Τόν δέ νοῦν τρέφει ξένως! Τά λίγα... καί ποιοί καί τό πῶς θά τά πάρουν! Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 14ο, στίχοι 14 ἔως 22 , στά πλαίσια τῆς ἐρμηνείας τοῦ κηρύγματος τῆς Κυριακῆς, πού ἔγινε τήν Κυριακή στίς 18-08-2013.

Ἡ περικοπή τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων καί τῶν δύο ἰχθύων. Τόσο λιτή περικοπή, ἀλλά τόσο, τολμῶ νά πῶ, συγκλονιστικά καθοριστική γιά τά δεδομένα τά ὁποῖα κατατρέχουν πάντοτε τόν κόσμο, ἀλλά καί τήν παγκόσμιο σημερινή οἰκονομία. Τά λίγα, καί ποιοί θά τά πάρουν. Αὐτά πού λείπουν καί αὐτοί πού δέν ἔχουν πῶς θά ζήσουν. Τό κείμενο εἶναι καθοριστικό καί πρέπει νά τό ἀκολουθήσουμε στήν πορεία του.

Στό ξεκίνημα τοῦ κειμένου, οἱ Ἀπόστολοι, θαρρεῖς καί φέρονται ὡς σωστοί δημοσιογράφοι ἤ κοινωνιολόγοι ἤ οἰκονομολόγοι κάνουν τρεῖς σωστούς προσδιορισμούς. Βλέπετε αὐτές οἱ εἰδικότητες, εἶπα δημοσιογράφοι, κοινωνιολόγοι, οἰκονομολόγοι κάνουν [οι Ἀπόστολοι] σωστούς προσδιορισμούς.

Τί εἶναι αὐτοί οἱ τρεῖς προσδιορισμοί πού κάνουν οἱ Ἀπόστολοι καί τούς λένε στόν Χριστό; Λένε πρῶτα-πρῶτα, «ὁ τόπος ἔρημός ἐστιν». Ὁ τόπος εἶναι ἔρημος, δέν παράγει τίποτε, δέν μποροῦμε νά ζήσουμε ἀπό ἐδῶ. Αὐτό εἶναι μιά πραγματικότητα. Δέν εἶπαν ψέματα. Εἶναι μιά πραγματική ὁριζόντια διαπίστωση. Ὁ τόπος ὁ ἔρημος.

Ἡ δεύτερη διαπίστωση, λέει, «ἡ ὥρα παρῆλθε». Τρέχει ὁ χρόνος, τί θά γίνει; Ἐδῶ βιαζόμαστε. Ἐδῶ ὑπάρχουν πεινασμένοι. Σωστή δεύτερη διαπίστωση. Ἀλλά καί πάλι σέ ὁριζόντιο ἐπίπεδο.

Καί ἡ τρίτη διαπίστωση πού εἶναι καί πρόταση ταυτόχρονα πρός τόν Χριστό πῶς νά λύσει τό πρόβλημα, «ἀπόλυσον τούς ὄχλους, νά πᾶνε στίς ἀγορές γιά νά ἀγοράσουν». Καί σωστή διαπίστωση, πρέπει νά ὑπάρχει ἀγορά νά ψωνίσουν καί νά κινηθοῦν. Καί τούς βάζουν στή διαδικασία τῶν ἀγορῶν. Καί τά τρία πολύ σωστά. Κι ὅμως εἶναι λάθος καί τά τρία. Γιατί εἶναι λάθος οἱ σωστές κοινωνιολογικές, οἰκονομικές, ἀνθρωπολογικές διαπιστώσεις τῶν Ἀποστόλων;

Νά ἐρωτήσουμε τούς Πατέρες [γιά] κάποια σημεῖα. Τήν ἀγωνία τήν ἔχουν οἱ Ἀπόστολοι. Οἱ παρόντες, ὁ ὄχλος, πού δέν εἶναι πιά ὄχλος, εἶναι μέν πέντε χιλιάδες ἄνθρωποι, ὅπως λένε οἱ Πατέρες δεκαπέντε χιλιάδες μετά γυναικῶν καί παιδίων, ἀλλά δέν εἶναι ὄχλος αὐτός. Γιατί δέν εἶναι ὄχλος; [Γιατί] ἔχει μιά προσωπικότητα. Ποιά εἶναι ἡ προσωπικότητά του; Τό ὅτι τά ἐρωτήματα τῶν Ἀποστόλων δέν τά ἔχουν αὐτοί. Αὐτοί δέν ρωτᾶνε οὔτε πέρασε ἡ ὥρα, οὔτε τί θά γίνει, οὔτε τί θά φᾶμε, οὔτε τί θά πιοῦμε, οὔτε πῶς θά ἀντιμετωπίσουμε αὐτή τή δυσκολία. Αὐτοί πιά δέν εἶναι ὄχλος. Καί γιατί δέν εἶναι ὄχλος; Γιατί πιστεύουν τόν Χριστό. Καί εἶναι δεκαπέντε χιλιάδες ἄνθρωποι.

Ξέρετε οἱ ὄχλοι δέν χαρακτηρίζονται ἀπό τούς ἀριθμούς. Χαρακτηρίζονται ἀπό τήν προσωπικότητα πού ἔχεις μπροστά στόν Θεό. Καί αὐτοί οἱ δεκαπέντε χιλιάδες, ὅπως περιγράφει τό κείμενο δέν ἔχουν κἄν τήν ἀγωνία τῶν Ἀποστόλων. Τά ἐρωτήματα τῶν Ἀποστόλων, τά καθημερινά πού ἀνατρέχουν μπροστά μας, εἶναι περιττά γι᾽ αὐτούς. Γιατί αὐτοί πρῶτα στρέφονται μπροστά στόν Χριστό. Καί αὐτή εἶναι ἡ πρώτη συμβολή τους, προσέξτε, γιά νά γίνει τό θαῦμα.

Τό κάθε θαῦμα θέλει συνεργία τοῦ Θεοῦ πάντοτε, εἶναι τοῦ Θεοῦ τό θαῦμα, ἀλλά καί συνεργία τῶν ἀνθρώπων. Ὅπως ἀκοῦμε τό κείμενο νομίζουμε πού εἶναι μόνο ὁ Θεός πού παρεμβαίνει κάθετα. Ὄχι! Παρεμβαίνει κάθετα, ἀλλά ὑπάρχει συνεργία τοῦ λαοῦ. Καί ἡ πρώτη συνεργία εἶναι αὐτή: Τό ὅτι ὁ λαός δέν ἔχει ἀγωνία, τό ὅτι ἐμπιστεύεται τόν Χριστό. Καί ἀνοίγει πιά τό δρόμο στόν Χριστό νά κάνει τό θαῦμα. Ὅπως θά τό κάνει.

Δέν μπορῶ νά τό περιγράψω τό θαῦμα. Δέν μπορῶ νά μπῶ στή διαδικασία τῆς κλάσεως τῶν ἄρτων, ἀλλά ὁπωσδήποτε ὑπάρχει τό στοιχεῖο τῆς συνεργίας. Ὅτι ὁ λαός ἔχει μιά βαθιά ἐμπιστοσύνη καί δέν ἀκούει τίς ἀληθινές ἀλλά τρελές καί ἀήθεις προτάσεις τῶν δημοσιογράφων, τῶν οἰκονομολόγων, τῶν κοινωνιολόγων καί τήν ἀγωνία αὐτῶν τῶν πραγμάτων. Ὁ λαός ἔχει ἄλλο κοίταγμα. Κι αὐτός ἔγινε λαός [τοῦ Θεοῦ]. Ἀπέκτησε προσωπικότητα· ὅτι πιά ἑτοιμάζει τή δυνατότητα νά γίνει αὐτό πού ἐμεῖς τό λέμε θαῦμα καί δέν εἶναι θαῦμα.

Γιατί τά πάντα εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός τά ξέρει τά προβλήματα τά ἀνθρώπινα, ἀλλά περιμένει τή συνεργία μας. Αὐτό τό ξεχάσαμε. Συγκλονιστικά τό ξεχάσαμε. Καί προσέξτε. Ἡ πρώτη συνεργία εἶναι τό ὅτι δέν φοβοῦνται τίποτα ἀπ᾽ ὅλα αὐτά πού λένε οἱ Ἀπόστολοι. Κι ἡ δεύτερη συνεργία εἶναι πού κάτι βάζουνε. Βάζουνε πέντε ψωμιά καί δύο ψάρια. Αὐτά τά λίγα πού ἔχουν. Καταθέτεις αὐτά τά λίγα πού ἔχεις. Κι ὁ Θεός τά κάνει ὅπως πρέπει νά τά κάνει, ὅσα πρέπει νά τά κάνει κι ὅπου πρέπει νά τά δώσει. Καί δέ χρειάζεται νά μαλώνουμε γιά τό ποιός θά πάρει τά χωράφια, ποιός θά πάρει τό Αἰγαῖο. Εἶναι μιά ἄλλη στάση ζωῆς. Καί αὐτή ἡ στάση ζωῆς ἔχει μιά συνεργία. Καί μπροστά σέ αὐτή τή συνεργία ἀλλοιώνει βαθύτατα τόν ἄνθρωπο, τόν κάνει πνευματικότατο.

Θυμηθεῖτε, τί εἶναι ἐκεῖνο πού ἔκανε τούς τρεῖς παῖδες στή σκλαβιά τῆς Περσίας, νά μήν τρῶνε. Νά νηστεύουν καί νά εἶναι πιό ἀειθαλεῖς ἀπό αὐτούς πού τρώγανε. Λειτουργοῦσαν ἄλλοι νόμοι δηλαδή. Τί εἶναι αὐτό πού λέει ὁ Χριστός ὅταν λέει, Τοῦ δίναν φαγητό οἱ μαθητές Του καί λέει ἐγώ δέν χρειάζομαι, ἔχω φάει φαγητό. Ἀφοῦ ἦταν ἄνθρωπος, εἶχε ἀνθρώπινη φύση, δέν θά ᾽τρωγε; Προοδεύει καί ἀνοίγει μία ἄλλη δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου, πού ζεῖ μέ ἄλλα δεδομένα. Ὅπου οἱ βιωματικές του ἀνάγκες μεταφράζονται σέ ἄλλα πνευματικά μεγέθη. Δέν καταργοῦνται μέν, ἀλλά εἶναι ἔτσι ποσοτικές καί ποιοτικές ἐκφράσεις πού δέν μπορῶ νά μπῶ στό θαῦμα καί νά τίς πῶ. Ἀλλά ἔτσι γίνεται τό πράγμα.

Καί προσέξτε. Μετά ἀπό λίγο θά μεταλάβετε. Τί λέει ἡ ἀκολουθία τῆς Εὐχαριστίας; Πρῶτα - πρῶτα λέει, νά μοῦ καθαρίσεις τό σῶμα καί τήν ψυχή. Λέει, τό σῶμα αὐτό θεοῖ με τό σῶμα, αὐτό πού τρώω, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ θεοῖ με τό σῶμα. Ὄχι μόνο τήν ψυχή. «Τόν δέ νοῦν τρέφει ξένως», λέει. Κι ὄχι μόνο μέ τρέφει, μέ τρέφει ξένως, μέ ἕνα παράξενο τρόπο. Ἐδῶ εἶναι τό μυστικό!

Ἐγώ δέν μπορῶ νά μπῶ στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ὑπάρχει μυστικό. Ἡ ἄλλη στάση τοῦ λαοῦ. Πού δέν ἀκούει φωνές ἀγωνίας. Καί στρέφεται πρός τόν Θεό. Καί ὁ Θεός ἀλλιῶς μᾶς δίνει μιά χαρίτωση. Προσέξτε. Στρεφόμαστε στόν Θεό κι Ἐκεῖνος μᾶς χαριτώνει. Δέν μᾶς βιάζει. Τό μυστήριο αὐτό δέν ἐξηγεῖται, ἀλλά ἐξηγεῖται. Εἶναι μία ἄλλη στάση. Καί τότε ὅλα πολλαπλασιάζονται. Καί τότε ὅλοι μποροῦμε νά ζήσουμε. Κι ἄν ἔχουμε ἀγάπη καί κατανόηση καί ταπείνωση, ἀπό τά λίγα πού ἔχουμε, ὅλοι μποροῦμε νά ζήσουμε. Καί ὅλοι μποροῦμε νά ἀντιμετωπίσουμε τίς κρίσεις. Καί αὐτή εἶναι ἡ λύση ὁποιασδήποτε κρίσεως. Καί ἡ Ἐκκλησία πάντοτε πού βρέθηκε μπροστά σέ καθημερινά σκληρά κοινωνικά προβλήματα, καί δέν ἔκλεισε τά μάτια Της, πάντα ἔτσι τά ἀντιμετώπισε. Πάντα τά ἀντιμετώπισε. Εἶχε τρόπο νά τά ἀντιμετωπίσει ἄν ὑπῆρχε στό λαό ἡ ἑνότητα, ἡ ἀγάπη, ἡ διάθεση προσφορᾶς καί ἡ βαθιά προσήλωση καί στάση πρός τόν Θεό, χωρίς νά ἀκούσουν τίς φωνές τῶν ἐρινύων. Πού δημιουργοῦν κάθε μέρα ταραχή. Ἐδῶ εἶναι ἡ μεγάλη ἔλλειψη. Καί χάνουμε μέσα ἀπό αὐτά τήν πίστη μας στόν Θεό. Καί δέν συνεργοῦμε στό θαῦμα.

Καί μετά θά καταθέσουμε τά πέντε ψωμιά καί τά δύο ψάρια πού ἔχουμε γιά ὁποιονδήποτε πεινασμένο. Καί θά μοῦ πεῖτε, πόσοι θά φᾶνε; Ὅλοι θά φᾶνε. ᾽Αρκεῖ νά μποῦμε σέ ἄλλες πνευματικές προϋποθέσεις. Τό πρόβλημα δέν μποροῦν νά τό λύσουν ὁποιοιδήποτε φιλανθρωπικοί ὀργανισμοί. Δέν μποροῦν νά τό λύσουν τά κράτη. Δέν μποροῦν νά τό λύσουν τά ὑπουργεῖα.

Τό πρόβλημα εἶναι πνευματικό, πού περνάει μέσα ἀπό ὑλικά πράγματα. Κι αὐτό τό πρόβλημα, τό καθημερινό οἰκονομικό πρόβλημα, πού σήμερα τό λέμε κρίση οἰκονομική, ἔτσι μπορεῖ νά ξεπεραστεῖ. Ἀδύνατοι οἱ φορεῖς σήμερα νά δώσουν τέτοιες λύσεις πνευματικές. Ἀπεμπολοῦν τίς προτάσεις τῆς Ἐκκλησίας. Τίς θεωροῦν γελοῖες. Κι ὅμως εἶναι «ΟΙ» ἀπαντήσεις. Ἀλλά αὐτό πῶς θά βιωθεῖ; Ἄν τό ζήσουμε. Καί οἱ μικρές ἤ μεγάλες κοινότητες οἱ Ὀρθόδοξες αὐτό μποροῦν νά τό πετύχουν γιατί εἶναι κοινότητες ἀγαπητικές πρός τόν Θεό καί στρεφόμενες πρός τόν Θεό. Κι ἄν ἔχουν ἑνότητα, ἔχουμε τή λύση τοῦ προβλήματος.

Ὁ πολλαπλασιασμός τῶν πέντε ἄρτων. Ποιός θά μοιράσει τά χωράφια τοῦ παπποῦ μου; Ποιός θά μοιράσει τό Αἰγαῖο; Ποιός θά πάρει τά πετρέλαια τῆς Μεσογείου; Ποιός θά πάρει τό οὐράνιο τοῦ Κονγκό; Κανείς! Αὐτός πού ἔχει αὐτές τίς προϋποθέσεις. Μετά πάντα θά ὑπάρχουν προβλήματα. Δημιουργοῦν πολέμους καί ταραχές, καί θά στεκόμαστε πάντα μπροστά στό πρόβλημα. Καί μετά θά κλαῖμε πάνω στά πτώματα καί στά θύματα τῆς ὁποιασδήποτε διαμάχης.

Πολλαπλασιασμός τῶν πέντε ἄρτων. Χρειάζεται ἑνότητα, ἀγάπη, καί βαθιά προσήλωση πρός τόν Χριστό. Λέει, «θεοῖ με τό σῶμα, τόν δέ νοῦν τρέφει ξένως». Νά μποῦμε σέ αὐτό τό «ξένως». Εἶναι μιά ἄλλη παρατήρηση. Ἄν δέν καταλάβατε τίποτα ἀπό ὅ,τι εἶπα, δέν πειράζει. Εἶναι ἀρκετά δύσκολα. Ἀλλά σᾶς προκαλῶ τουλάχιστον νά μπεῖτε σέ αὐτό, ἄν μετά ἀπό λίγο μάλιστα θά μεταλάβετε. Τόν δέ νοῦν τρέφει ξένως. Γίνεται μιά ἄλλη βαθιά ἀλλοίωση, ἡ ὁποία ἀνοίγει τίς δυνατότητες αὐτές. Παρακαλῶ, μόνον αὐτό νά μείνει, ἄν μετά ἀπό λίγο μεταλάβετε. Ὅσοι δέν μεταλάβουν, καί αὐτοί νά τό καταλάβουν. Τόν δέ νοῦν, τρέφει ξένως. Ἄν δέν μπεῖτε σέ αὐτό τό «ξένο», πάντα θά ἔχουμε, θά εἴμαστε γεμάτοι προβλήματα καί κρίσεις!