί ἀναχωροῦν; Ὑπάρχει μία τραγωδία, ὑπάρχει ἕνας Ἡρώδης πού τούς διώκει. Αὐτό εἶναι τό φαινόμενο. Ὑπάρχει ἕνας διωγμός, μία τραγωδία, ἕνας πόλεμος. Οἱ μάγοι ἀναχωροῦν. Τό φαινόμενο ξεπερνιέται. Τί παραμένει; Μετά ἀπό χρόνια, πρίν ἀπό λίγο διαβάσαμε στά συναξάρια, πού οἱ μάγοι ἀναγνωρίστηκαν ὡς Ἅγιοι. Ἡ ἱστορία ἄλλους δικαίωσε. Ὄχι τή βία, τό ἔγκλημα καί τό φόνο. Τό φαινόμενο ἦταν τραγικό καί ἐκεῖνο τό ὁποῖο παραμένει εἶναι ἁγιασμένο. Προσέξτε αὐτό τό ἐργαλεῖο, εἶναι πολύ σπουδαῖο, γιατί ζοῦμε καθημερινά, μέ τά ἀκούσματα καί μέ τίς αἰσθήσεις μας, τήν τραγωδία τοῦ κόσμου. Ἄν παρασυρθοῦμε σ᾽ αὐτό τόν εἱρμό τῆς τραγωδίας αὐτῆς, θά χάσουμε τήν ὄντως ἱστορία. Νά δώσω καί ἄλλα παραδείγματα ἀπό τήν περικοπή πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο;

Ὁ Ἰωσήφ γιατί φεύγει ἀπό τήν Αἴγυπτο; Γιατί ὑπάρχει ἡ πιθανότητα νά σκοτώσουν τό Παιδίο. Ὑπάρχει πάλι ἡ τραγωδία, ὑπάρχει τό αἷμα, ὑπάρχει ὁ φόνος καί φεύγει, ὅλα καταλαγιάζουν. Ὅλα ξεπερνιόνται καί μετά παραμένει ἡ ὄντως ἱστορία. Ὁ Χριστός πού γυρνάει πίσω μετά, ἀπό τήν Αἴγυπτο. Ἄλλο παράδειγμα; Τά παιδιά τά ὁποῖα δολοφονεῖ ὁ Ἡρώδης καί σήμερα τά ἑορτάζουμε. Δεκατέσσερις χιλιάδες παιδιά! Μιά τραγωδία. Ἕνας αἱμοσταγής δολοφόνος. Αὐτό κυριαρχεῖ ἐκείνη τήν ἐποχή. Τό ἔγκλημα, τό αἷμα καί ἡ τραγωδία. Ὅλα ξεπερνιόνται, σήμερα γιορτάζουμε αὐτά τά νήπια, τά δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια ὡς Ἁγίους!
Βλέπετε ἡ φαινόμενη ἱστορία, πόσοι ταράχτηκαν ἀπό αὐτό καί τί μένει στό τέλος, τέλος, τέλος. Ἔτσι δέν γυρνάει πίσω καί ὁ Ἰωσήφ; Ἀκούει πού ἐκεῖ βασιλεύει ὁ Ἀρχέλαος, εἶχε πεθάνει ὁ Ἡρώδης. Ἀλλά καί ὁ Ἀρχέλαος ἦταν αἱμοσταγής κρατῶν ἄρχων καί δέν μένει ἐκεῖ καί ὁ Θεός ἀλλάζει τήν ἱστορία, τήν ἱστορία τῶν Προφητῶν. Τόν κάνει Ναζωραῖο τόν Χριστό, πού δέν βγῆκε κανένας προφήτης ἀπό τή Ναζαρέτ. Ἀλλάζει τά πάντα, εἶναι τό μυστήριο τῆς ἱστορίας, ἀλλά πίσω κρύβεται ὁ Θεός! Καί ἄν θέλουμε ἐμεῖς αὐτή τήν ἱστορία τήν καταλαβαίνουμε, μέσα στήν τραγωδία πού ζοῦμε κάθε μέρα, καταλαβαίνουμε τήν ἱστορία. Αὐτό εἶναι τό πρῶτο κριτήριο. Κρατῆστε το αὐτό τό κριτήριο, γιατί ζοῦμε τή φαινομένη ἱστορία, τήν τραγωδία, τόν πόνο κάθε μέρα καί τήν κρίση, μή χάσουμε ὅμως τήν ὄντως ἱστορία, πού αὐτή ἡ ὄντως ἱστορία εἶναι δική μας. Αὐτό εἶναι τό πρῶτο ἐργαλεῖο, γιά νά μπορεῖτε νά ἀξιολογεῖτε αὐτά πού ζεῖτε.

Τό δεύτερο ἐργαλεῖο. Πῶς θά γίνει αὐτό τό πράγμα; Πῶς μέσα στήν τραγωδία θά μποροῦμε νά συλλάβουμε τό μυστήριο πού κρύβεται, τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ; Ὅλο τό μυστήριο δέν τό συλλαμβάνουμε, ἀλλά τό ὅτι ὁ Θεός εἶναι μυστήριο καί μπαίνει στήν ἱστορία αὐτό θά τό καταλάβουμε. Καί μπορεῖ νά μήν μποροῦμε ὅλα τά γεγονότα τῆς ζωῆς μας νά τά ἑρμηνεύσουμε ἀμέσως, ἀλλά διαχρονικά καί μακροχρόνια πολλά ἀπό αὐτά ἐξηγοῦνται καί τά καταλαβαίνουμε. Χρειάζεται μία διαχρονικότητα, ἀλλά ὄχι μόνο καί μία ἄσκηση.
Ἀκούσατε τί ἔλεγε πρίν ἀπό λίγο τό κείμενο τοῦ ἀποστόλου Παύλου; Ἔλεγε, «τό Εὐαγγέλιο τό ὁποῖο παρέλαβα», ἔλεγε τό Εὐαγγέλιό μου. Εἶναι Εὐαγγέλιό του; «Τό Εὐαγγέλιο τό ὁποῖο ἐγώ παρέλαβα!». Μά δέν παρέλαβε τό Εὐαγγέλιο πού εἶχαν ὅλοι οἱ ἄλλοι; Εἶχε ἕνα προσωπικό του Εὐαγγέλιο καί εἶχε μία προσωπική ἱστορία. Ἦταν τό δικό του κοίταγμα καί βίωση στό Εὐαγγέλιο μέσα καί πῶς τό ἔκανε αὐτό; Ἀπό φωτισμό καί ἀπό τήν ἄσκηση. Τό εἶπε τό κείμενο, ἐδῶ εἶναι τό κλειδί, δέν πῆγε νά κυνηγήσει τούς Ἀποστόλους νά τούς βρεῖ, μετά τούς βρῆκε. Τρία χρόνια κάθισε στήν Ἀραβία ἀσκούμενος. Αὐτός πού πῆρε τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ, δέν εἶπε ἐγώ πῆρα τόν φωτισμό καί τελειώσαμε, κάθισε τρία χρόνια στήν Ἀραβία ἀσκούμενος! Ἔμεινε ἐκεῖ στήν ἔρημο καί μετά πῆγε καί συνάντησε τόν Πέτρο καί τόν Ἰάκωβο, τόν ἀδελφόθεο καί ἔμεινε λίγο μαζί τους.
Ἄρα ὑπάρχει τό μυστήριο, τό ὁποῖο κατανοεῖται μέσα ἀπό μιά βαθιά ἄσκηση! Μιά βαθιά προσευχή καί ταπείνωση! Τρία χρόνια στήν Ἀραβία; Τί περίμενε ἐκεῖ ὁ Παῦλος; Ἀφοῦ ἔπρεπε νά διαδώσει τό Εὐαγγέλιο, θά ἔλεγε ὁ Χριστός γρήγορα! Γιά τήν ἱστορία τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχει γρήγορα. Ὑπάρχει ἡ ἄσκηση, ὑπάρχει ὁ πόνος, ὑπάρχει τό δάκρυ, ὑπάρχει ἡ βαθιά κάθαρση. Καί αὐτό τό περνάει ὁ Παῦλος. Καί τότε ἀποκτοῦμε τό βασικό ἐργαλεῖο, γιά νά μποροῦμε νά ἑρμηνεύσουμε τήν ἱστορία τοῦ κόσμου καί τή δική μας ἱστορία, αὐτό εἶναι τό ἐνδιαφέρον.

Τραγωδία, πόνος, κρίση, αἵματα, φόνοι, καθημερινά αὐτά λειτουργοῦν καί πίσω ἀπό ἐκεῖ ὑπάρχει ἡ ἱστορία ἡ δική μας, πού εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ Θεοῦ! Γιά νά τήν καταλάβουμε ὅμως θά πρέπει νά καθαρίσουμε τό νοῦ μας. Καί εἶναι ἡ προσωπική Ἀραβία στήν ὁποία μᾶς καλεῖ ἡ ἴδια ἡ ἱστορία, στήν προσωπική μας Ἀραβία! Ὅλα τά ἀξιολογοῦμε διαχρονικά καί ἐν ἀσκήσει. Καί ὅσο φωτίζεται ὁ νοῦς διαχρονικά καί ἐν ἀσκήσει, δέν βιαζόμαστε δηλαδή νά ἑρμηνεύσουμε τήν ἱστορία, διαχρονικά καί ἐν ἀσκήσει, τότε ἡ ἱστορία τοῦ Θεοῦ γίνεται ἱστορία μας καί γίνεται κατανοητή ἡ ἱστορία μας.

Τό κείμενο αὐτό, πραγματικά, εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο, γιατί μᾶς βάζει νά συνειδητοποιήσουμε, ἀκόμη καί νά ἑρμηνεύσουμε ὅσο μποροῦμε, τήν προσωπική μας ἱστορία, τόν πόνο μας, τήν τραγωδία μας, τό κάθε γιατί, τό ὁποῖο προκύπτει κάθε μέρα στή ζωή μας. Κρατῆστε το, ἀλλά ἀμέσως νά ἀπαντήσετε δέν μπορεῖτε. Ξέρετε ὅτι πίσω κρύβεται ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἀμέσως νά ἀπαντήσετε δέν μπορεῖτε, θά περιμένετε τό χρόνο ἀλλά ταυτόχρονα θά βρεθεῖτε μέσα στή δική σας προσωπική Ἀραβία καί τότε ὅλα τά πράγματα θά ξεκαθαρίσουν καί θά παραμένετε πάντα μέσα στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά θά ξεκαθαρίζετε τή ζωή σας παραμένοντας μέσα στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ!

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 2ο, στίχοι 13 ἔως 23, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 29-12-2013.

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2017/12/blog-

Ἅγιος Μάξιμος: Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του τὴν κίνηση πρὸς ἡδονή, ἀλλὰ τί ἡδονή; Τοῦ «ἐράσθαι τὸν Θεόν»!

Τοῦ πρωτοπρεσβύτερου πατρὸς
Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου
Εἶναι κάτι πράγματι καταπληκτικό, ποὺ εἶναι γραμμένο ἀπὸ τοὺς μεγάλους πατέρες, τὸν Μάξιμο καὶ τὸν Παλαμά. Νὰ διαβάσω τὸ κείμενο τοῦ Μαξίμου. «Ὁ Θεός», λέει, «ὁ ὁποῖος δημιούργησε τὴν ἀνθρώπινη φύση, δὲν ἔβαλε μέσα της ἡδονὴ» -μὴν τὸ παρεξηγήσετε, ἀκοῦστε πῶς τὸ ἑρμηνεύει- «ἀλλὰ κάποια νοερὴ δύναμη πρὸς ἡδονή». Θέλω νὰ σταθῶ ἕνα λεπτό, ἔχει καίρια σημασία. Εἴμαστε γεμάτοι ἀπὸ αἰσθήσεις. Βλέπουμε, ἀκοῦμε, αἰσθανόμαστε τὰ πάντα, ὅλα εἶναι αἰσθήσεις. Οἱ αἰσθήσεις εἶναι ἀπ’ τὸ Θεό, ἀλλὰ ὁ Θεός, λέει, δὲν ἔδωσε ἡδονὴ στὴν κάθε αἴσθηση. Προσέξτε, ἔδωσε κίνηση πρὸς ἡδονὴ πρὸς τὸ Θεό. Ἂν οἱ αἰσθήσεις στραφοῦν στὸν Θεὸ καὶ κινηθοῦν πρὸς τὸν Θεό, ὅλες οἱ αἰσθήσεις -αὐτὸ ποὺ κάνει ἡ Ὀρθοδοξία μας. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του τὴν κίνηση πρὸς ἡδονή, τὸ ‘χει μέσα του, ἀλλὰ τί ἡδονή; Αὐτὴ ἡ ἡδονὴ τοῦ «ἐράσθαι τὸν Θεόν», λέει ὁ Μάξιμος, νὰ ἀγαπᾶς τὸ Θεό. Ἂν ἔχουμε τὴν κίνηση πρὸς ἡδονή, ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι αἰσθήσεις (ἡ γεύση κτλ), ἂν ἡ κίνηση γιὰ ἡδονὴ δὲν πάει στὸν Θεό, ὑπάρχει ὅμως μέσα, τότε στρέφεται καὶ γίνεται ἡδονὴ τῶν αἰσθήσεων καὶ ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ ἁμαρτία.
Βλέπετε, καίριο σημεῖο αὐτὸ σὲ μία ψυχοθεραπευτικὴ διαδικασία καὶ μάλιστα τονίζει ὁ Μάξιμος «καὶ ἐπειδὴ εἶδε ὁ Θεὸς πὼς ὁ ἄνθρωπος ἔτρεψε ὅλη τὴν ἡδονή, τὴν κίνηση πρὸς ἡδονὴ ποὺ εἶχε πρὸς τὸ Θεό, τὴν ἔτρεψε τώρα πρὸς τὶς αἰσθήσεις του, ὁ Θεὸς ἔβαλε ἕνα φάρμακο καὶ ἕνα θεραπευτήριο, σπουδαῖο θεραπευτήριο, ἔβαλε τὴν ὀδύνη, ὅπου μὲς τὴν ὀδύνη καὶ τὸν πόνο ἡ ἡδονὴ ποὺ πάει νὰ ξεσπάσει, νὰ γίνει κάτι κυρίαρχο ἀρχίζει καὶ ὑποτάσσεται. Ἔβαλε λοιπὸν τὴν ὀδύνη ὡς φάρμακο. Ἦρθε ἡ ὀδύνη καὶ καλύπτει τὴν ἡδονὴ τοῦ ἀνθρώπου.
Αὐτὰ τὰ τρία καίρια σημεῖα τὰ θεολογικὰ -ἐπιτρέψτε μου νὰ τὰ ἐπαναλάβω ἁπλῶς νὰ τὰ θυμάστε γιὰ τὴ συνέχειά μας, γιατί ἐκεῖ θὰ στηριχθοῦμε- ὁρίζουν τὴν οὐσιαστικὴ διαφορὰ τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας, τῆς θεραπευτικῆς της, ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη καλοπροαίρετη καὶ ἔντιμη κατὰ τὰ κοσμικὰ προσπάθεια θεραπευτικῆς. Τονίζω πρῶτα· ἡ διαφορὰ οὐσίας καὶ ἐνέργειας στὴν ψυχή. Ἐνέργειες εἶναι οἱ ἐκφράσεις οἱ ἐξωτερικές, οὐσία εἶναι τὸ ἔλλογο.
Ὁρίζω τὸ δεύτερο· ἡ κίνηση πρὸς τὸν Θεὸ καὶ καμία ἄλλη κίνηση δὲν θεραπεύει τὸν ἄνθρωπο παρὰ μόνο ἡ κίνηση πρὸς τὸν Θεό, ὅπως τὰ ὅρισα ἀπὸ τὸν Μάξιμο τὸν Ὁμολογητή, ἡ κίνηση ποὺ γίνεται παύση, ἔκσταση καὶ ξανὰ κίνηση.
Καὶ τρίτον· ἡ δομὴ τῆς ἡδονῆς, ἡ τάση γιὰ τὴν ἡδονή, ποὺ ἐπειδὴ δὲν τὴν ἔχουμε πρὸς τὸ Θεό, δὲν ἔχουμε αὐτὴν τὴν κίνηση νὰ ἀγαπήσουμε τὸ Θεὸ ὡς ἡδονή, αὐτὸ ξεσπάει στὰ ὁριζόντια μεγέθη. Καί θαρρεῖς καὶ κρατᾶς στὰ χέρια σου ἕναν πύραυλο ποὺ πρέπει νὰ ἐκτοξευτεῖ πρὸς τὰ πάνω, ἂν ἀποτύχει ἡ διαδικασία τῆς ἐκτοξεύσεως, σκάει κάτω ὁριζόντια καὶ συντρίβει τὰ πάντα στὸ γύρω περιβάλλον.
Αὐτὸ γίνεται. Αὐτὴ ἡ δύναμη γιὰ ἡδονὴ ποὺ ἔδωσε ὁ Θεός, ἀλλὰ ἡδονὴ τοῦ «ἐρᾶν Αὐτόν», τοῦ ἀγαπᾶν Αὐτὸν καὶ εἶναι ἡ κίνηση πρὸς ἡδονή, βλέπετε λέει κίνηση. Κινεῖσαι στὸν Θεὸ καὶ μετὰ ἔρχεται αὐτὴ ἡ ἡδονή. Ἂν δὲν ἐκφραστεῖ πρὸς τὰ πάνω, ἐπειδὴ ἔχει αὐτὸ τὸ δυναμικό, ξεσπάει πρὸς τὰ κάτω καὶ περνάει μέσα σ’ ὅλες τὶς αἰσθήσεις τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁ ἄνθρωπος γίνεται ἄνθρωπος τῆς ἡδονῆς. Ὅλα ποὺ λέμε, γαστριμαργία… Αὐτὴ ἡ ἔκρηξη εἶναι πιά. Τρία λοιπὸν καίρια θεολογικὰ σημεῖα.
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2018/01/blog-

Ὁ πατὴρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος γιὰ τὴν νοερὰ ἐνέργεια

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ἐκπομπῆς τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὸ 1ο μέρος τοῦ ἀφιερώματος στὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ἐρώτηση ἀκροατή:
– Τί ἐννοεῖτε ὅταν λέτε νοερὰ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς;
Ἀπάντηση πατρὸς Κωνσταντίνου:
– Ὁ ἄνθρωπος ἔχει ψυχὴ καὶ σῶμα. Καὶ τὰ δυό εἶναι κτιστὰ μεγέθη, δημιουργήματα, δὲν εἶναι ἄκτιστα, ὁ Θεὸς μόνο εἶναι ἄκτιστος. Ἡ ψυχὴ λοιπόν, εἶναι ὁ χῶρος ὅπου ἀποτυπώνεται ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἴμαστε κατ΄ εἰκόνα. Ἡ ψυχὴ ἔχει μιὰ οὐσία, τὴν οὐσία τῆς ψυχῆς δὲν μπορῶ νὰ τὴν προσδιορίσω ἀκριβῶς, ἀλλὰ ξέρω ὅπου ἐκεῖ πάνω ἀποτυπώνεται ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ ἡ ψυχή, ἡ οὐσία ἔχει ἐνέργεια, ἐνεργήματα. Αὐτὰ τὰ ἐνεργήματα τῆς ψυχῆς, ἐκδηλώνονται σ΄ ὅλη τὴν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, σ΄ ὅλο του τὸ εἶναι, καὶ στὰ ὄργανα, καὶ στὰ αἰσθήματα – συναισθήματα, παντοῦ. Ἄρα, ἡ νοερὰ ἐνέργεια εἶναι τὰ ἐνεργήματα τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ, πάνω στὴν ὕπαρξή μας. Στὸν ἐγκέφαλο, λέγεται λογική. Στὴν καρδιά, λέγεται νοῦς ἢ καρδιά. Εἶναι ὁρολογία τῶν Πατέρων.
Ἔτσι, ἂν ἡ νοερὰ ἐνέργεια εἶναι θεραπευμένη (ἡ ψυχὴ θεραπεύεται μὲ τὴν Κάθαρση καὶ τὸν Φωτισμό), τότε τὰ ἐνεργήματα ἑνὸς τεθεραπευμένου ὀργάνου, θὰ λειτουργοῦν θεραπευτικῶς, στὴν λογικὴ καὶ στὴν καρδιὰ (στὰ αἰσθήματα – συναισθήματα).
Ἡ Ἐκκλησία λοιπόν, παρεμβαίνει μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, στὴν θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τῆς ἐκδηλώσεως τῆς νοερᾶς…
ἐνεργείας. Βλέπεις, ἕνας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ σκεφτεῖ λογικά, γιατί; Διαστρεβλώθηκε, δὲν ὑπάρχει καθαρὴ ψυχή, ἔχει βρωμίσει – ἀμαυρωθεῖ ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, δὲν ἐκδηλώνεται αὐτὸ ποὺ ἔχει μέσα του. Πχ, ἂν σὲ ἕνα σύρμα ποὺ μεταδίδει μιὰ πληροφορία, τὴν γεμίσω – φορτώσω μὲ κάτι ἄλλο, δὲν θὰ ἀφήσει νὰ μεταφερθεῖ ἡ πληροφορία. Ἡ πληροφορία ὑπάρχει ἀλλὰ δὲν μεταδίδεται. Ἄρα, πρέπει νὰ κάνω Κάθαρση αὐτοῦ τοῦ ἀγωγοῦ, γιὰ νὰ μεταφερθεῖ σωστὰ ἡ πληροφορία.
Αὐτὸ εἶναι καὶ ἡ λογική μας. Γι΄ αὐτὸ γιὰ μᾶς ἕνας ἄνθρωπος ποὺ λέει παράλογα πράγματα, πρέπει νὰ θεραπευτεῖ πρωτογενῶς, νὰ καθαρίσει τὴν ψυχή του, νὰ σκέπτεται μὲ τὴν λογική τοῦ θεραπευμένου. Αὐτὸ ἐννοῶ νοερὰ ἐνέργεια, καίριο κλειδί!
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2018/11/blog-post_27.html

Ἀναφορά τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου στὴν οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὸ 2ο μέρος τοῦ ἀφιερώματος στὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ποιὰ εἶναι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας; Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση προσφέρει μέθοδο θεραπείας τοῦ νοὸς τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὴ εἶναι ἡ οὐσία. Δηλαδὴ τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ θεραπεία αὐτὴ ἔχει 2 φάσεις, τὸν Φωτισμὸ καὶ τὴν Θέωση (ἡ Θέωσις εἶναι πλήρης θεραπεία). Αὐτὴ ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ ποὺ προσφέρει ἡ Ὀρθοδοξία, προσέξτε, παραδίδεται ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά, μὲ φορεῖς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔφτασαν στὸν Φωτισμὸ καὶ στὴν Θέωση καὶ ἔγιναν θεραπευτὲς γιὰ τοὺς ἄλλους. Δὲν εἶναι δηλαδὴ ἁπλὴ μεταβίβαση γνώσεων, ὅπως ἕνας καθηγητὴς μεταδίδει τὶς γνώσεις του ἀπὸ τὰ βιβλία, ἀλλὰ μεταβίβαση καὶ διαδοχὴ ἐμπειρίας! Τῆς ἐμπειρίας τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς ἐμπειρίας τῆς Θεώσεως. Δηλαδή, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο παραδίδουμε καὶ λέμε Παράδοση, εἶναι αὐτὴ ἡ ἐμπειρία, ἡ θεραπευτικὴ ἐμπειρία ἡ ὁποία ὑπάρχει.

Ἀκόμη καὶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, οἱ Προφῆτες, αὐτὴν τὴν ἐμπειρία παραδίδουν κατὰ τὰ μέτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Μεταδίδουν ἀκριβῶς, τὴν ἐμπειρία τῆς θεραπείας, ὅσο μπορεῖ νὰ προσεγγιστεῖ στὰ μέτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ Παράδοση τῶν Προφητῶν, γι΄ αὐτὸ λέμε «τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν Προφητῶν». Οἱ Προφῆτες περνοῦν ἀπὸ μιά Κάθαρση ὁ καθένας μὲ τὸν τρόπο του, μιά μετάνοια, μιά ἀλλαγή. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα «τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν Προφητῶν», εἶναι ἀκριβῶς ὁ Φωτισμός, καὶ αὐτὸ παραδίδεται ἀπ΄ τὴν Παλαιὰ..

Διαθήκη μέχρι σήμερα. Βλέπουμε λοιπὸν, ὅτι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, προσέξτε, μὴ σκανδαλιστεῖτε μ΄ αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ, δὲν εἶναι τὸ βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλὰ εἶναι ἡ μεταβίβαση τῆς ἐμπειρίας τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς Θεώσεως, ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ μέχρι σήμερα. Δηλαδή, μπορεῖς νὰ διαβάσεις τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ νὰ μάθεις πληροφορίες, νὰ τὸ διαβάζεις, νὰ τὸ ξαναδιαβάζεις νὰ μὴ γίνει τίποτα, γι΄ αὐτὸ βλέπετε πιά, ἡ Παράδοση, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ Παράδοση, ἀποκτᾶ καίρια σημασία.

Ἕνας ὁ ὁποῖος δὲν δέχεται Παράδοση, ἀποκόπτεται ἀπ΄ τὴν θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας. Βλέπετε ὁ Προτεστάντης ἀποῤῥίπτει τὴν Παράδοση, ἄρα θεωρεῖ μόνο ἕνα βιβλίο, ἕνα κείμενο συνταγματικὸ κρατάει στὰ χέρια του τὸ ἀποστηθίζει, καὶ ἐπειδὴ δὲν δέχεται τὴν Παράδοση, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν Παράδοση, τότε δὲν ξέρει τί νὰ κάνει, πῶς νὰ θεραπεύσει καὶ λέει μόνο μπλὰ – μπλά. (Ἐνῶ) ἡ Παράδοση εἶναι ἡ μεταβίβαση τῆς θεραπευτικῆς Παραδόσεως. Καὶ πράγματι θὰ ΄χουν δίκιο οἱ Προτεστάντες ἂν ἡ Παράδοση ἐξαντληθεῖ σ΄ ἄλλα πράγματα, καὶ ὄχι ἡ μεταβίβαση αὐτῆς τῆς Παραδόσεως.
Ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μονάχα ἀκολουθίες, ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μονάχα ἁγιογραφίες, ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μόνο ὕμνοι καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν θεραπεύει, τότε οἱ Προτεστάντες θὰ ΄χουν δίκιο. Βλέπετε πόσο λεπτεπίλεπτη εἶναι ἡ ἰσορροπία καὶ μερικὲς φορὲς ἀγνωιζόμαστε, μαχόμαστε τὴν Παράδοσή μας λανθασμένα. Γιατί μιλᾶμε γιὰ μιά δευτερεύουσα Παράδοση, ποὺ ΄ναι ἀποτέλεσμα τῆς θεραπευτικῆς.
Σίγουρα ὁ Πανσέληνος μὲ τὶς ἁγιογραφίες του ἔχοντας ζήσει τὴν θεραπευτικὴ Παράδοση, βγάζει ὡς ἀποτέλεσμα τῆς Παραδόσεως αὐτῆς τὶς ἁγιογραφίες του. Ἀλλὰ μόνες τους δὲν εἶναι ὅλη ἡ Παράδοση, εἶναι ἀποτέλεσμα καὶ ἀπαύγασμα τῆς θεραπευτικῆς τῆς Καθάρσεως καὶ τοῦ Φωτισμοῦ. Καὶ ἕνας ἄνθρωπος φωτισμένος καὶ κεκαθαρμένος, μπορεῖ νὰ βγάλει τέτοια ἁγιογραφία. (Τι) κι νὰ τὸν μιμηθοῦνε ἄλλοι ἑκατὸ ἁγιογράφοι, δὲν θὰ πετύχουν τέτοιο ἀποτέλεσμα. Καὶ δὲν θὰ εἶναι μέσα στὴν Παράδοση, θὰ εἶναι ἐξω-Παραδοσιακοὶ καὶ ἂς τὸ ἀντιγράφουνε, γιατί ἀκριβῶς δὲν ζοῦν τὴν θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας μας.
Βλέπετε, λὲς σὲ ποιὰ σχολὴ ἁγιογραφίας ἀνήκεις; Μακεδονικὴ – Πανσέληνος. Πιάνει τὸ ἀντιγράφει, ἀλλὰ αὐτὸς δὲν μεταδίδει Παράδοση, ἁπλῶς τὸ ἀντιγράφει, γιατί ὁ ἴδιος δὲν πῆγε στὴν θεραπευτική. Ἄρα, αὐτὸς ποὺ μετέχει σ΄ αὐτὸ τὸ ἔργο τῆς τέχνης, πρέπει νὰ μετέχει ὁ ἴδιος στὴν θεραπευτικὴ Παράδοση, γιὰ νὰ πετύχει τὸ ἴδιο ἀποτέλεσμα. Καὶ πιθανῶς νὰ πάει καὶ παρακάτω τὴν ἁγιογραφία. Δὲν εἶναι κάτι στατικὸ αὐτὸ τὸ μέγεθος. Ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ πάει παρακάτω καὶ νὰ κάνει, ξέρω ΄γὼ, ἐπαναστατικὲς ἀλλαγὲς χωρὶς νὰ ἔχει περάσει ἀπ΄ αὐτὴν τὴν Κάθαρση καὶ Φωτισμό.
Βλέπετε, εἶναι καίρια σημεῖα. Μαλώνουμε, κάνουμε θεολογικὲς συζητήσεις καὶ βγαίνουμε ἀπ΄ τὸ κέντρο. Ἄρα, λοιπόν, τὸ κέντρο εἶναι ὁ Φωτισμός, ὄχι ἡ Ἁγία Γραφή. Ἡ Ἁγία Γραφὴ διατυπώνει τὴν διαδικασία τῆς θεραπείας. Εἶναι σὰν νὰ θεραπεύω, κάποιοι νὰ παρακολουθοῦν, καὶ αὐτὸ νὰ τὸ γράφεις σ΄ ἕνα βιβλίο «ἔτσι θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος». Εἶναι ἡ διατύπωση τῆς θεραπευτικῆς, γι΄ αὐτὸ πολὺ σωστά, σ΄ ἐμᾶς τὸ κέντρο δὲν εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή. Λέμε εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ βαθύτερα, εἶναι ἡ θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας.

Μήπως πολλές ἀπ΄ τὶς «ποιμαντικὲς μας δραστηριότητες», εἶναι μία ἀποφυγὴ ἢ λησμοσύνη τοῦ κέντρου τῆς θεραπείας;

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὸ 2ο μέρος τοῦ ἀφιερώματος στὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ὁ κοινὸς ἄξονας ποὺ διακρατεῖ στὴν Ὀρθοδοξία καὶ διατηρεῖ τὴν συνοχή της, ὁ ἕνας καὶ μοναδικός της ἄξονας ἐπάνω σ΄ ὅλα τὰ θέματα ποὺ τὴν ἀπασχολοῦν καὶ ὁ ὁποῖος τοποθετεῖ τὰ πάντα σὲ ὀρθὴ βάση, εἶναι μόνο αὐτός: «Κάθαρση – Φωτισμὸς – Θέωση» τίποτε ἄλλο. Χωρὶς αὐτὸ τὸ σχῆμα, ὅλα τ΄ ἄλλα εἶναι μία γελοιοποίηση τῆς Ὀρθοδοξίας.
Οἱ Πατέρες δὲν ἐνδιαφέρονται γιὰ τὸ τί θὰ συμβεῖ στὸν ἄνθρωπο μετὰ θάνατον ἀποκλειστικά, ἀλλὰ ἐκεῖνο κυρίως ποὺ τοὺς ἐνδιαφέρει εἶναι τὸ τί θὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος σ΄ αὐτὴν τὴν ζωή. Μετὰ θάνατον δὲν ὑπάρχει θεραπεία τοῦ νοός, ὁπότε πρέπει νὰ ἀρχίσει σ΄ αὐτὴν τὴν ζωὴ ἡ θεραπεία. …Λοιπὸν βλέπετε αὐτὸ τὸ συγκλονιστικό, τοὺς Πατέρες δὲν τοὺς νοιάζει τί θὰ γίνει μετά, τὸ μετὰ εἶναι τοῦ Θεοῦ. Τοὺς νοιάζει τί θὰ γίνει «τώρα» καὶ ἂν σ΄ αὐτὸ τὸ «τώρα», τὸ σκληρὸ τὸ «τώρα», μπορεῖ νὰ γίνει θεραπεία.
Ἡ Ὀρθοδοξία ὡς πράξη θεραπείας, θέλει νὰ θεραπεύσει τὸ «τώρα». Αν δεν κάνει αυτό το «τώρα» τι θα κάνει; Ποῦ θὰ πάει τοὺς ἀνθρώπους; Πῶς θὰ ἀσχοληθεῖ μαζί τους; Ἔχει ἄλλο ἔργο νὰ κάνει; Μήπως πολλὰ ἀπ΄ αὐτὰ ποὺ κάνουμε καὶ ὡς ποιμαντικὲς δραστηριότητες, εἶναι ἀκριβῶς μία ἀποφυγὴ ἢ λησμοσύνη τοῦ κέντρου τῆς θεραπείας; Ἂν ὑπάρχει τὸ κέντρο τῆς θεραπείας, τὰ ἄλλα ἁπλῶς μποροῦν νὰ προστεθοῦν ἔτσι ἁπαλά. Ἂν ὅμως, μετατεθεῖ στὸ ἁπαλὸ – στὸ…
δευτερεῦον ἡ τάση τῆς ποιμαντικῆς καὶ τῆς ἐνασχολήσεως τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν ἄνθρωπο καὶ χαθεῖ ἡ θεραπευτική, γελοιοποιηθήκαμε. Πολλὲς φορὲς γελοιοποιούμεθα, αὐτὴ εἶναι ποὺ λέμε ἡ ἐκκοσμίκευση. Ἄλλο ἐνδοκοσμικότητα καὶ ἄλλο ἐκκοσμίκευση. Ναὶ στὸ ἐνδοκοσμικό, θὰ ἀσχοληθῶ μὲ τὸν ἄνθρωπο τοῦ «τώρα». 
Ἐκκοσμίκευση τί εἶναι; Νὰ ἐγκαταλείψω τὴν θεραπεία καὶ νὰ πάω σὲ αὐτὰ ποὺ ἱκανοποιοῦν ἐσᾶς. Νὰ τρῶτε, νὰ πίνετε, νὰ βρίσκετε δουλειές, νὰ βρίσκετε γαμπρούς, νὰ περνᾶτε καλά, νὰ μὴν ἔχετε πόνους, νὰ μὴν ἔχετε ἀρρώστιες… Καὶ μόνο ποὺ θὰ τὰ κάλυπτα αὐτά, ἔχασα τὸ κέντρο. Τὸ καταλαβαίνετε αὐτό; «Καὶ ἂν αὐτὸ τὸ ζητάει ὁ λαός»;
Ἡ Ἐκκλησία δὲν τὸ κάνει, ἡ Ἐκκλησία θὰ γιατρέψει. Δὲν ὑπόσχεται τίποτε ἀπ΄ ὅλα αὐτὰ ἡ Ἐκκλησία. Πῶς διαστρέψαμε ἔτσι τὰ πράγματα; Καὶ πῶς καταλήξαμε σ΄ ἄλλες μορφὲς θεραπευτικῆς; Καὶ πῶς ἡ Ἐκκλησία στὴν ποιμαντική της μέριμνα, πολλὲς φορὲς τὸ ἔχει ξεχάσει αὐτὸ τὸ πράγμα, εἰδικὰ σὲ μία ἐνοριακὴ δουλειά;
Βλέπετε, τὸ ΄λεγα τὴν ἄλλη φορᾶ, ἀκόμα καὶ τὸ καίριο γεγονὸς τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας, ἔχει μία καθαρὰ ἐκκοσμίκευση. Ἐκκοσμικεύσαμε τὰ Μυστήρια, πῶς τὰ προσεγγίζουμε…! Τὸ ΄λεγα τὴν προηγούμενη φορᾶ γιὰ τὴν διοικητικὴ τάση. Τὸ Μυστήριο εἶναι ἀκριβῶς ἕνας τρόπος ἐκφράσεως τῆς θεραπευτικῆς, δὲν μπορεῖ νὰ τὴν δεῖ μὲ κοσμικὰ πράγματα ἐκκοσμίκευσης. Καὶ δὲν μποροῦμε ἐμεῖς νὰ παίξουμε αὐτὸ τὸ παιχνίδι, δὲν εἶναι δυνατόν. Πρέπει ἐδῶ νὰ γίνει κάτι συγκλονιστικό, πρέπει νὰ βάλουμε τὸ δάκτυλο στὸν «τύπο τῶν ἥλων». Καὶ δὲν μπαίνει τὸ δάκτυλο στὸν τύπο τῶν ἥλων, γιατί θέλουμε νὰ φανοῦμε καλοί, ὅτι ἀνταποκρινόμαστε στὶς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου… Μὰ δὲν γίνεται αὐτὸ τὸ πράγμα.
Τὸ ἐνδιαφέρον τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι γιὰ τὸν ἄνθρωπο σ΄ αὐτὸν τὸν κόσμο, σ΄ αὐτὴν τὴν ζωὴ καὶ ὄχι μετὰ θάνατον. Μπορεῖ νὰ φαίνεται ἀνέλπιστο γιὰ ΄σᾶς αὐτό, καί εἶναι τόσο ἀληθινό, γιατί «ἐν τῷ Ἅδῃ οὐκ ἔστι μετάνοια». Μετὰ θάνατον ἁπλῶς προσευχόμαστε γιὰ τοὺς νεκροὺς ποὺ εἶναι στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, μ΄ ὅ,τι θεραπευτικὴ ἐπέτρεψαν ἐκεῖ νὰ λειτουργήσει, καὶ μ΄ ὅ,τι θεραπευτικὴ ἔκανε ἡ Ἐκκλησία πάνω τους. Ἄλλο νὰ μὴ θέλεις τὴν θεραπευτική, καὶ ἄλλο ἐμεῖς νὰ μὴ δίνουμε εὐκαιρία θεραπευτικῆς στὸν κόσμο. Καὶ νὰ πλανώμεθα, δίνοντας καραμέλες στοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ τὰ πάνε καλὰ μὲ τὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ λένε: «ἡ Ἐκκλησία μᾶς καταλαβαίνει, ἀνταποκρίνεται στὰ αἰτήματά μας, ψάχνει καὶ νεφρὸ γιὰ τὸ παιδί μου ποὺ εἶναι ἄρρωστο…» (ἦταν παρένθεση αὐτό). Ὅσο τὰ σκέπτομαι, μιλᾶμε γιὰ μία τραγωδία, ἀλλὰ πίσω ἀπ΄ ὅλα εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν χάνεται τίποτε, ἀλλὰ πρέπει κάτι νὰ μᾶς ξυπνήσει..
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2018/12/blog-post_95.html

Στρατηγόπουλος: «Μπορεῖ νὰ βγεῖ ἕνα ψευτοκρατίδιο Μακεδονία. Τὰ μεγάλα ἀφεντικὰ τῆς γῆς θέλουν νὰ φτιάξουν ὅπως θέλουν τὴν ἱστορία. Ὅ,τι εἶναι ψεύτικο καταπίπτει καὶ διαλύεται ὁλόκληρο»

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὴν ἀνάλυση Συναξαρίων πού πραγματοποίησε σὲ σπουδαστὲς 23/02/08.

Τὰ σύγχρονα πολιτικὰ δρώμενα ἔχουν ἄλλες ἀντιλήψεις γιὰ τὴν γεωγραφία τοῦ κόσμου καὶ τῆς ἱστορίας. Δὲν πειράζει, θὰ κατακαοῦν στὴν φωτιὰ ὅλα αὐτὰ τὰ γελοῖα πράγματα. Ξέρετε, ὅ,τι μοντέλο ἀναποδιασμένο καὶ στραβὸ βγεῖ, καίγεται στὴν ἀχλὴ τῆς ἱστορίας. Ὅ,τι εἶναι ψεύτικο καὶ στηρίζεται σὲ ψεύτικα πόδια, μέσα ἀπὸ κάποιες ἱστορικὲς συγκυρίες καὶ ζυμώσεις, δὲν ξέρω πῶς γίνεται, διαχρονικὰ μετὰ ἀπὸ πολὺ καιρὸ καταπίπτουν καὶ διαλύονται ὁλόκληρες. Ὅ,τι εἶναι ψεύτικο καταπίπτει. Ἂν μετελετήσετε τὴν ἱστορία τοῦ κόσμου, θὰ τὸ συλλάβετε αὐτὸ.
Πρώτη φορὰ τὸ συνέλαβα ὡς ἱστορικὸ γεγονὸς, ὅταν διάβαζα τὴν ἱστορία τοῦ Τόϊνμπι. Αὐτοῦ τοῦ Ἀμερικάνου μελετητοῦ καὶ ἱστορικοῦ Ἄρνολντ Τόϊνμπι γιὰ τὴν ἱστορία τῶν πολιτισμῶν. Αὐτὸς κάνοντας τὴν ἀνάλυση τῶν πολιτισμῶν, εἶπε ὅτι ὅσοι πολιτισμοὶ ἦταν στηριγμένοι σὲ ψεύτικα…
καὶ πλαστὰ μεγέθη, διαχρονικὰ κατέρρευσαν ὅλοι. Τὸ ἀποδεικνύει μὲ ἱστορικὴ ἐμπειρία, κάνει ἐπιστήμη ὁ ἄνθρωπος. Λέει: αὐτός – αὐτός, μικροὶ – μεγάλοι πολιτισμοί, κράτη ἢ κρατίδια. Kαὶ αὐτὸ ἐκεῖνος τὸ ἔλεγε νόμο, εἶναι νόμος τῆς ἱστορίας καὶ εἶναι ἀληθινὸς αὐτὸς ὁ νόμος τῆς ἱστορίας. Ὅ,τι εἶναι ψεύτικο, ὅ,τι στηρίζεται σὲ ψεύτικα πόδια, μιά μέρα καταρρέει.
Δηλαδὴ μπορεῖ τώρα αὐτὴ ἡ ἱστορία νὰ μᾶς πονάει, νὰ βγεῖ ἕνα ψευτοκρατίδιο ποὺ λέγεται Μακεδονία κτλ ἂς γίνει ὅ,τι γίνει ἐντάξει, ὑπάρχουν βλέπετε καὶ τὰ μεγάλα ἀφεντικὰ τῆς γῆς ποὺ θέλουν τὴν ἱστορία ὅπως τὴν θέλουν αὐτοὶ νὰ τὴν φτιάξουν, ἂς τὴν φτιάξουν. Ἀλλὰ πέρα ἀπ΄ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἂς τὴν ἀφήσω στὴν ἄκρη, δὲν τὴν ἀφήνω ἀλλὰ ἂς τὴν ἀφήσω, ἀξιοποιώντας καὶ τὴν νόμο τοῦ Τόϊνμπι, δὲν μπορεῖ κάτι νὰ κρατήσει πολλὰ χρόνια ἢ πολλοὺς αἰῶνες. Καταρρέει κάπου, γιατί δὲν ἔχει ἐρείσματα. 
Αὐτὸ εἶναι νόμος ἱστορικός τίποτε ἄλλο, τὸ λέω ἔτσι γιατί ἐγὼ δὲν ἔχω καμμιὰ ἀγωνία. Καὶ ξέρετε, ἐμεῖς τὴν Ἄνω Ἱερουσαλὴμ ἐπιζητοῦμε, ἀλλὰ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν σεβόμαστε τὴν Ἱστορία, τὴν Πατρίδα μας, τὰ γεγονότα, τὸ ψέμα τὴν ἀλήθεια, ἀλλοίμονο. Δὲν λέμε εἴμαστε τῆς Ἄνω Ἱερουσαλὴμ «γαία πυρὶ μιχθήτω», ἀλλ΄ ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἀγαπᾶμε τὸν τόπο αὐτὸν καὶ τὸν κάθε τόπο ποὺ ἔχει θεμέλια σ΄ ἕναν τόπο, δὲν φοβόμαστε ποὺ θὰ καταλυθεῖ τίποτε, τὴν ἀπιστία μας νὰ φοβόμαστε. 400 χρόνια ἡ Ἑλλάδα ἔχει ἀπόδειξη, δὲν κατελύθη τίποτε ἀπ΄ τὸ κάλλος της μετὰ ἄρχισαν οἱ κίνδυνοι. Ἔμεινε ὅ,τι ἔμεινε, πῶς ἔμεινε. Γιατί ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ πρωτογενῶς εἶχε ρίζα, εἶχε θεμέλια στὴν ρίζα τῶν αἰώνων. Δὲν μπόρεσε αὐτὴ ἡ ρίζα νὰ κατακαεῖ. Ἕνας ἐμπρηστὴς ὅσο νὰ κατέβει, δὲν θὰ κατέβει στὶς ρίζες τῶν αἰώνων νὰ τὶς ξεριζώσει, ξεριζώνει τὰ πρόχειρα πράγματα ποὺ εἶναι ἐπὶ ἀνέμου σαλευόμενα.
Ἄρα, ἱστορικὰ ἀφήνοντας προσωρινὰ καὶ κακῶς τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι Ἐκείνη ποὺ ἐνεργεῖ τὰ πάντα, ἀξιοποιώντας καὶ τὴν ὁριζόντια ἱστορικὴ ἐμπειρία, τὴν εἶπα Ἄρνολντ Τόϊνμπι πεῖτε την ὅπως θέλετε, ἀλλὰ εἶναι ἐπιστήμη τὸ ἀποδεικνύει. Δὲν μπορεῖ κάτι ποὺ εἶναι ἀληθινὸ νὰ ξεριζωθεῖ ἢ κάτι ψεύτικο νὰ θεμελιωθεῖ, γι΄ αὐτὸ δὲν φοβᾶμαι. Νὰ γίνει ὅ,τι μπορεῖ νὰ γίνει, νὰ μὴν ὑπάρχει ψέμα, ἀλλὰ ὑπάρχουν αὐτοὶ οἱ πλανεμένοι κοσμοκράτορες τῆς γῆς ποὺ θέλουν νὰ ἔχουν τὰ δικά τους μοντέλα γιὰ τὸν κόσμο, γιὰ τὰ Βαλκάνια. Ἁπλῶς παίζουν τὴν δική τους τραγωδία καὶ τὸ κεφάλι τους παίζουνε δηλαδή. Αὐτοὶ ὅλοι θὰ φύγουνε καὶ θὰ παραμείνουνε στιγματισμένοι ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ ἐμπειρία τοῦ κόσμου τίποτε ἄλλο. Καὶ τὰ ΝΑΤΟ θὰ διαλυθοῦνε καὶ ὅλοι οἱ ψεῦτες θὰ διαλυθοῦνε.
Ἄρα, νὰ γίνει ὅ,τι μπορεῖ νὰ γίνει, χωρὶς ἀγωνία ὅμως νὰ κάνουμε τὸ καλύτερό μας. Νὰ μὴν πουλήσουμε τὸν τόπο μας ἀλλὰ χωρὶς ἀγωνία. Ἀπὸ ΄κεῖ καὶ μετὰ θὰ λειτουργήσουν οἱ νόμοι τῆς Χάρης τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ νόμος τοῦ Τόϊνμπι κατὰ τὸ κοσμικὸ τὸ μέρος. Γι΄ αὐτὸ δὲν ἔχω ἀγωνία, νὰ γίνει ὅμως τὸ καλύτερο χωρὶς ἀγωνία, μὴ μᾶς πιάνει τρέμουλο δηλαδή. Ἄνω – Κάτω Μακεδονία, ἀνωπαρακάτω Μακεδονία, δὲν ξέρω τί θὰ ποῦν ἐκεῖ πέρα, δὲν θέλω νὰ μᾶς κοροϊδεύουνε, ἀλλὰ τὸ ψέμα πάντοτε καταπίπτει.
Μετέφερα τὴν θεωρία τοῦ Τόϊνμπι στὴν Μακεδονία… Δὲν ἀπαιτῶ ἀπὸ κανέναν λαὸ νὰ μάθει Ἑλληνικὰ μὲ τὸ ζόρι. Ἐμένα μὲ ἐνδιαφέρει ἡ ἐντιμότητα καὶ ἡ εὐθύτητα, τίποτε ἄλλο καὶ ἂς μιλάει ὅ,τι γλώσσα θέλει. Δὲν εἶμαι γλωσσολάτρης, οὔτε Ἑλληνολάτρης. Οὔτε ἀπαιτῶ ἀπὸ κάποιον λαὸ ποὺ ἔχει ἄλλη συνείδηση, νὰ ἔχει ἄλλη συνείδηση. Ἡ ἀλήθεια μὲ ἐνδιαφέρει μόνο τίποτε ἄλλο. Νὰ ἐπιβάλω ἕνα ἄλλο μέγεθος ζωῆς πάνω τους; Ἄλλη γλώσσα; Συγγνώμη καὶ στὴν Μικρὰ Ἀσία οἱ Καραμανλῆδες δὲν πολυμιλοῦσαν ἑλληνικά, ἑλληνικὰ μὲ τουρκικοὺς χαρακτήρας γράφανε. Παρέμειναν βαθύτατα Ἕλληνες μὲς στὴν συνείδησή τους. Ἐκεῖ εἶναι τὸ κριτήριο; [Οἱ Καραμανλῆδες] ἦρθαν στὴν Ἑλλάδα καὶ μάθαν μερικὰ ἑλληνικὰ καὶ σπαστὰ τὰ μάθαν καὶ τὰ λένε μέχρι σήμερα. Τούρκικα μιλοῦσαν, Ἕλληνες ἦταν, Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἦταν, ἀκολουθίες στὰ τούρκικα ἔκαναν. Δὲν μὲ πειράζει αὐτό, ρωμηοὶ ἦταν. Ἀκρότατο ὑπόδειγμα, ἀλλὰ γιατί ὄχι; Μὲ ἐνδιαφέρει ἡ εὐθύτητα καὶ ἡ ἐντιμότητα τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητας.
…Κάνω μία θεολογικὴ ὁμιλία γιὰ τοὺς Ἁγίους. Πῆρα ἀφορμὴ καὶ εἶπα [ὅτι] στὸ τέλος – τέλος δὲν μὲ νοιάζει, καὶ εἶπα γιατί δὲν μὲ νοιάζει. Γιατί ἂν δὲν ἰσχύσει ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἱστορικὴ πραγματικότητα, ἀπὸ ΄κεῖ καὶ μετὰ ὑπάρχουν δυό ἄλλα πράγματα ποὺ ὑπερισχύουν αὐτῶν τῶν πραγμάτων. Θέλω νὰ ἰσχύσει ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἱστορικὴ πραγματικότητα, ἀλλὰ ἐπειδὴ ζῶ καὶ εἶμαι μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶπα δὲν μὲ νοιάζει, τὸ τόλμησα γιὰ δύο λόγους. Πίσω ἀπ΄ ὅλα ὑπάρχει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ὁτιδήποτε ἄδικο Ἐκεῖνος τὸ ἀποκαθιστᾶ μὲ ἄλλο τρόπο, μὲ ἄλλες διαδικασίες καὶ μίλησα ἀπ΄ τὰ ἀνθρώπινα γιὰ τὸν νόμο τοῦ Τόϊνμπι σᾶς μίλησα ἀνθρώπινα. Γι΄ αὐτὸ εἶπα δὲν μὲ νοιάζει, τὸ ἀποτέλεσμα θὰ ΄ρθει διαχρονικὰ μετὰ μετὰ ἀπὸ πόσο καιρὸ δὲν ξέρω, ἀλλὰ τέτοια ψευτοσυστήματα πάντοτε διαχρονικὰ καταλύονται.
Καὶ ὑπάρχει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ πάνω ἀπ΄ ὅλα, ποὺ ἀφήνει τὸ ψέμα προσωρινὰ νὰ θριαμβεύσει, ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του γιὰ τοὺς ψεῦτες γιὰ νὰ μὴ τοὺς διαλύσει. Ἀλλὰ τὸ ψέμμα μόνο του δὲν μπορεῖ νὰ κρατηθεῖ στὰ πόδια του. Ἄρα τέλος – τέλος δὲν μὲ νοιάζει νὰ παραμείνει τὸ στίγμα μίας ψευτιᾶς στὴν ἱστορία τους δὲν θὰ κρατήσει πολύ, αὐτὸ ξέρω. Ἐκτὸς ἂν βλέπουμε τὰ πράγματα τῆς ἱστορίας κοντόφθαλμα, καὶ τὰ βλέπουμε χωρὶς τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ξεχνώντας καὶ τὸν νόμο τοῦ Τόϊνμπι. Γιατί γράφεται ἡ ἱστορία; Εἶναι περίπτωση ποὺ ἡ ἱστορία τώρα εἶναι ἐργαλεῖο – ὄργανο γιὰ τὴν σύγχρονη πολιτικὴ καὶ ἐδῶ ἡ ἱστορία γίνεται ἐπιστήμη. Ἡ ἱστορία εἶναι ἐπιστημονικὴ ὄχι γιατί ἀναλύει τὶς κινήσεις τῶν λαῶν, [ἀλλὰ] τί συμπεράσματα βγαίνουν μέσα ἀπὸ τὶς ἀναλύσεις τῶν λαῶν μετὰ ἀπὸ συστηματικὴ ἐπιστημονικὴ ἀνάλυση. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἐπιστήμη τῆς ἱστορίας.
Στὴν Ἑλλάδα δὲν ξέρουμε ἱστορία; Δὲν μετελετήσαμε τὶς ἱστορικὲς ψευτιὲς λαῶν πού ἰσχυρίστηκαν ψεύτικα; Δεκάδες τέτοια ἀποδείγματα ὑπάρχουν στὴν πορεία τῶν πολιτισμῶν, αὐτὸ νὰ μελετήσουμε. Ἐπικαλοῦμαι τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ σχετικῶς πρὸς τὰ ἀνθρώπινα, τὸν λόγο τῆς ἱστορικῆς ἐπιστήμης ποὺ παίρνει ἀποκορύφωμα μέσα ἀπὸ τὴν ὄχι θεωρία τοῦ Τόϊνμπι, τὴν ἀποδεικτικὴ δύναμη τῆς ἱστορίας τῶν λαῶν ποὺ παρουσιάζει ὁ Τόϊνμπι, τίποτε ἄλλο. Ἄρα δὲν φοβᾶμαι τίποτε. Τί νά φοβᾶμαι; Ἂς κάνουμε ὅ,τι θέλουν οἱ λαοὶ ἀπὸ ΄κεῖ καὶ μετά, ἁπλῶς νὰ ΄μαστε ἐμεῖς ἔντιμοι νὰ μὴ πουλήσουμε τίποτα καὶ ἂς κάνουν ὅ,τι θέλουν. Δὲν μποροῦν νὰ ἰσχύσουν, γιατί τὸ κακὸ δὲν εἶναι ποτὲ ἀθάνατο.

Καί ὁ Πατριάρχης νά κάνει ὑπακοή, ἀκόμα καί νά τοῦ ποῦνε «κάνεις λάθος»! ~ π. Κων. Στρατηγόπουλος

   

”Σωζόμαστε ἐν τῇ κοινωνίᾳ..”

π. Κωνσταντίνος  Στρατηγόπουλος

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας

ἀπὸ τὴν 4η καλοκαιρινὴ ὁμιλία πού πραγματοποίησε 01/08/13.

«Εἰς μνημόσυνον αἰώνιον»

”Σωζόμαστε ἐν τῇ κοινωνίᾳ γι΄ αὐτὸ κρατῆστε πάντοτε τὶς δύο βασικὲς μονάδες τῆς Ὀρθοδοξίας πολλὲς φορὲς τὶς ἔχω πεῖ, ποὺ εἶναι ὁ γάμος καὶ τὸ μοναστήρι ἰσότιμες σὲ δυνατότητα σωτηρίας…”

Ἐπειδὴ οἱ περισσότεροι ἀπὸ ΄μᾶς ἐκ τῶν πραγμάτων γεννηθήκαμε σὲ οἰκογένειες καὶ μεγαλώσαμε ὅλοι σὲ οἰκογένειες, κάποιοι γίνονται μοναχοί, ἀλλὰ ὅλοι ξεκινᾶνε ἀπ΄ τὸ πρωτογενὲς κοινόβιο τῆς οἰκογένειας, αὐτὸ ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία.

Λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅταν σκέκονται στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας, ἡ ὁποία γεννᾶ τὸν Χριστό: Βλέπετε τί ἦταν ἡ Παρθένος; Ἦταν καὶ Παρθένος, δὲν εἶχε σχέση μὲ ἄνδρα, ἀλλὰ ἦταν καὶ μεμνηστευμένη ἀνδρί, ποὺ εἶναι οἱ ἀπαρχές, τὸ ξεκίνημα τοῦ γάμου.

Καὶ διατυπώνουν οἱ Πατέρες πανέμορφα: Βλέπεις, εἶχε τὰ δύο πράγματα, ἦταν καὶ Παρθένος, τὸ ΄χουν οἱ μοναχοί, καὶ ταυτόχρονα ἦταν μεμνηστευμένη. Γι΄ αὐτὸ ἡ Παναγία μὲ τὸ ἦθος Της θεμελιώνει αὐτὸ τὸ διττὸ ἀξίωμα τοῦ κοινοβίου.

Προσέξτε τὶς οἰκογένειές σας. Θὰ πεῖτε «μὰ ἐγὼ δὲν τὴν ἒφτιαξα, ἔτσι βρέθηκα μέσα ἐκεῖ». Ὅπου βρεθήκατε, σ΄ αὐτὸν τὸν χῶρο ποὺ βρεθήκατε κι ἂς μὴ τὸ θέλατε, νὰ τὸν ἀξιολογήσετε. Γεννηθήκατε στὴν Ἑλλάδα, ἄλλος γεννήθηκε κάπου ἄλλου. Ἀφοῦ ἐδῶ γεννηθήκατε, αὐτὸν τὸν τρόπο πρωτογενῶς, ἀπ΄ αὐτὸν τὸν τόπο θὰ ξεκινήσετε νὰ ἁγιάσετε.

Μὴ πεῖτε «ὢχ κάπου ἀλλοῦ θὰ εὕρισκα καλύτερους ἀνθρώπους νὰ σωθῶ». Ἄρα, τὰ κοινοβιακὰ μεγέθη εἶναι τὰ βασικὰ ἡσυχαστικὰ μεγέθη καὶ ἡ ζωή μας ἔτσι διασώζεται καὶ ἐκεῖ πιὰ…

κρύβεται ἡ ἀπαντοχή, ἡ ταπείνωση, ἡ διακονία καὶ μάλιστα ἡ ἀπαντοχὴ στοὺς πειρασμούς.

Καὶ ὅσα κοινόβια ποὺ λέγονται σπίτια, ἔχουν ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἀπαντοχὴ στοὺς πειρασμούς, διαχρονικὰ καὶ μακροχρόνια, ξεκαθαρίζουνε πάρα πολλὲς τραγωδίες, διανθρώπινες καὶ κοινωνικές, γιὰ τὴν οἰκογένεια καὶ τὴν κοινωνία.

Αὐτὸ κρατῆστε το. Νὰ σκέφτεστε πάντοτε σὰν νὰ ἔχετε ἕναν ἐσωτερικευμένο μοναχισμό, αὐτὸ τὸ λένε οἱ Πατέρες καὶ τὸ λέω μὲ δική μου γλώσσα. Δηλαδὴ ὁ κάθε πιστὸς ἔχει μέσα του ἕναν ἐσωτερικευμένο μοναχισμὸ ποὺ εἶναι ὁ ἡσυχασμός, ἡ προσευχή, αὐτὸ εἶναι ὁ μοναχός.

Ἔχει ὅλα τά χαρακτηριστικά τοῦ μοναχοῦ πού τά ζεῖ στό σπίτι του μέσα καί στρέφεται στόν Θεό καί ἀντέχει τούς ἄλλους.

Βλέπετε, αὐτὸς ποὺ πάει στὸ μοναστήρι, ξέρει ὅτι θὰ ἀντέξει τὴν ὑπακοή, ὅσο σκληρὴ κι ἂν εἶναι. Αὐτὰ κρατῆστε τα, ἐμένα μὲ ἐνδιαφέρει ἐδῶ αὐτὸς ὁ λόγος νὰ γίνεται πρακτικὸς στὴν ζωή μας…

Δὲν χρειάζεται νὰ ἀναλύσω τὴν Αἰγυπτιακὴ ἔρημο ἁπλῶς γιὰ νὰ περάσει ἡ ὥρα, οὔτε γιὰ λόγους φιλολογίας, γιατί ἡ ζωὴ μας καίγεται καὶ τὴν κρίση τὴν ζοῦμε στὴν πλάτη μας καὶ ἡ κρίση κρύβει μέσα της αὐτὸν τὸν οὐμανισμό. Ὅτι μιλώντας γιὰ τὸν ἄνθρωπο, φτύνουμε τὸν ἄνθρωπο, αὐτὴ εἶναι ἡ κρίση σήμερα, τὸ ζεῖτε κάθε μέρα.

Μιλοῦν γιὰ τὸν ἄνθρωπο, τὸν ἄνθρωπο προκαλοῦν νὰ μείνει ἄνεργος καὶ νὰ πεινάει σήμερα. Ἐ τότε, γιατί ὑπάρχει ὅλη αὐτὴ ἡ δομή; Γιὰ ποιὸν ὑπάρχει πολιτική, τὸ σύστημα τῆς Δημοκρατίας; Ποιὸν νὰ ὑπηρετήσει; Τὸν ἄνθρωπο;

Τὸ κάνει χωρὶς νὰ ξέρει τὸν Θεό.

Καὶ πᾶς νὰ ὑπηρετήσεις τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν καταστρέφεις.

Αὐτὴ εἶναι ἡ σημερινὴ κρίση, καθαρὴ κρίση οὐμανιστικὴ καὶ ὁμιλεῖ γιὰ τὸν ἄνθρωπο…

Ἀκόμα καὶ ἡ φράση ποὺ ξέρουμε «ὅλα γιὰ τὰ παιδιὰ» εἶναι τραγική. Καὶ τὰ παιδιά μας τὰ σκοτώνουμε, βγάζουμε τὰ μάτια τους κάθε μέρα. «Ὅλα γιὰ τὰ παιδιὰ» ἐ;

Βλέπετε αὐτὴ ἡ κρίση ἀκούμπησε τώρα καὶ τὴν Παιδεία, ποὺ ἡ Παιδεία εἶναι τὸ κάλος τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὄντως Παιδεία. Καὶ ἀκουμπάει τὴν Παιδεία, δὲν βρῆκαν κάτι ἄλλο νὰ ἀκουμπήσουνε; Αὐτὰ τὰ πράγματα δὲν βγῆκαν ξαφνικὰ ἔτσι, πίσω κρύβεται μία τραγικὴ φιλοσοφία.

Λυπᾶμαι ποὺ τὸ λέω, δὲν μὲ ἐνδιαφέρει ἡ ἀντιπαλότητα, εἶναι Δυτικόφερτη καθαρά! Γι΄ αὐτὸ βλέπετε ὁ Εὐρωπαῖος, ξέρω ΄γὼ τῆς Τρόϊκα, δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει κάτι ἄλλο, ἔχει ζήσει στὸ πετσὶ του τὸν Οὐμανισμό. Τὸν Οὐμανισμό, ποὺ τὸν ἔκανε σήμερα τελείως ἄθεο.

Δηλαδὴ ἡ Εὐρώπη εἶναι τελείως ἄθεη.

Καὶ ἀκόμη ἐκεῖ ποὺ παραμένει ἡ ἔννοια τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νὰ εἶναι Βατικανὸ ἢ μπορεῖ νὰ εἶναι Προτεσταντισμός, εἶναι τραγικὴ μορφὴ ”χριστιανισμοῦ”. Εἶναι τραγικὲς μορφὲς ”χριστιανισμοῦ”. Δὲν βιώνουν αὐτὸ τὸ κοινοβιακὸ μέγεθος.

Ποῦ νά ὑπάρχει δηλαδή τό κοινοβιακό στό Βατικανό, ἂν ὑπάρχει μόνο ἕνας πού εἶναι ἀλάθητος;  Ποιό κοινόβιο; Ποιά ὑπακοή;

Καὶ ὁ Πατριάρχης σέ ΄μᾶς πρέπει νὰ κάνει ὑπακοή, ἀκόμα καὶ νὰ ἀκούσει νὰ τὸν μαλώνουνε ξέρω ΄γώ, νὰ τοῦ ποῦνε «κάνεις λάθος».

Εἶναι μέσα στὰ δεδομένα, γιατί δὲν νιώθει ὅτι εἶναι ἀλάθητος.

Ποῦ νὰ καταλάβει ὁ ἄλλος τὸ κοινόβιο μέσα στὴν ἠθικολογία τοῦ Προτεσταντισμοῦ; Πού λέει μὲ ἠθικὲς πράξεις σώζεσαι. Ποῦ εἶναι τὸ κοινόβιο; Δὲν ὑπάρχει ἐνορία ἐκεῖ.

Γι΄ αὐτὸ ἡ οἰκογένεια εἶναι διαλυμένη…

Κάνω αὐτὲς τὶς τομές, νὰ καταλάβετε ὅτι ὅλα ἐξηγοῦνται, ἒτσι εἶναι ἡ ἱστορία ἡ μεγάλη. Βλέπετε λοιπὸν, ἡ διακονία τοῦ ἄλλου, αὐτὸ ποτὲ μὴν τὸ ξεχάσετε καὶ ποτὲ μὴ τὸ ἀπεμπολήσετε.

Καί ὁ Πατριάρχης νά κάνει ὑπακοή, ἀκόμα καί νά τοῦ ποῦνε «κάνεις λάθος»!

_____________________________________

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

ἀπὸ τὴν 4η καλοκαιρινὴ ὁμιλία πού πραγματοποίησε 01/08/13.

Πηγή: orthodoxia-ellhnismos.gr

https://pneumatoskoinwnia.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html?m

Ἐλεύθερη κοινωνία – π. Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος

 

Ζούσα σε μια μικρή κοινωνία “λέει”…

‘Ολοι εκεί ήταν σεβάσμιοι …

Προσευχόμενοι αδιαλείπτως…

Σεμνοί…

Αγαπητικοί…

Ελεύθεροι από τα πάθη τους , δια της ένωσης του “είναι τους” με Εκείνον που είναι ο Μόνος που μπορεί να δώσει την ελευθερία στον άνθρωπο .

Η φαινομενική σιωπή τους απλά αποκάλυπτε το μεγαλείο της εσωτερικής εργασίας τους …

Ιλαροί δότες …

Άνθρωποι με πρόσωπο…

Μετά δυστυχώς , ξύπνησα …φόνοι , κλοπές , μοιχείες , κακίες , διαστροφές …

‘Οσο κι αν γύρισα πλευρό, εκείνη η μικρή “Ελεύθερη Κοινωνία”, η ευρισκόμενη σε συνεχή κοινωνία με τον Μόνο που μπορεί να χαρίσει την ελευθερία είχε χαθεί …ευτυχώς όχι για πάντα…

Ο θάνατος απλά μια πύλη για την ένωση με την αιωνιότητα , αυτήν την αιωνιότητα που ονειρεύτηκα.

https://apantaortodoxias.blogspot.com/2019/03/blog-post_891.html

Κάνουμε ὑπακοὴ παρ΄ ἐκτὸς αἱρέσεως καὶ ἁμαρτίας. Στὴν Ἐκκλησία δὲν ναρκώνουμε τοὺς ἀνθρώπους, δὲν θέλουμε ὑπακοὴ φυτῶν!

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὴν 3η καλοκαιρινὴ ὁμιλία πού πραγματοποίησε 25/07/13.

Ἐρώτηση ἀπὸ ἀκροατὴ περὶ ὑπακοῆς στὸν Ἐπίσκοπο.
Θὰ θυμάστε αὐτὸ ποὺ λένε ὅλα τὰ κείμενα, εἰδικὰ τὸ Πηδάλιο, οἱ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Κάνουμε ὑπακοὴ παρ΄ ἐκτὸς αἱρέσεως καὶ ἁμαρτίας. Ἂν μᾶς πεῖ ὁ Ἐπίσκοπος ἢ ὁ Πνευματικός μας νὰ κάνουμε μία αἵρεση ἢ νὰ ἁμαρτήσουμε, δὲν κάνουμε ὑπακοή. Σ΄ὅλα τὰ ἄλλα κάνουμε ὑπακοή. Δὲν ἔχω νὰ πῶ κάτι ἄλλο. Γιατί ἄν σοῦ πεῖ νὰ κάνεις μία αἵρεση, ἀλλοίμονο. Ἄν σοῦ πεῖ νὰ κάνεις ἁμαρτία, ἐπίσης δὲν δέχεσαι. Κάνουμε ὑπακοή, παρ΄ ἐκτὸς αἱρέσεως καὶ ἁμαρτίας. Καὶ κάνουμε πάντοτε ὑπακοὴ ἔλλογη! Τὸ μυαλό μας τὸ πιάνει, δὲν εἴμαστε φυτά.
Καὶ αὐτὸ εἶναι ποὺ πονάει ὅταν λές, αὐτὸ εἶναι δύσκολο γιὰ μένα, ἐδῶ ἂν ἤσουν φυτὸ δὲν σὲ πιάνει τίποτα, εἶσαι φυτό. Ἂν σὲ ναρκώσουν καὶ κάνεις ὑπακοή, εἶσαι ναρκωμένος ἐ, δὲν εἶναι ἔτσι; Μοῦ λέει, τὸ παιδί μου εἶναι 16 χρονῶν καὶ εἶναι πάρα πολὺ ἄτακτο, μὲ βρίζει, μὲ κάνει… Τί νὰ κάνω; Καὶ λέει, βρῆκα ἕναν ψυχίατρο νὰ τὸ πάω. Λέω, συγγνώμη, θέλεις ἕνα παιδὶ ποὺ σὲ βρίζει (καὶ εἶναι ἔτσι, κακὸ πράγμα) ἀλλὰ εἶναι ζωντανό; Ἢ θέλεις ἕνα παιδὶ ποὺ κοιμᾶται ὄρθιο καὶ δὲν σὲ βρίζει, ἀλλὰ εἶναι ναρκωμένος; Μοῦ λέει, τὸ πρῶτο. Ἒ, κάτσε λέω νὰ σὲ βρίζει. Ἡ λύση δὲν ἦταν νὰ τὸν πάει σὲ ψυχίατρο, τί θὰ τὸν κάνει;Ὁ ψυχίατρος τί θὰ τοῦ κάνει; Θὰ τοῦ πεῖ, γίνε καλὸ παιδί; Ὄχι, θὰ τοῦ πεῖ πάρε μία δόση χαπάκια καὶ τὸ παιδὶ θὰ εἶναι ἤρεμο πιὰ καὶ ἡ μητέρα του θὰ πλέει σὲ πελάγη εὐτυχίας… Ἀλλὰ τὸ παιδὶ θὰ ἔχει γίνει ναρκωμένο ἒ; Νὰ ΄χεις τὸν μυαλό σου! Καὶ λέω, νὰ τοῦ κάνεις τοῦ παιδιοῦ ἀγωγή, δὲν ξέρω τί σχέση ἔχεις, νὰ ἀποκτήσει τὸ μυαλό του καὶ νὰ μὴ σὲ βρίζει. Θέμα ἀγωγῆς…
Ἒ λοιπόν, καὶ στὴν Ἐκκλησία δὲν ναρκώνουμε τοὺς ἀνθρώπους, δὲν θέλουμε ὑπακοὴ φυτῶν! Νὰ ΄χουμε μυαλὸ καὶ νὰ δεχόμαστε αὐτὰ ποὺ λέει ὁ Χριστὸς «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν». Ἔχει μία ζωντάνια ὁ ἄνθρωπος, μπορεῖ νὰ ἔχει καμμιὰ ἀντίρρηση κάποτε, ἡ ἀντίρρηση δὲν σημαίνει διαμάχη. Καὶ νὰ τοῦ πεῖ, κάντο παιδάκι μου γιὰ καλό σου εἶναι αὐτὸ τὸ πράγμα, Εἶναι πόσα πράγματα, ἔχουνε πόνο μέσα τους, δὲν εἶναι ἔτσι; Καιταλαβαίνω ποὺ οἱ ἄνθρωποι εὔκολα δὲν τὰ δέχονται. Αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ, κᾶνε ταπείνωση σ΄ ἕναν ποὺ σὲ βρίζει, δύσκολο πράγμα. Σὲ παρακαλῶ κάντο…

Ἡ Ῥωμαίικη Αὐτοκρατορία σκέφτηκε ἔξυπνα: Ἒκανε νόμους τοῦ κράτους, τοὺς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκλιπαρεῖ τὴν Ἐκκλησία νά θεραπεύει τὸ λαό. Τὸ κράτος εἶχε ἀνάγκη τὴν ἐμπειρία τῆς Θεώσεως

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, γιὰ τὸν χωρισμό κράτους – Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὴν 3η καλοκαιρινὴ ὁμιλία πού πραγματοποίησε 21/07/05.

Πολλοὶ λένε καὶ λάθος τὸ ἑρμηνεύουν, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶχε ταυτιστεῖ μὲ τὸ κράτος στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Αὐτοκρατορία, τὸ μεταγενέστερα ἀπ΄ τὸ 1526 ἀποκληθὲν Βυζάντιο. Εἶναι λάθος αὐτὸ ποὺ λένε. Ἁπλῶς τὸ κράτος σκέφτηκε ἔξυπνα. Γιατί; Ἐπειδὴ ξεκινώντας ἀπ΄ τὸν Ἅγιο Κωνσταντῖνο, οἱ Αὐτοκράτορες εἶχαν σχετικὴ ἐμπειρία αὐτῆς τῆς μεθόδου ποὺ ἡ Ἐκκλησία θεραπεύει. Τούς συνέφερε νὰ ὑπάρχει μία Ἐκκλησία ποὺ θεραπεύει τὸν λαό της. Αὐτὸ εἶναι τρομερὸ. Τὸ θέλει δηλαδή, γλυτώνει ἀπὸ δεκάδες ἄλλα προβλήματα γιατί θεραπεύεται ὁ λαός. Καὶ αὐτὸ ποὺ θεωρεῖται ταύτιση, δὲν ἦταν ταύτιση, ἦταν πρόκληση. Θὰ ΄λεγα, γονατιστοὶ ἤθελαν ἡ Ἐκκλησία νὰ θεραπεύει τὸν λαὸ αὐτόν. Ὅταν μεταγενέστερα μιλούσαν γιὰ χωρισμό, μιλοῦν γιὰ χωρισμὸ ἀπ΄ αὐτὸ τὸ πράγμα. Ἂν λοιπὸν σήμερα, ὑπάρχει ξέρω ΄γὼ…
Ἐκκλησία – Πολιτεία, αὐτὰ τὰ γνωστὰ θέματα ταύτιση – χωρισμός, καὶ τὸ κράτος ἁπλῶς μᾶς ἀνέχεται καὶ δὲν τὸ κάνει γιατί εἴμαστε θεραπευτικὲς μονάδες, δὲν χρειάζεται νὰ εἴμαστε μαζί του. Δηλαδή, ἄλλο ἂν ἦταν ὅπως τότε ποὺ τὸ κράτος τὸ ἤθελε…
Διαβάστε κείμενα Αὐτοκρατόρων, διαβάστε σιγίλλια τρομερὰ καὶ ἀποφάσεις κρατικῶν παραγόντων, διαβάστε ἀκόμη καὶ τὰ πρώιμα κείμενα τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἀκόμη τὸ Ἰουστινιάνειο Δίκαιο, ἔχει μέσα ὅλη αὐτὴν τὴν ἀποκάλυψη, παρακαλοῦσε τὴν Ἐκκλησία. Καὶ ὁ Ἰουστινιανὸς τί ἔκανε; Πῆρε τοὺς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοὺς ἔκανε νόμους τοῦ κράτους. Λέει, δὲν ἔχω κάτι καλύτερο σὰν θεραπευτική, αὐτὸ ἔχει κάλλος, ἐγὼ τί θὰ βάλω; Νομοθέτες; Καὶ παίρνει καὶ κάνει τοὺς Κανόνες τῶν Συνόδων, νόμους τοῦ κράτους. Δηλαδὴ ἐκλιπαρεῖ τὴν Ἐκκλησία γιὰ θεραπευτική. Αὐτὸ δὲν ἦταν ταύτιση, οὔτε ἦταν ὑποταγὴ στὸ κράτος. Τὸ κράτος εἶχε ἀνάγκη αὐτὴν τὴν σκέψη, τὴν ἐμπειρία τῆς Θεώσεως.
Τώρα ἀλλιῶς εἶναι τὰ πράγματα, τελείως ἀλλιῶς. Ἔτσι λοιπόν, σὲ μία μελλοντικὴ κουβέντα γιὰ χωρισμὸ τοῦ κράτους ἀπ΄ τὴν Ἐκκλησία, ποὺ εἶναι ἀνόητη, ἐμεῖς δὲν ἔχουμε νὰ δώσουμε τίποτα. Κατ΄ ἀνάγκην πρέπει νὰ ΄μαστε μαζί; Ἀφοῦ ἐκεῖνοι δὲν μᾶς χρειάζονται γιὰ θεραπεία… Ἀλλὰ ὁ στόχος εἶναι ἕνας: Μᾶς χρειάζονται νὰ θεραπεύσουμε τὸν λαὸ ἢ ὄχι. Ἂν δὲν μᾶς χρειάζονται, ἢ ἀπὸ ΄δῶ ἢ ἀπὸ ΄κεῖ εἴμαστε, ἐμεῖς ὅλους τούς θεραπεύουμε καὶ ἐκείνους καὶ ὅλους. Αὐτές εἶναι μικρὲς τρομερὲς σκέψεις ποὺ ἀλλάζουν ὅλο τὸ μοντέλο καὶ ὁ νοῦς ἐλευθερώνεται. Ἐμεῖς ὑπάρχουμε γιὰ νὰ θεραπεύουμε τοὺς πάντες, ἄσχετα ἂν μᾶς θέλουν ἢ δὲν μᾶς θέλουν. Ἀλλὰ πρέπει νὰ ἀναρωτηθοῦμε, γιατί μᾶς θέλουν. Μᾶς θέλουν ὅπως τότε στὴν Ὀρθόδοξη Ῥωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία; Ἢ ὅπως μ΄ ἄλλα σχήματα τοῦ μὴ ἡσυχασμοῦ, ὅπως ξεκίνησε τὸ νεοελληνικὸ κράτος, πού ἔχουν φύγει ὅλες αὐτὲς οἱ δομὲς τοῦ ἡσυχασμοῦ;
Καὶ ἐπαναλαμβάνω αὐτὸ ποὺ σᾶς εἶπα γιὰ μία ἀκόμη φορᾶ. Ὅσο διατηρήθηκε ἀκραιφνῶς ἡ θεραπευτικὴ ἡσυχαστικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας στὰ δύσκολα χρόνια τῆς τουρκοκρατίας καὶ δὲν χάθηκε τίποτα, χάθηκε σὲ λίγες δεκαετίες τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους. Αὐτὸ εἶναι μία πικρὴ ἐμπειρία. Καὶ ἀκόμη συνεχίζουν οἱ νεκροθάφτες του πάνω σ΄ αὐτὸ νὰ δουλεύουν, καὶ ΄μεῖς δὲν μποροῦμε νὰ συνεργαζόμαστε μὲ τοὺς νεκροθάφτες αὐτούς, εἶναι ἀδύνατο. Ἐκεῖ ἀκριβῶς χτυπήθηκε ἡ Ἐκκλησία καὶ θέλουν μία Ἐκκλησία ποὺ δὲν θεραπεύει. Ποὺ εἶναι φιλάνθρωπη, ποὺ κάνει καλὲς πράξεις,κάνει καλὲς διαφημίσεις, καλὲς ἀνακοινώσεις, δείχνει καὶ ἕνα καλὸ πρόσωπο, ἕνα καλὸ image. Δὲν θέλουν μία Ἐκκλησία ποὺ θεραπεύει καὶ ἐμεῖς αὐτὸ δὲν τὸ μποροῦμε! Ἀγαπώντας τοὺς πάντες, δὲν μποροῦμε νὰ τὸ ἀφήσουμε αὐτὸ στὰ χέρια κανενὸς ἄλλου.
Ῥωμανιστής

Δέν πρέπει νά ἐμπιστευόμαστε τόν λογισμό καί τά αἰσθήματα μας.Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ἀπο ὁμιλία τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου πού ἔγινε στίς 4 Ἀπριλίου τοῦ 1993

Επειδή δουλεύουμε ακόμα στα πάθη, δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε στο λογισμό και στα αισθήματα μας, γιατί στραβός οδηγός και τα καλά τα κάνει στραβά.

Αββάς Δωρόθεος
Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τον λογισμό και τα αισθήματα μας.
Προσέξτε τον συνδυασμό, του λογισμού με τα αισθήματα. Σας έχω πει και άλλες φορές και σας έχω αναλύσει τον τριπλό τρόπο με τον οποίο ζούμε και ασκούμαστε μέσα στην Εκκλησία.
Είναι η σαρκική έκφραση, αυτό το οποίο βγάζω μέσα από τα αισθητήρια.
Είναι η νοητική έκφραση, αυτό που έχουμε στο νου μας. Και είναι η καρδιακή έκφραση, αυτό που έχουμε μέσα μας.
Και σας έχω πει, ότι κάθε αρετή και κάθε αγιασμένη προσπάθεια που κάνουμε στην Εκκλησία, προσπαθούμε να την μπολιάσουμε σε αυτά τα τρία στάδια την δικής μας πνευματικής ισορροπίας. Σίγουρα, ξεκινάμε από το ένα και πάμε και στα άλλα τα δύο. Αλλά ο σκοπός είναι και τα τρία αυτά στοιχεία της ζωής μας, να αγιασθούν από το θέλημα του Θεού. Η εξωτερίκευση μέσα από τα αισθητήρια, ο νους, να είναι σε αυτά τα πράγματα και η καρδιά, η οποία θα είναι μπολιασμένη σε αυτά τα πράγματα.
Εδώ [ ο αββάς Δωρόθεος ] κάνει κάτι άλλο. Εδώ ομιλεί για λογισμό και για αισθήματα. Προσέξτε διαφοροποιεί τις λέξεις. Πρώτα, πρώτα δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τον λογισμό και τα αισθήματα μας. Αναφέρεται ο λογισμός για το νου και αναφέρονται τα αισθήματα για την καρδιά. Εδώ δηλώνει ο αββάς Δωρόθεος ότι ο νους μας, αν δεν είναι κοντά στο Θεό και αν δεν ασκείτε κατά τον Χριστό και αν δεν έχει στο νου τον Χριστό και αν δεν έχει μνήμη Θεού και αν δεν έχει μνήμη θανάτου και όλα εκείνα τα οποία αρμόζουν στο νου. Ο νους μας γίνεται λογισμός.

Νους είναι εκείνος ο οποίος νοεί. Και νοεί μόνο εκείνος ο οποίος νοεί τον κτίστη Του και αν καταλάβει τον Κτίστη Του και τον Πλάστη Του. Γιατί αν νοεί τον Κτίστη Του θα καταλάβει και όλα τα κτίσματα που είναι γύρω του. Αν όμως δεν είναι στραμμένος στον Κτίστη και δεν αναφέρεται σε Αυτόν, ο νους δεν βρίσκει πια τον λόγο των πραγμάτων και τότε γίνεται λογισμός. Αυτό σημαίνει, που ψάχνεται από εδώ και από εκεί. Έχει ιδέες για τα πράγματα, αυτή η ποικιλία των ιδεών οι οποίες των διχάζουν και τον διασπείρουν. Εκείνος ο οποίος δεν έχει το νου του στραμμένο στο Θεό όπως το έχουμε πει ως μνήμη Θεού καθημερινή, αυτός αποκτάει αυτόν τον διχασμό του νοός που γίνεται πια λογισμός. Είναι η ποικιλία των ιδεών και ενώ έχει ποικίλες ιδέες, είναι διχασμένος.
Δεν με πειράζει η ποικιλία των ιδεών, με πειράζει ότι είναι διχασμένος και χτυπιέται ανάμεσα σε μια ιδέα και ανάμεσα στην άλλη ιδέα και δεν μπορεί να μαζέψει το νου του. Και αυτός ο διχασμός πιά, επειδή πρέπει να εξωτερικευτεί, περνάει και στα αισθητήρια.
Και κάνει αυτός ταραγμένες κινήσεις ή από την άλλη την μεριά αυτός ο διχασμός του νοός, περνάει μέσα στην καρδιά. Και επειδή η βίωση του Θεού δεν έγινε καρδιακό γεγονός, δεν υπάρχει ταπείνωση, δεν υπάρχει πραγματική αγάπη, τότε η καρδιά βιώνει αισθήματα. Προσέξτε βιώνει πράγματα τα οποία τα λέμε εμείς κάποια αισθήματα. Η λέξη αίσθημα δεν είναι κακό. Αλλά εδώ πέρα η λέξη αίσθημα στην γλώσσα του αββά Δωροθέου είναι η τροποποίηση αυτού του καρδιακού. Και το καρδιακό έχει μέσα αίσθημα αλλά έχει αίσθημα το οποίο καταυγάστηκε από την αγάπη του Θεού και την ταπείνωση.
Παράδειγμα αν λέω πώς έχω αίσθημα για κάποιον άνθρωπο και τον αγαπώ αλλά δεν έχω μέσα μου τον Θεό. Αυτό είναι κάτι ρομαντικό δεν είναι κάτι βαθύ, αυτό το αίσθημα είναι κάτι επιφανειακό. Όταν μιλούμε για αισθήματα αν μπορώ να δώσω τρόπους ορολογίας τουλάχιστον όταν λέμε αίσθημα αν το λέμε όπως το λέμε, να το λέμε έχοντας αγάπη και ταπείνωση και μετά να μπορούμε να μιλήσουμε για αισθήματα. Αν το αίσθημα είναι χωρίς αυτή την προϋπόθεση τότε το αίσθημα είναι κάτι ξεκρέμαστο και ενώ ο νους είναι διχασμένος, έχει διασκορπιστεί έρχεται και η καρδία να διασκορπιστεί και ομιλούμε για αισθήματα, μιλούμε για γλυκά πράγματα χωρίς όμως μέσα μας να έχουμε την αγάπη του θεού και την ταπείνωση. Και αν δεν τα έχεις αυτά τα δύο μέσα σου αυτά τα γλυκά αισθήματα δεν μπορούν να κρατήσουνε και μια μέρα θα σταματήσουνε και μια μέρα μπορείς να μισήσεις και αυτά που δήθεν αγαπούσες και τότε η καρδιά θα ζήσει αυτή την τραγωδία .
Έλεγες που αγαπούσες και ενώ έλεγες που αγαπούσες ,η αγάπη σου έγινε μίσος και τότε ο διχασμός του νοός γίνεται οριστικός διχασμός της καρδιάς και ο μέσα άνθρωπος είναι πια διχασμένος και ο μέσα άνθρωπος είναι μια ολόκληρη τραγωδία και ο μέσα άνθρωπος δεν μπορεί να βρει ανάπαυση στην ζωή του. Έτσι δεν βρίσκουμε ανάπαυση! Πόσες φορές μέσα από δήθεν αισθήματα τα οποία έχουμε και αγαπήσαμε [υποτίθεται] κάποιον άνθρωπο και μετά από καιρό στρεφόμενοι στον ίδιο άνθρωπο κάτι μας πονάει, δεν ξέρω γιατί; Και αυτό εμείς το πληρώνουμε. Η καρδιά μας γίνεται διχασμένη και ποτέ δεν αναπαυόμαστε. Έρχεται λοιπόν εδώ ο αββάς Δωρόθεος να κριτικάρει αυτήν την λανθασμένη σκέψη τον λανθασμένο νου και την λανθασμένη καρδιά. Αυτό σημαίνει που αν δεν προσπαθήσετε για την μνήμη του Θεού και αν δεν προσπαθήσετε για την ταπείνωση, μην περιμένετε να έχετε μαζεμένο μυαλό και μην περιμένετε η καρδιά σας κάπου να αναπαυθεί, η καρδιά θα είναι διχασμένη και φυσικά επακόλουθο είναι να στραφείτε απέναντι του εαυτού σας και να γελοιοποιείστε λέγοντας πως κάποια μέρα κάποιον τον αγαπούσατε πολύ και μετά δεν τον αγαπούσατε και έγινε η αγάπη μίσος ,άρα σημαίνει που δεν υπήρχε αγάπη, υπήρχε αυτή η στραβή έννοια η συναισθηματική και η ρομαντική έννοια, της κατ’ επίφασιν αγάπης.
Έρχεται λοιπόν εδώ ο αββάς Δωρόθεος και ψάχνοντας τα βάθη της υπάρξεως μας το κριτικάρει αυτό και αποκαλύπτει την πραγματικότητα όπως είναι. Άρα πριν να τολμήσετε να πείτε την λέξη αγάπη, γιατί είναι πολύ μεγάλη λέξη, και ο Θεός αγάπη εστί, αυτό που λεμέ αγάπη, θα το βάλετε κάτω και θα το ορίσετε από την έννοια πια της προσφοράς, της θυσίας και της ταπεινώσεως. Και αν αυτό μπορεί να λειτουργήσει όχι μια δυο μέρες και δυο μήνες γιατί μπορεί να είναι κάποιος εξωτερικός ενθουσιασμός αν μπορεί να λειτουργήσει μόνιμα σταθερά και χωρίς να διακόπτετε από αιτίες που είναι εξωτερικές επειδή ο άλλος δεν ανταποκρίνεται στην αγάπη μου. Και αν παρόλο που ο άλλος δεν ανταποκρίνεται στην αγάπη μου αυτό συνεχιστεί να υπάρχει στην καρδιά μου ως θυσία και ως προσφορά υπάρχει, τότε σημαίνει που υπάρχει πραγματική ρίζα αγάπης και από εκεί μετά μπορείς να κουβεντιάσεις για αγάπη η οποία όπως πια έχω πει και άλλες φορές πια, μεγαλώνει και αυξάνεται. Αλλιώς είναι ένα εξωτερικό αίσθημα το οποίο καταλύεται και γίνεται τραγωδία.
Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα απο  ομιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου που έγινε στις 4 Απριλίου του 1993

https://wra9.blogspot.com/2019/04/blog-post_13.html?fbclid=IwAR1_-SbrK55ZueZyYg1A6KofB4oYnzb5ANkMSO5V6Mr7q4PnR0WUuS73gKM

http://apantaortodoxias.blogspot.com/2019/04/4-1993.html?m=1

Στρατηγόπουλος: Ἀποκτῆστε μία ἄλλη νοοτροπία καὶ βοηθῆστε τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Μὴ σκανδαλίζετε τοὺς ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

ἀπὸ τὴν 3η καλοκαιρινὴ ὁμιλία πού πραγματοποίησε 25/07/13.
Νομίζουμε ὅτι πάντα ἐμεῖς κάνουμε κάτι σπουδαῖο. Ἂν εἶναι σπουδαῖο, τὸ ξέρει ὁ Θεός, μπορεῖ καὶ ἄλλοι ἄνθρωποι γιὰ λίγο. Πίσω ἀπ΄ αὐτὸ εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ τὸ ἐπιτρέψει νὰ γίνει καὶ νὰ τὸ καταλάβω, ἀλλοίμονο ἂν πῶ τὸ ἔκανα ἐγώ. Ξέρετε πόσο τραγικὸ εἶναι νὰ πεῖτε σ΄ ἕναν ἱερέα μετὰ τὴν Λειτουργία «ἂχ πάτερ, πόσο ὡραία Λειτουργία κάνατε!», εἶναι Κόλαση αὐτό. «Πόσο ὡραία λειτουργία κάνατε»… Ὁ Θεὸς δὲν ἔκανε τὴν Λειτουργία; «Ἂχ πάτερ, τί ὡραῖο Εὐχέλαιο κάνετε, ἐλᾶτε νὰ μοῦ κάνετε σπίτι». Λέω «ἐγὼ δὲν ἐνορίτης», «σᾶς παρακαλῶ, ἐγὼ ἐσᾶς θέλω». «Γιατί βρὲ παιδάκι μου, νὰ μὲ κολάσεις;». Τὸ πιάνετε; Μὴ σκανδαλίζετε τοὺς ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου!
Αὐτὰ ὅλα τὰ κάνει ὁ Θεός. «Ἂχ πάτερ, πόσο ὡραία ἀναπαύτηκα ποὺ ἐξομολογήθηκα..». Θὰ μὲ πιάσει ἔπαρσις ἒ; Καὶ ὅταν τὸ ξέρω, μὲ πιάνει τὸ ἀνάποδο καὶ μαλώνω μερικούς. Νὰ πῶ «ἐγὼ μαλώνω κιόλας ἒ;» γιατί ὄχι; Ἐγὼ τὸ ΄κανα; Καὶ ὅταν ἐξομολογεῖσαι, σοὺ ΄κανα κάτι ἐγώ; Ἐξομολόγηση σημαίνει λὲς τὰ ἁμαρτήματά σου. Ἐγὼ τὰ καθάρισα; Ἐγὼ τὰ συγχώρεσα; Εἶμαι ὄργανο τοῦ Θεοῦ. Καὶ στὸ τέλος – τέλος, διαβάζω μία εὐχή νὰ συγχωρεθεῖς. Ἔλα μίλα μου 10 ὧρες, ἂν ἤμουν «ψυχοθεραπευτής», θὰ βγάλω ἐγὼ κανένα δαιμόνιο ἀπὸ μέσα σου, καμμιὰ ἀρρώστια, καμμιὰ ἁμαρτία; Θὰ μιλᾶς, θὰ μιλᾶς, θὰ μιλᾶς, καὶ ἐγὼ θὰ σὲ ἀκούω, θὰ σὲ ἀκούω, θὰ σοὺ δίνω ἀπαντήσεις καὶ θὰ πεῖς «ἒ, τὰ ΄πα». Μὰ δὲν μοῦ ἀρκεῖ νὰ τὰ πεῖς παιδάκι μου. Καὶ οἱ φίλαθλοι στὸ γήπεδο φωνάζουνε. Γκὸλ μπαίνει μὲ τὶς φωνές; Δὲν μπαίνει… ἁπλὸ δὲν εἶναι;
Ἀποκτῆστε μία ἄλλη νοοτροπία. Παρακαλῶ βοηθῆστε τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ βοηθῆστε καὶ τοὺς πνευματικούς. Σᾶς παρακαλῶ, εἶναι πολὺ σπουδαία θέματα αὐτά. Καὶ εἰδικὰ γιὰ τὴν ἐξομολόγηση, βρῆκα εὐκαιρία τώρα, ἐσεῖς τί καταθέτετε! Πόση μετάνοια καταθέτετε καὶ πόσο λὲς αὐτὰ ποὺ ἔχεις νὰ πεῖς. Ἔρχεται μία καὶ μοῦ λέει «πάτερ σήμερα θὰ σᾶς ἀπασχολήσω πάρα πολλὴ ὥρα». Λέω «πόση ὥρα;». Λέει «καμμιὰ ὥρα θέλω». Λέω «στάσου, ἔχω μετρήσει πῶς μπορῶ σ΄ ἕνα λεπτὸ μέσα, νὰ λέω 60 ἁμαρτήματα. Τώρα μία ὥρα εἶναι 60 λεπτὰ * 60. Ἄρα ἔχεις 3600 ἁμαρτήματα». Λέει «ὄχι». «Γιατί θέλεις μία ὥρα λέω;». Βλέπετε, νομίζει ὅτι μὲ τὸ ποὺ θὰ μιλήσει πολύ, θὰ συγχωρεθεῖ ἒ… Κι ἂς μιλήσει πολύ… θὰ ΄χει μετάνοια; Τίποτα δὲν ἔγινε. Κι ἐγώ ὁ βλάξ, ὁ βλάξ, ἂν κάτσω καὶ τὴν ἀκούσω, δὲν τὴν βοήθησα.
Αὐτὴ εἶναι ἡ νηπτικὴ θεωρία, ὅτι ὅλα βρίσκουν ἕνα ἄλλο κάλος, ὅλα τὰ κάνει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι κάνουμε, τὰ κάνει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, αὐτὸ τὸ ξεχνᾶμε.

Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς «κρίνεται» γιατί δέν πίστεψε στήν Ἐκκλησία. Ἡ «καλή ἀπιστία» ὅμως ἦταν εὐεργετική γιά τό ἀνθρώπινο γένος

Ἡ Ψηλάφισις τοῦ Θωμᾶ

Τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου
Νά ἀναλύσουμε σήμερα τήν εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ, πού λέγεται, κατά τά μέτρα τῆς λειτουργικῆς τάξεως τῆς Ἐκκλησίας μας, «Κυριακή τοῦ Ἀντίπασχα», γιατί εἶναι ἡ ἑπομένη, ἡ ὀγδόη μέρα ἀκριβῶς μετά ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὅπου συντελεῖται αὐτό τό γεγονός τῆς συναντήσεως τοῦ Χριστοῦ μέ τό Θωμᾶ.
Θυμάστε πολύ καλά τήν ἀναστάσιμη περικοπή. Τήν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεώς Του, τήν πρώτη μέρα αὐτή τοῦ Σαββάτου, πού ἀναστήθηκε ὁ Χριστός, «ἦλθεν ὁ Χριστός καί ἔστη», λέει τό εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου, ἐν μέσῳ αὐτῶν· καί «οἱ μαθηταί ἐχάρησαν ἰδόντες τόν Κύριον» καί Ἐκεῖνος ἔδειξε τάς χεῖρας καί τούς πόδας Αὐτοῦ καί εἶπε: «λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται».
«Θωμᾶς δέ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, οὐκ ἦν μετ᾽ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Κύριος», λέει τό κείμενο. Ἐκείνη τήν ἡμέρα, λοιπόν, δέν ἦταν [ὁ Θωμᾶς]. Ξέρετε πολύ καλά τήν ἱστορία· εἶπαν οἱ μαθητές ὅτι: «ἑωράκαμεν τόν Κύριον» καί ἐκεῖνος εἶπε: ὅτι ἄν δέν δῶ μέ τά μάτια μου τόν τύπον τῶν ἥλων στήν χεῖρα του καί εἰς τήν πλευρά αὐτοῦ «οὐ μή πιστεύσω». Μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες ἐμφανίζεται ὁ Χριστός καί λειτουργεῖ τό θέμα ἀντίστροφα στό θέμα τῆς πίστεως τοῦ Θωμᾶ.
Πρῶτο γεγονός πού πρέπει νά δοῦμε, εἶναι τό ἐρώτημα τό ὁποῖο προκύπτει, τοῦ γιατί δέν πιστεύει ὁ Θωμᾶς. Κατά τά μέτρα τῆς πατερικῆς προσεγγίσεως εἶναι πάρα πολύ φυσικό νά μήν…
πιστεύει, ὑπό τήν ἔννοια τοῦ ὅτι δέν εἶναι εὔκολο νά πιστέψεις ὅτι ἕνας νεκρός ἀναστήθηκε. Δέν εἶναι δηλαδή κάτι «τακτικό» πού νά τό πιστέψεις. Ὁ Θωμᾶς, ἄν μπορούσαμε νά ποῦμε τή λέξη, «κρίνεται» -ἄν μπορούσαμε νά τήν ποῦμε τή λέξη «κρίνεται»- ὄχι γιατί δέν πίστεψε στό Χριστό· αὐτό εἶναι κατανοητό. Θά ἦταν πολύ καλό νά πιστέψει κατευθείαν, ἀλλά ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο «κρίνεται» εἶναι τό ὅτι δέν πίστεψε στήν Ἐκκλησία. Ποιά εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Οἱ ὑπόλοιποι μαθητές. Ὑπάρχουν μαθητές πού εἶπαν: «ἑωράκαμεν τόν Κύριον».
Γι᾽ αὐτό κι ἐμεῖς δέν ἀπαιτοῦμε κάποιος νά ἔχει ἄμεση ἐμπειρία γιά νά πιστέψει, ἀλλά νά πιστέψει τήν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας καί τί εἶναι αὐτή ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας; Τό σῶμα μας. Ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα σῶμα καί ζοῦμε στό σῶμα, δέν εἴμαστε αὐτοτελή κύτταρα καί μονάδες. Ἀνήκουμε σέ αὐτό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού σημαίνει αὐτή ἡ ἐκκλησιολογική ἐμπειρία ὅτι, ὅ,τι ἔχεις ἐσύ, Ἐκκλησία, ἀπό παλιά μέχρι σήμερα, εἶναι ἐμπειρία ὅλων μας κι ἔτσι, ὅποιος θέλει νά ζήσει τήν ἐμπειρία καί αὐτός, εἶναι ἐγωιστική ἀπαίτηση. Ἀφοῦ τό ζεῖ τό σῶμα του; Δέν σᾶς τό ἔχω πεῖ ἄλλη φορά; Εἶναι ἀρκετό τό δάκτυλό μου ὅταν ἀκουμπάει πάνω σ᾽ ἕνα ἀντικείμενο γιά νά καταλάβει τή θερμότητα ἤ τήν ψυχρότητα τοῦ μετάλλου. Δέν χρειάζεται ὅλα τά δισεκατομμύρια κύτταρα τοῦ σώματός μου νά καταλάβουν αὐτή τήν ἔκφραση. Αὐτό εἶναι τό πιό συγκλονιστικό γεγονός, ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας· γι᾽ αὐτό ἐμεῖς δέν ἀπαιτοῦμε νά δοῦμε ἤ νά ζήσουμε αὐτά πού ἔζησε ἡ Ἐκκλησία, κατά τά μέτρα τῶν θαυμάτων, πού εἶδαν τό Χριστό ἤ δέν Τόν εἶδαν… ἡ ἱστορική ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλοι εἶναι μές στήν Ἐκκλησία, ἐφόσον πιστεύουν τό Χριστό.
Αὐτό, λοιπόν, εἶναι τό κέντρο τῆς λεγομένης, θά τό πῶ καί πάλι μέσα σέ εἰσαγωγικά, «ἀπιστίας» τοῦ Θωμᾶ καί λέω μέσα σέ εἰσαγωγικά παρόλο πού εἶναι, ἄς τό ποῦμε, «κατακριτέα» καί πάλι μέσα σέ εἰσαγωγικά, ἡ στάση αὐτή, νά μήν πιστεύει στήν Ἐκκλησία, καί τούς ἄλλους μαθητές καί στέκομαι μέ αὐτό τόν τρόπο στή λέξη «ἀπιστία» τοῦ Θωμᾶ, γιατί τά τροπάρια τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ μᾶς παρουσιάζουν τό Θωμᾶ μέ ἕναν ἄλλο τρόπο, τελείως ἄλλο τρόπο. Μᾶς μιλᾶνε γιά τήν «καλή ἀπιστία» τοῦ Θωμᾶ. Μπορεῖ νά γίνει «καλή ἀπιστία»; Ἔτσι λένε· καί μάλιστα μιλᾶνε καί λένε πώς αὐτή ἡ «ἀπιστία» τοῦ Θωμᾶ ἦταν εὐεργετική γιά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Γι᾽ αὐτό μέ βλέπετε νά γίνομαι ἐφεκτικός ὅσον ἀφορᾶ τήν κριτική ἀκόμη καί τῆς λέξεως «ἀπιστία». Βέβαια, στέκομαι στό θέμα τῆς κριτικῆς τῆς ἐκκλησιολογικῆς ἀπιστίας, ἀλλά δεδομένων τῶν τροπαρίων αὐτῶν καί τῆς «καλῆς ἀπιστίας» τοῦ Θωμᾶ καί δεδομένης τῆς ἐκφράσεως ὅτι ἦταν πολύ καλή ἡ «ἀπιστία» του, εὐεργετική γιά τό ἀνθρώπινο γένος, πρέπει νά σταθῶ καί νά δῶ γιατί αὐτή ἡ «ἀπιστία» ἦταν πολύ καλή.
«Ὤ τῆς καλῆς ἀπιστίας τοῦ Θωμᾶ», πρῶτα-πρῶτα σημαίνει ὅτι ἔχει κάτι καλό αὐτή ἡ «ἀπιστία» μέσα. Ἔχει μιά τόλμη, τόλμη τό λένε, τολμᾶ νά ἀγγίξει τό Χριστό. Ὁ Χριστός δέν τό ἀρνεῖται. Ὁ Χριστός ποτέ δέν ἀρνήθηκε σέ κάποιον νά ψάξει τό πράγμα, ὅσο μπορεῖ νά πάει τό μυαλό του.
Γι᾽ αὐτό, παρενθετικά τό λέω, ἐμεῖς δέν λειτουργοῦμε κατά τά μέτρα τῆς ἀρχαιοελληνικῆς ἐκφράσεως: «πίστευε καί μή ἐρεύνα». Αὐτό εἶναι ἀρχαιοελληνικό, δέν τό ἔχουμε ἐμεῖς. Δέν ἔχει καμία σχέση μέ τό χριστιανικό μέγεθος. Ὁ Χριστιανός ἔχει νοῦ καί μπορεῖ κατά τά μέτρα τῆς διανοητικῆς του λειτουργίας καί τοῦ νοῦ του νά ψάξει τά πράγματα – ὅσο μπορεῖ νά ψάξει φυσικά, γιατί τό μυαλό του δέν μπορεῖ νά πάει παραπάνω καί νά ἐρευνήσει τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ.
Ἄρα, λοιπόν, [στήν περίπτωση τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ] λειτουργεῖ καί τό ἀνθρώπινο μυαλό καί δέν εἶναι κακό νά λειτουργήσει τό ἀνθρώπινο μυαλό. Θά ἦταν πολύ καλό, σίγουρα, νά κάνει μιά ὑπέρβαση καί νά λειτουργήσει ὅπως οἱ: «μακάριοι οἱ μή ἰδόντες καί πιστεύσαντες», ἀλλά δέν καταργεῖται ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ λειτουργία τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι πάρα πολύ καίριο· γι᾽ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας θεραπεύει τό νοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί γι᾽ αὐτή τήν αἰτία, γιά νά μπορεῖ τό πράγμα νά τό καταλάβει ἔστω κατά τά μέτρα τῆς λογικῆς καί λογικά, γι᾽ αὐτό μιλᾶμε καί γιά λογική λατρεία μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἐδῶ, λοιπόν, αὐτό εἶναι κάτι εὐεργετικό: Ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἄνθρωπος, μπορεῖ νά ψάξει καί ὁ Χριστός λέει, ἐντάξει. Γι᾽ αὐτό, λοιπόν, εἶναι καί εὐεργετικό γιά τόν ἄνθρωπο, γιατί εἶναι καλή εὐεργεσία, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἀγγίζει τό Χριστό καί ἡ προοπτική μας εἶναι νά ἀγγίξουμε τό Χριστό.
Βέβαια, στό κείμενο πού ἔχουμε δέν ξέρουμε ἄν πραγματικά ἀκούμπησε ἤ ὄχι τόν Χριστό – οὔτε ἀπεικονίζεται στήν εἰκόνα. Ὁ Χριστός λέει, ἐντάξει, ψηλάφησον. Δέν ξέρουμε ἄν ἀκούμπησε, ἄν πῆγε μέχρι ἐκεῖ. Ἀκόμη καί στήν εἰκόνα δέν φαίνεται νά ἀκουμπάει. Εἶναι ἕνα μυστήριο. Ἀκουμπάει, δέν ἀκουμπάει… δέν τό ξέρουμε, δέν ἔχει σημασία δηλαδή. [Σημασία ἔχει] τό ὅτι πιστεύει πιά, ἔστω μέ αὐτό τόν τρόπο, μέ τή λογική αὐτή διεργασία, κατά τά μέτρα τῆς λογικῆς διεργασίας, δέν πάει παρακάτω, ἐκεῖ φτάνει καί ὁ Χριστός ἀνοίγεται, δέν φοβᾶται νά Τόν ἀκουμπήσει κάποιος, ἀλλά ταυτόχρονα καί αὐτός τολμάει νά Τόν ἀκουμπήσει. Ἄσχετα ἄν γίνεται ἤ δέν γίνεται σέ τελική ἀνάλυση τό γεγονός αὐτῆς τῆς ἁφῆς· πιά δέν μᾶς νοιάζει. Εἶναι τό ἄνοιγμα τῶν δύο – ἡ τόλμη τοῦ ἑνός καί τό ἄνοιγμα τοῦ Χριστοῦ.
Ὅσον ἀφορᾶ τήν εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ εἶναι ὁ Χριστός στή μέση, ὅπως λέει τό κείμενο: «καί τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταί συνηγμένοι διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων». Ὅπως πάντοτε βέβαια, τό ξέρετε πολύ καλά, τά γεγονότα, παρόλο πού συντελοῦνται μέσα σέ ἕνα χῶρο, «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταί συνηγμένοι διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων», κάπου ἦταν μαζεμένοι, καί σέ αὐτήν τήν εἰκόνα ὅπως γίνεται πάντοτε στήν ἁγιογραφία, τά γεγονότα λειτουργοῦνται σέ ἀνοιχτό χῶρο. Ἄν παρατηρήσει κάποιος τήν εἰκόνα θά δεῖ, πώς εἶναι ἀνοιχτός ὁ χῶρος, εἶναι ἔξω ὁ Χριστός, ἀλλά «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων».
Σέ ἄλλα γεγονότα μπορεῖ νά μήν ἔχει τόσο μεγάλη σημασία. [Γιά παράδειγμα] στήν εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς ἐνῶ εἶναι τό ὑπερῶον, παρουσιάζει τούς μαθητές νά βρίσκονται σέ ἕναν ἐξωτερικό χῶρο. Δέν ἔχει τόσο μεγάλη σημασία, ἕνα ὑπερῶον εἶναι τό πολύ-πολύ. Στήν εἰκόνα πού ἐξετάζουμε, ὅμως, ἔχει καίρια σημασία. Τό κείμενο λέει: «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταί συνηγμένοι». Στέκεται δηλαδή στή κατάσταση τῆς πόρτας. Πῶς ὁ ἁγιογράφος, παρόλο πού ἔχει τή γενική θεωρητική τοποθέτηση ὅτι, τά γεγονότα πού τελετουργοῦνται στό χῶρο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἁγιογραφοῦνται σέ ἀνοιχτούς χώρους, πῶς τολμᾶ νά κάνει ἐπάνω σέ αὐτή τήν εἰκόνα ἕνα ἅλμα, ἕνα ξεπέρασμα καί μιά ὑπέρβαση, καί νά δείξει τήν πόρτα κλειστή καί νά εἶναι ὅλοι ἀπ᾽ ἔξω; Τί νόημα ἔχει πιά αὐτή ἡ κλειστή πόρτα; Θά ἔλεγα δέν ἔχει κανένα νόημα καί αὐτή εἶναι ἀκριβῶς ἡ πρόταση: Ὅτι καμιά κλειστή πόρτα δέν ἔχει πιά νόημα γιά τήν Ἐκκλησία, ὅτι τίποτε δέν συγκρατεῖ τήν Ἐκκλησία. Δηλαδή καί νά Τή σφαλίζουν τήν Ἐκκλησία μέσα, νά Τήν κλείνουν, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀπ᾽ ἔξω, εἶναι ἐξερχομένη καί κανείς δέν μπορεῖ νά Τή φυλακίσει.
Βλέπετε πόσες διηγήσεις ἔχουμε μετά, τοῦ Πέτρου, τοῦ Παύλου καί μέσα στήν πορεία τῆς Ἐκκλησίας μας. Τούς φυλακίζουν καί οἱ πόρτες ἀνοιγοκλείνουν, βγαίνουν ἔξω, κάνουν κήρυγμα, ξαναμπαίνουν μέσα. Δέν φοβοῦνται τίς κλειστές τίς πόρτες. Γελοιοποιεῖ ἡ Ἐκκλησία τίς κλειστές τίς πόρτες. Ἄρα καμιά φυλακή δέν μπορεῖ νά ἐκφράσει κάποιο περιοριστικό μέτρο γιά τή ζωή καί τήν ἐλευθερία τῆς σκέψεως τοῦ Χριστιανοῦ· καί ἔτσι γελοιοποιοῦνται οἱ κλειστές οἱ πόρτες καί οἱ κλειστές οἱ πόρτες εἶναι τά μέτρα, τά ὁποῖα παίρνουν οἱ δυνατοί τῆς γῆς γιά νά σφραγίσουν τά στόματα, νά σφαλίσουν τίς φωνές, νά κάνουν φίμωση νοός καί σκέψεως κι αὐτό ἡ Ἐκκλησία τό γελοιοποιεῖ.
Ἄρα ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί εἴμαστε ἐλεύθεροι, αὐτή εἶναι ἡ ἱστορία, ὅτι καμιά πόρτα, καμιά φίμωση δέν μπορεῖ νά μᾶς τρομοκρατήσει, γιατί εἴμαστε ἔξω ἀπό αὐτά τά πράγματα καί δέν μᾶς συγκρατεῖ τίποτε. Ἄρα δέν πουλᾶμε ποτέ τίς συνειδήσεις μας· καί ὅ,τι χειρότερο εἶναι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας νά πουλᾶνε τίς συνειδήσεις τους γιά κοσμικές σκοπιμότητες.
Λοιπόν, ἡ κλειστή πόρτα στήν εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ εἶναι καταπληκτική, πραγματικά καί ἐκφράζει τό ἐλεύθερο τοῦ Χριστιανοῦ καί τό ξεπέρασμα τῶν κλειστῶν καί συμβατικῶν συστημάτων πού ἔχει ὁ κόσμος, ἀκόμη καί τά μέτρα τά ὁποῖα ἔχει ὁ κόσμος, γιά παράδειγμα, φυλάκιση, τιμωρία, ποινή, δικαστήριο. Ὁ Χριστιανός αὐτά τά γελοιοποιεῖ. Ὅπου καί νά πῆγαν οἱ Χριστιανοί, οἱ μάρτυρες, οἱ ὁμολογητές, παρόλο πού πέρασαν μέσα ἀπό μιά τέτοια νομική, δικανική διαδικασία περιορισμοῦ τῶν ἐλευθεριῶν τῆς φωνῆς καί τῆς κινήσεώς τους, αὐτά τά γελοιοποίησαν. Ἦταν καί φωνές, ἦταν καί ἅγιοι, ἦταν τά πάντα καί οἱ πόρτες ἦταν ἀνοιχτές καί ἄς μήν ἦταν ἀνοιχτές. Αὐτά εἶναι γεγονότα τά ὁποῖα τά ζεῖ καθημερινά ἡ Ἐκκλησία. Ἕνα πράγμα πού φοβόμαστε εἶναι ἡ δική μας ἀδυναμία νά ἀντέξουμε τήν ἐξωτερική ἔκφραση τοῦ κλειδώματος καί ἀκριβῶς γι᾽ αὐτό τό λόγο νά συσχηματιστοῦμε. Αὐτή ἡ κλειστή πόρτα, λοιπόν εἶναι πάρα πολύ καίρια ὅταν ἁγιογραφοῦμε τήν εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ.
Οἱ μαθητές τώρα εἶναι κατεταγμένοι σέ δύο μέτρα, ἔνθεν καί ἔνθεν ἐπάνω στήν εἰκόνα. Αὐτό τό στοιχεῖο ὑπάρχει καί σέ ἄλλες εἰκόνες πού εἶναι ἔνθεν καί ἔνθεν κατεταγμένοι καί βέβαια τό πολύ ὄμορφο στοιχεῖο εἶναι: Οἱ μαθητές, οἱ ὁποῖοι στέκονται ἀπό τή μία πλευρά, ἔχουν τά πόδια κλειστά καί οἱ μαθητές ἀπό τήν ἄλλη πλευρά τά ἔχουν ἀνοιχτά. Εἶναι αὐτή ἡ κίνηση στήν Ἐκκλησία καί ἡ ἄσκηση· ἡ ἄσκηση καί ταυτόχρονα ἡ κίνηση. Ἡ ἀσκητική στάση προσευχῆς καί ἡ κίνηση ἡ ἱεραποστολική· καί τά δύο οἱ μαθητές τά λειτουργοῦν. Ἐπίσης ὑπάρχουν οἱ πολυποίκιλοι μαθητές γύρω ἀπό τό Χριστό.
Ὁ Χριστός φοράει τά δύο ἐνδύματα, ὅπως πάντα, πού συμβολίζουν τό: «ἐν δύο φύσεσιν» πού εἶναι ὁ Χριστός. Μέ τό ἕνα χέρι εὐλογεῖ καί ταυτόχρονα ἔχει τό ἄλλο τό χέρι ἀνοιχτό καί πάλι σέ μιά στάση ἀποδοχῆς. Προσέξτε, τό ἕνα χέρι ἔχει ἐπάνω τόν τύπον τῶν ἥλων, ἀλλά τό ἄλλο χέρι εἶναι ἀνοιχτό σέ στάση ἀποδοχῆς ἀκόμη καί τῆς ἀπιστίας τοῦ Θωμᾶ· ἀφοῦ ἔτσι τό θέλει ὁ Θωμᾶς, ἔτσι ἄς λειτουργήσει τό γεγονός. Ὁ Χριστός φέρει τόν τύπον τῶν ἥλων. Ὅταν θά Τόν ἁγιογραφοῦμε θά κάνουμε τόν τύπον τῶν ἥλων καί θά μποῦν κανονικά οἱ τύποι τῶν ἥλων καί στά πόδια, γιατί ἀκριβῶς ἔτσι ὁ Χριστός δηλώνει πού εἶναι μέ τό πραγματικό τό σῶμα Του. Δέν εἶναι ἕνα σῶμα-φάντασμα δηλαδή, παρόλο πού εἰσῆλθε τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, δέν ἄνοιξε τήν πόρτα γιά νά μπεῖ μέσα, πού σημαίνει φάντασμα δέν εἶναι. Ὑπαρκτός εἶναι. Τούς λέει «ἀκουμπῆστε με, δεῖτε με, πιάστε με, ψηλαφῆστε με». Εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως, λέμε. Ἄρα δέν εἶναι φάντασμα, εἶναι ὑπαρκτό τό σῶμα.
Ἄρα τό σῶμα πραγματικά ἀναστήθηκε. Φέρει πάνω τόν τύπον τῶν ἥλων, εἶναι σῶμα τό ὁποῖο ἔχει ἀκόμη καί τά στίγματα τῶν ἥλων· ἀλλά παρόλα αὐτά διέρχεται διά τῶν πυλῶν, διά τῶν θυρῶν τῶν κεκλεισμένων, χωρίς νά λειτουργήσει ἡ σωματική περιοριστική δύναμη, πού μᾶς περιορίζει νά μποῦμε ὅταν μιά πόρτα εἶναι κλεισμένη. Πού σημαίνει πιά, αὐτό τό σῶμα τώρα εἶναι τό σῶμα τό ἀναστημένο τοῦ Χριστοῦ καί ἔχει τίς ἰδιότητες τοῦ ἀναστημένου σώματος καί μᾶς δηλώνει ποιό θά εἶναι τό σῶμα τό δικό μας μετά τήν ἀνάσταση. Θά εἶναι τό σῶμα τό ὁποῖο ἔχουμε τώρα, ἀλλά τό ὁποῖο ὅμως θά ὑπακούει σέ ἄλλους νόμους καί θά ἔχει τελείως ἄλλες ἰδιότητες.
Γιά τό Χριστό, δέν χρειαζόταν κἄν νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό ἕνα περιττό δερμάτινο χιτώνα πού δέν Τόν εἶχε. Ὁ δερμάτινος χιτώνας, τό βεβαρημένο τοῦ σώματος, εἶναι κάτι τό ὁποῖο προστέθηκε στόν ἄνθρωπο διά τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά ὁ Χριστός ἀπό ἄκρα συγκατάβαση πῆρε τό δικό μας τό σῶμα ὅπως τό ζοῦμε ἐμεῖς, ἄνευ ἁμαρτίας, χωρίς δηλαδή νά ἔχει τό δερμάτινο χιτώνα. Ἐμεῖς ὅμως, μέσα ἀπό τήν κάθαρση πού περνοῦμε στή χριστιανική ζωή καί μέσα ἀπό τήν ἐμπειρία τοῦ θανάτου καί τῆς διαλύσεως τοῦ σώματός μας εἰς τά ἐξ ὧν συνετέθη, μετά τήν ἀνάσταση μας, τό σῶμα τό ἀνθρώπινο, πού θά εἶναι αὐτό τό σῶμα τό συγκεκριμένο, θά ὑπακούει σέ ἄλλους νόμους. Θά ἔχει ἀπαλλαγεῖ ὁπωσδήποτε ἀπό τό δερμάτινο χιτώνα καί θά ζοῦμε σέ ἄλλες διαστάσεις φυσικῶν νόμων, παρόλο πού θά ἔχουμε σῶμα. Αὐτό προσπαθεῖ νά τό δηλώσει τό κείμενο, ὅτι ὁ Χριστός μπῆκε μέσα σ᾽ αὐτό τό χῶρο «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων».
Αὐτή εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ. Εἶναι πανέμορφη εἰκόνα καί φυσικά πολυποίκιλη, γιατί ἔχει καί τά πολλά πρόσωπα τῶν μαθητῶν.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Ἐρώτηση: Τά σώματα πού εἶχαν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα πρίν νά πέσουν εἶναι σάν τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ;
Ἀπάντηση: Ναί, ὁ Ἀδάμ ἦταν χωρίς τό δερμάτινο χιτώνα. Παρόλο ὅμως πού ἦταν χωρίς τό δερμάτινο χιτώνα, ἄν δέν ἔπεφτε ὁ Ἀδάμ, θά ἐξελισσόταν στό πνευματικότερο. Ὁ Ἀδάμ ἁπλῶς ξεκίνησε, δέν ἔκανε τήν πορεία, ἀλλά εἶχε αὐτό τό σῶμα ἀφετηριακά.
Ἐρώτηση: Αὐτό εἶναι τό ἴδιο σῶμα πού θά ἀποκτήσουμε κι ἐμεῖς.
Ἀπάντηση: Ἀκριβῶς, ἀλλά αὐτό τό σῶμα μέσα στήν Ἐκκλησία γίνεται ἀκόμα πνευματικότερο σῶμα. Δέν τό ἐξέλιξε πνευματικότερα ὁ Ἀδάμ.
Ἐρώτηση: Αὐτό, ὅμως, πῶς συνδέεται μέ τό ὅτι κατά τή Γένεση φτιάχτηκε ἀπό πηλό ὁ ἄνθρωπος;
Ἀπάντηση: Μά τό σῶμα δέν παύει νά εἶναι ἀπό πηλό. Ἐγώ δέν εἶπα πού δέν εἶναι σῶμα. Τί σᾶς εἶπα; Εἶναι αὐτό τό σῶμα. Γιατί μιλάω γιά τόν τύπον τῶν ἥλων; Γιατί ἀκριβώς δέν μιλάω γιά ἕνα σῶμα-φάντασμα. Τά ὑλικά τοῦ σώματος εἶναι πήλινα ὑλικά: ἄνθραξ, ὑδρογόνο, ὀξυγόνο, ἄζωτο τά βασικά καί ὅλα τά ἄλλα τά ἰχνοστοιχεῖα πού ὑπάρχουν ἐπάνω του. Ἄρα δέν παύει νά ὑπάρχει τό ὑλικό τό σῶμα, τό ὁποῖο γίνεται πνευματικό σῶμα χωρίς νά καταργεῖται ἡ ὕλη.
Ἐρώτηση: Στίς μέρες μας ὅταν ὁ ἄνθρωπος λέει ὅτι: «εἶμαι ἀπό πηλό», ἐννοεῖ: ἄρα εἶμαι εὐάλωτος, ἄρα εἶμαι φυσικός… δηλαδή εἶμαι πιό πολύ κοντά στή φύση παρά…».
Ἀπάντηση: Ὄχι, εἶναι αὐτό πού λένε οἱ ἅγιοι, εἶναι «ζῶον θεούμενον». Αὐτό εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ζῶον θεούμενον· γι᾽ αὐτό, τό θεούμενον ζῶον καταλήγει νά γίνει μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ θεούμενο. Σέ ὅλα γίνεται θεούμενο, ἀκόμα καί στό σῶμα του, χωρίς νά καταργεῖ τήν ὕλη, γίνεται θεούμενο. Ἡ Ἐκκλησία δέν καταργεῖ τήν ὕλη. Κι ἀκριβῶς ἐδῶ εἶναι μιά κατάφαση τῆς ὕλης, ὅπως κατάφαση τῆς ὕλης συμβαίνει στήν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ.
Καί ἡ Ἐκκλησία ἀκριβῶς, σέ μιά κουβέντα, γιά παράδειγμα, μέ τούς ὑλιστές, κάνει μιά ὑπέρβαση τρομερή. Ἄν οἱ ὑλιστές λένε, ἐμεῖς λατρεύουμε τήν ὕλη ἡ Ἐκκλησία δέν λέει, ἐμεῖς δέν λατρεύουμε τήν ὕλη. Τήν ὕλη δέν τή λατρεύουμε φυσικά, ἀλλά δέν κάνουμε ποτέ κουβέντα, ἐσεῖς εἶστε μέ τήν ὕλη κι ἐμεῖς δέν εἴμαστε μέ τήν ὕλη. Εἴμαστε μέ τήν ὕλη, ἁπλῶς μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ τήν πᾶμε παρακάτω, θεώνουμε τήν ὕλη. Ὄχι ὅτι τή λατρεύουμε ὡς Θεό· θεώνεται ἡ ὕλη μας κατά Χάριν, ὁμοιάζει, γίνεται σάν τόν Θεό, γίνεται πνευματικό γεγονός.
Ἐκεῖνοι στέκονται στήν ὕλη, ὡς κέντρο· ἐμεῖς πᾶμε παρακάτω. Αὐτή εἶναι ἡ φοβερή κουβέντα. Καί ὅποτε κάνουμε κουβέντα τέτοια μέ ὑλιστές, βγαίνουν ἀπ᾿ ἔξω, γιατί νομίζουν ὅτι ἐμεῖς θά μιλήσουμε πνευματικά καί αὐτοί θά μιλήσουν ὑλιστικά καί ἐμεῖς μιλᾶμε πιό ὑλιστικά ἀπό αὐτούς. Ἐμεῖς λέμε ὅτι φυσικά δεχόμαστε τήν ὕλη, ἀλλά τήν πᾶμε παρακάτω, τήν πᾶμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ μέχρι τό Θεό! Εἶναι κάτι τό ἀπρόσμενο γι᾽ αὐτούς.
Εἰδάλλως, αὐτή ἡ κουβέντα πού λές εἶναι φθαρμένη κουβέντα καί εἶναι αἱρετική κουβέντα. Εἶναι κουβέντα τελείως μανιχαϊστική· ἔτσι λέγεται. Ἀναιρεῖ τήν ὕλη. Ὑπάρχει ἡ αἵρεση τοῦ Μανιχαϊσμοῦ πού ἀναιροῦσε τήν ὕλη – ὁ ἄνθρωπος δέν πρέπει νά ἔχει ὕλη δηλαδή, εἶναι μιά κατάρα ἡ ὕλη. Καί τελικά κρύβει μέσα του τήν ἀρχαία ἑλληνική φιλοσοφία τοῦ Πλατωνισμοῦ. Ὁ Πλάτωνας θεωροῦσε ὅτι ἡ ψυχή ἦταν φυλακισμένη μέσα στό σῶμα καί ἔπρεπε νά ἀπελευθερωθεῖ. Γι᾽ αὐτό, βλέπετε, μιλᾶμε γιά τούς ἀρχαίους Ἕλληνες, ἀλλά σχετικῶς μιλᾶμε. Δέν μποροῦμε νά δεχθοῦμε ὅλα τά ἰδεολογήματα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Δεχόμαστε τόν Πλάτωνα ἐκεῖ πού πρέπει νά τόν δεχθοῦμε, ἀλλά ἀρνούμεθα τόν ἰδεαλισμό του, ἀρνούμεθα τό ρομαντισμό του, ἀρνούμεθα καί αὐτή τήν ἔκφραση ἀκριβῶς τῆς φυλακίσεως τῆς ψυχῆς μας στό σῶμα. Ἡ κίνησή μας κοντά στούς ἀρχαίους Ἕλληνες εἶναι πάντα ἐπιλεκτική, ποτέ λατρευτική καί ἐνθουσιαστική.
Ἐρώτηση: Ὅταν κατέβηκε μετά τή σταύρωση στόν Ἅδη, εἶχε αὐτό τό σῶμα;
Ἀπάντηση: Στόν Ἅδη δέν κατέβηκε μέ τό σῶμα. «Τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ» ἀνεστήθη. Δέν κατέβηκε τό σῶμα. «Ἐν τάφῳ σωματικῶς», «ἐν Ἅδου δέ μετά ψυχῆς». Τό λέει τό τροπάριο, «Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν Ἅδου δέ μετά ψυχῆς καί ἐν θρόνῳ ὑπῆρχες, μετά Πατρός καί Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος». Τό λέει τό τροπάριο, εἶναι ὁλόκληρη θεολογία. Γιατί τά λέμε αὐτά τά τροπάρια στήν Ἐκκλησία μας; Τά τροπάρια τά λέμε γιά νά θεολογήσουμε συντόμως στό λαό μας πού δέν ἔχει καιρό νά διαβάσει Πατέρες καί περνᾶμε τήν θεολογία τῶν Πατέρων μέ σύντομα τροπάρια. Τό ξαναλέω, «Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν Ἅδου δέ μετά ψυχῆς, ἐν Παραδείσῳ δέ μετά ληστοῦ καί ἐν θρόνῳ ὑπῆρχες, μετά Πατρός καί Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος». Ὅλα μαζί τά πιάνει.
Αὐτά… νά ᾿στε καλά!
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, στά πλαίσια τῶν μαθημάτων ἁγιογραφίας τῶν Ἁγίων εἰκόνων τῆς Ὀρθοδοξίας μας, πού ἔγινε τήν Παρασκευή 24-2-2006.