1993 Ράδιο Παράγκα, Περί εγκεφαλικού θανάτου, Τηλεφωνική παρέμβαση

Ράδιο Παράγκα, Περί εγκεφαλικού θανάτου, Τηλεφωνική παρέμβαση

Η συζήτηση - στρογγυλό τραπέζι, είχε γίνει το 1993 και μπορεί κανείς να την αναζητήσει και να την ακούσει στην ιστοσελίδα http://www.floga.gr/08010000.asp όσο υπάρχει ακόμη. Πολλά θα μπορούσαν να γραφούν, δίκην σχολίων και ο γράφων , προς το παρόν, επιφυλάσσεται.

Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, στά πλαίσια τῶν μαθημάτων ἁγιογραφίας τῶν Ἁγίων εἰκόνων τῆς Ὀρθοδοξίας μας, πού ἔγινε τήν Παρασκευή 17-2-2006

Νά δοῦμε σήμερα τήν εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ μας.

Α. Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΑΘΟΔΟΥ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΔΗ

Ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως στή δική μας ἁγιογραφία ἀπεικονίζεται ὡς ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ πάνω στόν Ἅδη, ὡς Κάθοδος στόν Ἅδη, γιατί τό γεγονός τό λειτουργικό τῆς νίκης πάνω στόν θάνατο λειτουργεῖται ἅμα τῷ θανάτῳ τοῦ Χριστοῦ πάνω στόν Σταυρό. Πῆρε ἀνθρώπινη μορφή καί μόνος Του δέχεται θάνατο, πού σημαίνει ὅτι χωρίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα, ὅπως συμβαίνει στόν θάνατο ὅλων τῶν ἀνθρώπων, μέ τή μόνη διαφορά ὅτι [στήν περίπτωση τοῦ Χριστοῦ] καί ἡ ψυχή Του καί τό σῶμα Του ἦταν ἑνωμένα ὑποστατικά μέ τή θεία φύση [Του]· αὐτό πού δέν συμβαίνει μέ μᾶς, ἀκριβῶς ἐπειδή ἀπομακρυνθήκαμε ἀπό τόν Θεό. Ἐκεῖνος εἶναι Ἐκεῖνος ὅπου συγκρατεῖ τή συνάφεια ψυχῆς καί σώματος. Δηλαδή, ἄν πάρω [στό χέρι μου] δυό μολύβια, [καί ὑποθέσω] τό ἕνα εἶναι ἡ ψυχή καί τό ἄλλο εἶναι τό σῶμα, αὐτά εἶναι μαζί γιατί τά συγκρατεῖ καί τά δύο τό χέρι μου. Ἄν αὐτή ἡ ἑνότητα, πού λέγεται ἄνθρωπος ἐδῶ στό συμβολισμό μέ τά μολύβια, θελήσει οἰκείᾳ βουλήσει καί οἰκείῳ θελήματι νά φύγει ἀπό τό χέρι μου – εἶναι ἐλεύθερη νά τό κάνει – τότε θά διαλυθοῦν. Σημαίνει [ὅτι] ὁ Θεός ἔφτιαξε τόν ἄνθρωπο καί κρατοῦσε στά χέρια Του αὐτή τήν ἑνότητα. Ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό ὁδηγεῖ στόν θάνατο, πού σημαίνει [ὅτι] ὁ θάνατος [εἶναι ἡ] διάσταση ψυχῆς καί σώματος.
Στόν Χριστό συμβαίνει τό ἴδιο γεγονός· ἔχει σῶμα καί ψυχή, ἀκριβῶς ὅπως εἶναι στόν ἄνθρωπο, σῶμα καί ψυχή. Τά συγκρατεῖ Ἐκεῖνος, ἀλλά ἐδῶ δέν ὑπάρχει περίπτωση νά φύγει ἀπό τόν ἑαυτό Του. Ἡ μόνη περίπτωση εἶναι ἡ παρέμβαση ἡ ἐξωτερική ἑνός φόνου [πού ἔγινε μέ τήν σταύρωσή Του]. Σέ αὐτή τήν περίπτωση, χωρίζεται μέν ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα, ἀλλά καί τά δύο παραμένουν ὑποστατικά, μέ τό χέρι μου πού συμβολίζει [στό παράδειγμά μας] τή θεία φύση. Ἔτσι λοιπόν, [στήν περίπτωση τοῦ Χριστοῦ] ὁ θάνατος εἶναι ἄλλου εἴδους θάνατος, ὅτι ὑπάρχει [μέν] διάσταση ψυχῆς-σώματος, ἀλλά ἀκολουθεῖ ἀνάσταση, γιατί αὐτά δέν ἔφυγαν μακριά ἀπό τήν ἕνωση μέ τόν Χριστό.
Αὐτό συμβαίνει καί σέ μᾶς. Ζώντας κοντά στήν Ἐκκλησία ἑνώνουμε τήν ψυχή καί τό σῶμα, σέ ὅλη μας τήν ὕπαρξη, μέ τόν Θεό καί ἔτσι τό προσωρινό μας διάβα μέσα ἀπό τόν θάνατο, κατά ἄκρα φιλανθρωπία καί ἀγάπη τοῦ Θεοῦ – ὁ θάνατος εἶναι ἄκρα φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ – θά ὁδηγήσει στό τέλος στήν ἕνωση, ἐπειδή θά εἴμαστε ἑνωμένοι, καί ἡ ψυχή μας καί τό σῶμα, μέ τόν Χριστό. Βλέπετε, ἡ ψυχή πάει κοντά στόν Χριστό καί εἶναι ἁγία ψυχή, προσδοκᾶ τήν ἀνάσταση τῶν σωμάτων, καί τά σώματα, παρόλο πού εἶναι νεκρά σώματα καί διαλύονται, εἶναι ὅλα τά στοιχεῖα τοῦ σώματος ἑνωμένα μέ τόν Θεό. Γι᾽ αὐτό, βλέπετε, τά σώματα τῶν ἁγίων λειψάνων βρύουν ἰάματα καί ἀναβλύζουν ἰάσεις καί ἀναβρύζουν εὐωδίες. Τί συμβαίνει πάνω σέ αὐτά τά ὑπολείμματα τοῦ σώματος, πάνω σέ ἐλάχιστα τμήματα ἀπό ὀστᾶ; Συμβαίνει ἡ Xάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τά κάνει νά ἔχουν καί ἄλλο χρῶμα καί νά βγάζουν ἰάματα καί νά ὑπάρχουν οἱ μυροβλύσεις.
Ἄρα λοιπόν, στήν περίπτωση τοῦ Χριστοῦ ἔχουμε τήν κατά τά ἀνθρώπινα μέτρα διάσταση ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, ἀλλά ὄχι τή διάσταση ἀπό τή θεία φύση. Ἔτσι λοιπόν, ἡ νίκη πάνω στόν θάνατο συμβαίνει ἀκριβῶς τήν ὥρα πού ἡ ψυχή πηγαίνει ὅπου πήγαιναν ὅλες οἱ ψυχές, στόν Ἅδη, ἀλλά σ᾿ αὐτή τήν περίπτωση εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός καί [γι᾿ αὐτό] νικιέται ὁ θάνατος, νικιέται ὁ σατανᾶς, ὁ ὁποῖος αὐτό δέν τό προσέμενε. Δέν εἶχε προσμονή ἤ προσδοκία ὅτι θά μποροῦσε κάποιος ἄνθρωπος νά τόν νικήσει. Γι᾽ αὐτό εἶχε πάντοτε ἀμφιβολία ἄν ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός καί γι᾽ αὐτό ἔσπρωξε τά πράγματα γιά νά Τόν δολοφονήσει. Πείστηκε σέ ἕνα σημεῖο ὅτι δέν εἶναι Θεός κι ἐδῶ νικήθηκε. Αὐτή εἶναι ἡ στιγμή τῆς Καθόδου στόν Ἅδη.
Βέβαια, ἄλλη ἡ στιγμή τῆς Καθόδου στόν Ἅδη καί ἄλλη ἡ Ἀνάσταση, πού γίνεται τριήμερος. Προσέξτε, τριήμερος, ὄχι μετά ἀπό τρεῖς μέρες – τριήμερος. Προσέξτε, «τριήμερος ἀνέστη», ὄχι μετά ἀπό τρεῖς μέρες, γιατί τίς μέρες τίς μετρᾶμε, ὅταν μετρᾶμε, π.χ., ἄν ἕνα παιδί γεννήθηκε χθές, σήμερα εἶναι δύο ἡμερῶν. Ἡ πρώτη μέρα μετράει ὡς μέρα. Ὅταν διαβάζουμε τήν εὐχή τῆς ὀγδόης ἡμέρας τῆς γεννήσεως τοῦ παιδιοῦ, μετρᾶμε καί τήν πρώτη ἡμέρα. Ὅταν μετρᾶμε σαραντισμό, μετρᾶμε καί τήν πρώτη ἡμέρα. Ἄρα τριήμερος ἀνέστη: Παρασκευή, Σάββατο καί Κυριακή, «ὄρθρου βαθέος», «τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνέστη». Ὄχι μετά ἀπό τρεῖς μέρες, κατά τά μέτρα τά ὡρολογιακά, ἀλλά τριήμερος ἀνέστη. Δέν μᾶς ἐνδιαφέρει τόσο πολύ αὐτή ἡ διάρκεια, ἀλλά τό μετρᾶμε ὡς τριήμερος, «τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνέστη».

Η ΣΤΑΥΡΩΣΙΣ Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

 

από την ιστοσελίδα floga.gr, στα πλαίσια των μαθημάτων αγιογραφίας των Αγίων εικόνων της Ορθοδοξίας μας, που έγινε την Παρασκευή 9-12-2005.

Να αναλύσουμε σήμερα την εικόνα της σταυρώσεως του Χριστού. Συνήθως έτσι αναπαριστάνουμε την εικόνα της σταυρώσεως του Χριστού. Ο Χριστός εσταυρωμένος πάνω στον Σταυρό, μαζί έχουμε τον χορό της Παναγίας και των γυναικών και ταυτόχρονα από κάτω τον Ιωάννη τον θεολόγο και πίσω έχουμε τον εκατόνταρχο. Υπάρχει σε μια προγενέστερη περίοδο μια πιο λιτή εικόνα, όπου είναι μόνο ο Χριστός εσταυρωμένος μαζί με την Παναγία και τον Ιωάννη τον Θεολόγο από κάτω. Και μια πιο λιγότερο λιτή που έχει ρεαλιστικά πρόσωπα, όπως ο χορός των γυναικών και ο εκατόνταρχος ο Λογγίνος. Μεταγενέστερες εικόνες από αυτήν, είναι πολύ πεφορτισμένες με πάρα πολλά άλλα πρόσωπα, δηλαδή, κακούργοι, ληστές, διώκτες, η σκάλα, ο πετεινός, ο οποίος ελάλησε τρις. Είναι πολύ φορτωμένες προσεγγίσεις, οι οποίες ξεφεύγουν από το ήθος της ορθόδοξης λιτότητας και απλότητας. Εμάς μας ενδιαφέρει να δώσουμε τα κεντρικά σημεία της θεολογίας, και όχι να φορτώσουμε την εικόνα με πάρα πολύ πλήθος, που σίγουρα υπήρχε την ώρα της σταυρώσεως γύρω από το Χριστό. Δεν κάνουμε έναν αγιογραφικό ρεαλισμό, κάνουμε θεολογική λιτή προσέγγιση όπως το θέλει η Ορθοδοξία μας. Θα έλεγα αυτό είναι ένα όριο αυτής της εικόνας, εξ απόψεως φορτώσεως υπαρκτού αριθμού προσώπων.

Να δούμε τα θεολογικά στοιχεία αυτής της εικόνας. Ο Χριστός είναι εσταυρωμένος πάνω στο Σταυρό. Παρόλο που το λέει η Αγία Γραφή, στο Σταυρό είναι γεγραμμένα τα αρχικά γιώτα, νυ, βήτα, γιώτα. Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς Ιουδαίων. Εμείς δεν γράφουμε αυτό. Βλέπετε η Γραφή το λέει. Αν κάποιος το γράψει, δεν είναι λάθος, αλλά είναι λάθος θεολογικής προσεγγίσεως αυτού που θέλουμε να δείξουμε. Εκεί έλεγε λοιπόν Ι.Ν.Β.Ι., Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς Ιουδαίων. Εμείς γράφουμε τη φράση επάνω συντετμημένη. Συνήθως χρησιμοποιούμε τα κεφαλαία, ο Βασιλεύς της Δόξης. Ο.ΒΣΛ.Τ.ΔΞ. Συνήθως συντετμημένο, Ο Βασιλεύς της Δόξης, γιατί ο Σταυρός είναι η δόξα του Χριστού. Ο Ίδιος το λέει, στο τέλος της μεγάλης ομιλίας Του προς τους μαθητές Του, που είναι καταγεγραμμένη στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, την ώρα του Μυστικού Δείπνου, «νυν εδοξάσθη ο Υιός του ανθρώπου». Ο Σταυρός είναι η δόξα του Χριστού. Δόξα σημαίνει φανέρωση, όπου φανερώνεται η αγάπη του Θεού. Πάνω στο σταυρό φανερώνεται πρώτα η αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο, και ταυτόχρονα η διαστροφή του διαβόλου που θέλει να Τον σταυρώσει. Πάντως εδώ είναι μια δόξα, μία αποκάλυψη. Άρα δοξάζεται την ώρα του σταυρού Του ο Χριστός, γι᾽ αυτό γράφουμε «Ο Βασιλεύς της Δόξης».

Θεραπευτική τοῦ νοός (ἀκολουθώντας τήν Πατερική θεολογία) τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

 

Νοῦς – Ἀνατομία, Νοσολογία καί ἡ θεραπευτική του

τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου
 
Τόν τίτλο τόν εἴδατε πιστεύω, καί μιλάει γιά τή θεραπευτική τοῦ νοός. Κάνει πρῶτα κάτι διαπιστώσεις. Πρῶτα διαπιστώνει τήν ἀνατομία τοῦ νοός καί μετά λέει νοσολογία καί θεραπευτική τοῦ νοός. Θά τά ἀναλύσω αὐτά τά πράγματα ἱστάμενος βασικά, δηλαδή ἀκολουθώντας, τήν Πατερική θεολογία...
καί τολμῶ νά πῶ πώς σήμερα εἶναι μία ἀκόμα εὐκαιρία, γιατί, ὅλα αὐτά πού θά πῶ σήμερα, κατά τήν Πατερική θεολογία προσεγγίζονται ἀπό τήν ἑρμηνεία πού δίνουν οἱ Πατέρες στό σημερινό Εὐαγγέλιο πού ἀκούσατε, τοῦ δαιμονισμένου. Ἐκεῖ γίνεται μία λεπτολόγα ἀνάλυση καί προσδιορισμός τοῦ κειμένου τοῦ ἴδιου, τί εἶναι ἀκόμα καί ὁ δαιμονισμός, πέρα ἀπό τήν κατάληψη ἀπό τό δαιμόνιο. Θά τό δεῖτε στήν πορεία. Βέβαια, τίποτε δέν εἶναι σύμπτωση, ἀλλά τό ἐπέτρεψε ὁ Θεός σήμερα νά κάνουμε αὐτήν τήν ὁμιλία, ὅταν ἦταν αὐτό τό Εὐαγγέλιο. Θά τό δοῦμε στήν πορεία. Λοιπόν, τώρα, θά κάνουμε, ἄς ποῦμε, μιά ἰατρική διαπίστωση, θά κάνουμε τήν ἀνατομία τοῦ νοός, ὅπως τή λένε οἱ Πατέρες. Καί μετά ἀφοῦ κάνουμε ἀνατομία, ἄν ὑπάρχει ἀρρώστια σέ ἕνα ὄργανο στό ὁποῖο κάνουμε τήν τομή, μετά προσδιορίζουμε τί ἀρρώστια ὑπάρχει καί μετά προσδιορίζουμε τί θεραπεία θά κάνουμε καί θά ὁρίσουμε.

Νά πῶ δυό λόγια [γιά κάτι], πού εἶναι πάρα πολύ οὐσιαστικό νά τό ξέρουμε καί εἶναι μιά γενική γνώση μέν, ἀλλά οὐσιαστική, πού πιστεύω καί οἱ χριστιανοί μας πρέπει νά τή γνωρίσουν ἀφοῦ εἶναι Πατερική θεολογία. Τίποτα δέν εἶναι κρυμμένο, τίποτα δέν εἶναι δύσκολο. Καί πρέπει οἱ χριστιανοί μας νά ξέρουν λίγο τί εἶναι ἡ ψυχή. Λίγα πράγματα ξέρει ὁ καθένας γιά τήν καρδιά, πολύ λίγα, ἀλλά ξέρει μερικά πράγματα, [γιά τό πῶς] κυκλοφορεῖ τό αἷμα, [γιά] τούς κόλπους. Λίγα πράγματα ξέρει γιά τό στομάχι του. Ἔτσι, ἁπλά πράγματα. Χωρίς νά γίνουνε γνωσιοκράτες, ἀλλά εἶναι πολύ οὐσιαστικό, ἀφοῦ μᾶς ἀφορᾶ, νά ξέρουμε καί τά βασικά ὄργανα τῆς ψυχῆς μας, ἀκολουθώντας καί τή θεολογία τοῦ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, πού μιλάει γιά πολύ βαθιές ἔννοιες καί λέει: «Κοιτάξτε αὐτά δέν τά λέω γιά μερικούς εἰδικούς ἤ γιά τούς μοναχούς, τά λέω γιά ὅλους τούς χριστιανούς». Καί ἐγώ θά τολμήσω, λοιπόν, νά κάνω ἕναν περίπατο μαζί σας, μέ λίγα λόγια νά προσδιορίσω τί εἶναι αὐτό πού λέμε πνευματικά ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου. Θά τά λέω ὅσο μπορῶ πιό ἁπλά καί πιό συγκεκριμένα, γιά νά τά προσδιορίζω καί μετά ἄν χρειαστεῖ θά μέ ρωτήσετε.

Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου: Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ψυχή καί σῶμα, καί τά δύο εἶναι κτιστά. Ὁ Θεός τά ἔκανε. Εἴμαστε τώρα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν βλέπουμε τό σῶμα, λέμε τί ἔχει τό σῶμα; Λειτουργίες: ἡ πεπτική, ἡ ἀναπνευστική, ἡ καρδιακή ‒ οἱ λειτουργίες τοῦ σώματος. Πολύ ὡραῖα. Κατά τά ἴδια τά μέτρα, ἐπειδή εἶναι ἴδιος ὁ Δημιουργός, δίνει ἴδιες δομές, ἔχει ὄργανα καί ἡ ψυχή. Πολύ ἁπλό δέν εἶναι; Ποιά εἶναι τά ὄργανα τῆς ψυχῆς; Τά προσδιορίζουμε γενικά σέ δύο βασικά ὄργανα, τά ὁποῖα ἔχουνε ποικιλίες, ἀλλά εἶναι δύο ὄργανα. Κρατῆστε, ἔχουμε δύο ὄργανα τῆς ψυχῆς. Τό ἕνα εἶναι ὁ νοῦς καί τό ἄλλο εἶναι ἡ καρδιά. Προσέξτε: «Νοῦς» καί «καρδιά» ‒ ὄχι μόνο ἐγκέφαλος, ὄχι μόνο ἡ βιολογική καρδιά ‒ εἶναι πνευματικοί ὅροι. Εἶναι, λοιπόν, δύο ὄργανα. Σαφέστατα τό λέω γιά νά μήν πεῖτε μετά δέν καταλάβαμε. Νοῦς καί καρδιά εἶναι δύο ὄργανα καί ἔχουνε μία σχέση. Θά δοῦμε τώρα, τί εἶναι ὁ νοῦς. Αὐτό μᾶς ἐνδιαφέρει βασικά, αὐτό θά προσδιορίσουμε. Ἀλλά, πρέπει νά τό συνδέσω καί μέ τήν καρδιά γιά νά εἴμαστε μέσα στό πλαίσιο. Θά δοῦμε, λοιπόν, πῶς ἀρρωσταίνει ὁ νοῦς. Νά δοῦμε πρῶτα τούς πρώτους ὁρισμούς. Γιά νά γίνω κατανοητός, ἀκολουθῶ πάντοτε τήν Πατερική μέθοδο, πού γιά τέτοια θέματα ἔπαιρνα παραδείγματα, κατ᾽ ἀνάγκη παραδείγματα. Καί ὁ Χριστός δεκάδες παραδείγματα καί παραβολές χρησιμοποίησε γιά νά καταλάβουμε πολλά πράγματα. Γιά νά καταλάβουμε τή σπορά στήν καρδιά μας, ἔκανε τόν σποριά πού σπέρνει. Ἄρα, καί ἐμεῖς παίρνουμε παραδείγματα, γιά νά καταλάβουμε πολύ βαθιά πράγματα.

Nηπτική λύσις στο πρόβλημα της κατανοήσεως και της μεταφράσεως των Λειτουργικών Κειμένων Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

ΝΗΠΤΙΚΗ ΛΥΣΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Ερμηνευτική προσέγγιση της παραβολής του σπορέως σε κυριακάτικο κήρυγμα

Η παραβολή του σπορέως που ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγέλιο, η τόσο γνωστή, αλλά και τόσο άγνωστη, είναι, σε ένα πρώτο κοίταγμα πολύ εύληπτη και πολύ κατανοητή. Τόσο κατανοητή και γνωστή στο πλήρωμα του λαού της Εκκλησίας μας, που θα ερωτούσε κανείς «τι άλλες ερμηνευτικές προσεγγίσεις θα μπορούσε να κάνει κάποιος ,παρά να μιλήσει για τα γνωστά»;

Κι όμως με το ίδιο αυτό κείμενο με αυτά τα λόγια του Χριστού μας ανοίγεται ένα πολύ μεγάλο θέμα, το οποίο αφορά τον κάθε Χριστιανό και είναι το πώς κατανοούνται μέσα στην Εκκλησία τα λειτουργικά κείμενα. Πως μπορούμε να ζήσουμε τα κείμενα; Πολλοί λένε ότι «δεν καταλαβαίνουμε τι γίνεται στα τελούμενα μέσα στην εκκλησία».

Το κείμενο αυτό του σημερινού Ευαγγελίου με απλό και θεολογικό τρόπο δίνει απάντηση στο πως θα μπορούμε να κατανοούμε τα κείμενα αυτά. Η απάντησις που δίνει εδώ ο Χριστός όταν του λένε οι μαθητές του «τι σημαίνει αυτή η παραβολή;» είναι στο πρώτο άκουσμά της προβληματική. Τους λέει «Σε σας έχει δοθεί να ακούτε τα μυστήρια του Θεού. Οι άλλοι θα τα ακούνε σε παραβολές». Δηλαδή, το μυστήριο είναι τόσο εύκολο να κατανοηθεί; Ενώ η παραβολή που είναι μια απλή διήγησις είναι δύσκολη; Μάλιστα, όπως φαίνεται μέσα στο κείμενο ο Χριστός προβάλλει και μια πρόσθετη δυσκολία όταν λέγει ότι «σε αυτούς μιλώ με παραβολές για να φαίνεται ότι βλέπουν και για να φαίνεται ότι ακούν, ενώ δεν ακούν». Αλλά, γιατί να υπάρχει αυτή η δυσκολία;

Πέρα απ’ όλη αυτή την δυσκολία όμως αυτή η παραβολή του σπορέως με τα ίδια τα λόγια του Χριστού ανοίγει ένα πολύ μεγάλο θέμα. Το θέμα της κατανοήσεως των λόγων της Εκκλησίας. Δίνει όμως και το κλειδί του ξεκλειδώματος αυτού του «γρίφου» θα έλεγα που αφορά πολλές φορές τον λαό μας και που έχει ταλαιπωρήσει την Εκκλησία με τις προσπάθειες μεταφράσεως των λειτουργικών κειμένων των ακολουθιών, κ.λ.π. ,οι οποίες έχουν δημιουργήσει πολυποίκιλες μορφές διαταράξεως της ισορροπίας της Εκκλησίας.

Ας δούμε όμως τι κρύβεται στην ρίζα στον πυρήνα αυτού του κειμένου του σημερινού ευαγγελίου και ας ψάξουμε να δούμε που είναι οι λύσεις του προβλήματος αυτού.

Ας ξεκινήσουμε με αυτό που λέει ο Χριστός «ίνα βλέποντες μη βλέπωσι και ακούοντες μη ακούουσι». Τι θα πει αυτό; Ότι μπορώ να βλέπω κάτι και ταυτόχρονα να μην το βλέπω; Βεβαίως. Άμα δεν έχω βαθύ κοίταγμα, άμα δεν έχω καθαρές αισθήσεις μπορεί να βλέπω κάτι και αν έχω κάποια μορφή ειδικής μυωπίας να μην το βλέπω. Μπορεί να νομίζω ότι το βλέπω, αλλά στην πραγματικότητα να μην το βλέπω. Ή αν έχω κάποια πάθηση στον εγκέφαλό μου οι άλλοι μπορεί να νομίζουν ότι ακούω τους ήχους και πως βλέπω τα διάφορα εξαιρετικά ερεθίσματα και όμως εγώ να μην τα καταλαβαίνω. Άρα πολλές φορές μπορεί να υπάρχει μια βαθιά εσωτερική έλλειψις μέσα μας που δεν μας αφήνει να κατανοήσουμε αυτό που βλέπουμε και ακούμε.

Και εδώ ακριβώς ο Χριστός ανοίγει με έναν μοναδικά απλό τρόπο τον δρόμο στην νηπτική θεωρία της Εκκλησίας μας. Η πρότασή Του, που θα την δούμε αμέσως τώρα είναι ακριβώς το να μπούμε στην νηπτική διαδικασία της εκκλησίας μας και στην κάθαρση των παθών όπου τότε όλα θα γίνονται κατανοητά. Έξω απ' αυτήν και τα απλά πράγματα θα είναι ακατανόητα και το απλό «Κύριε ελέησον» θα είναι ακατανόητο και το «Παράσχου Κύριε» θα είναι ακατανόητο και το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» θα είναι ακατανόητο, όλα και τα κατανοητά και τα ακατανόητα και τα μυστήρια και τα μη μυστήρια θα είναι ακατανόητα για τον νου του ανθρώπου αν δεν μπει στην πρόταση του Χριστού που κρύβει μέσα της ακριβώς αυτήν την νηπτική θεωρία.

π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος: Εξομολόγηση και Ψυχοθεραπεία

Εξομολόγηση και Ψυχοθεραπεία

πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία στην Αγία Παρασκευή του ομωνύμου προαστίου Αθηνών, στις 18-3-2003.

• Εισαγωγή
• Τι είναι πρόσληψη;
• Τι είναι ψυχιατρική;
• Τι είναι ψυχολογία;
• Τι είναι ψυχοθεραπευτική;
• Υπάρχει ορισμός της ψυχής στην Ψυχοθεραπευτική;
• Ορισμός της ψυχής, σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας
• Πρώτο θεολογικό σημείο
• Δεύτερο θεολογικό σημείο
• Τρίτο θεολογικό σημείο
• Τι είναι οι ψυχοθεραπευτικές μεθοδολογίες;
• Πώς θεραπεύεται το "εγώ" σύμφωνα με τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή
• Ο μισών την ψυχήν αυτού ένεκα εμού και του Ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν
• Μπορεί το Μυστήριο να δεχτεί τεχνικές και μεθοδολογίες;
   

Εισαγωγή

Έχουμε μπροστά μας ένα θέμα πάρα πολύ καίριο πραγματικά, πολύ λεπτεπίλεπτο, που πρέπει να το δούμε με πλεονάζουσα σοβαρότητα, γιατί ακριβώς αυτή η συγκριτική που θέτει το θέμα μπροστά μας, «Ψυχοθεραπεία και Εξομολόγηση», μπορεί να δημιουργήσει συγχύσεις ή ακόμη και περιττές αντιπαλότητες. Επειδή το θέμα είναι πάρα πολύ μεγάλο, στα λίγα λεπτά που διαθέτω μπροστά μου, θα προσπαθήσω να το σκιαγραφήσω πολύ απλά, πολύ αδρά, να πω πολύ μεγάλες έννοιες με απλά λόγια, να το ορίσω στην αγάπη σας και να' χετε  κάποιο στοιχείο, κάποιο επίπεδο, για να μπορείτε όταν γίνονται αυτές οι αναλύσεις να τις καταλαβαίνετε λίγο καλύτερα.

Πρώτα-πρώτα, πού στοχεύει αυτή η συγκριτική; Τι στόχο έχει; «Εξομολόγηση ή ψυχοθεραπεία». Πρώτα-πρώτα για ένα ξεκαθάρισμα εννοιών, να ξέρουμε τι έχουμε μπροστά μας και ποιες είναι οι έννοιες, ποιες είναι οι ορολογίες. Τι εννοούμε «ψυχοθεραπεία». Και ένα δεύτερο, πάρα πολύ ουσιαστικό και πολύ καίριο για την Εκκλησία μας, είναι για να μη γίνει πρόσληψη λαθεμένων στοιχείων.

Τι είναι πρόσληψη;

Τι είναι πρόσληψη: ξέρετε, η Εκκλησία μας όταν μπει σ’ ένα χώρο για να κάνει ποιμαντική, όταν κάνει ιεραποστολή, προσλαμβάνει τα στοιχεία του πολιτισμού που είναι εκεί -του τόπου- τη «σάρκα» του τόπου και μέσα σ’ αυτή τη «σάρκα» ορίζει την αγάπη του Θεού. Και ο Χριστός προσέλαβε την ανθρώπινη σάρκα, την ανθρώπινη φύση. Έτσι λοιπόν η πρόσληψη είναι ένα καίριο θέμα˙ τι προσλαμβάνουμε. Ό,τι είναι προς πρόσληψη, προς αγιασμό, το προσλαμβάνουμε. Βλέπετε, ο Χριστός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση. Δεν προσέλαβε την αμαρτία της ανθρώπινης φύσης. Έχουμε εμείς κάτι να προσλάβουμε από αυτούς τους χώρους που γίνονται αυτές οι διεργασίες, ή όχι; Έχουμε να πάρουμε κάτι από όλες αυτές τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται, εμείς, ως νέες τεχνικές προσεγγίσεως των ψυχικών δεδομένων; Πρέπει να τονίσω εκ προοιμίου, για τους χώρους που θα αναφερθώ, της ψυχοθεραπείας ειδικά, ότι όσοι ασχολήθηκαν έχουν ένα καλό κοίταγμα, μια καλή διάθεση, δεν υπάρχει δηλαδή κακότητα. Θέλουν να βοηθήσουν τον σήμερα κουρασμένο και τραυματισμένο άνθρωπο. Γι’ αυτό δεν διαθέτουμε καμία αμφιβολία. Είναι μια προσπάθεια να βοηθήσουν τον άνθρωπο. Αλλά το θέμα είναι το πώς θα βοηθήσουν τον άνθρωπο.

Να αρχίσω πρώτα-πρώτα να ξεκαθαρίζω τους όρους. Οι πιο γνωστοί όροι που έχουμε μπροστά μας είναι οι όροι: ψυχιατρική, ψυχολογία και ψυχοθεραπευτική. Διαφέρουν αυτοί οι τρεις όροι. Να πω πού διαφέρουν και τι είναι. Για να ξέρουν και οι χριστιανοί να μη συγχύζονται και μπλέκουν τα πράγματα.

Θεραπευτική τοῦ νοός (ἀκολουθώντας τήν Πατερική θεολογία) τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

 

Νοῦς – Ἀνατομία, Νοσολογία καί ἡ θεραπευτική του

τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου
 
Τόν τίτλο τόν εἴδατε πιστεύω, καί μιλάει γιά τή θεραπευτική τοῦ νοός. Κάνει πρῶτα κάτι διαπιστώσεις. Πρῶτα διαπιστώνει τήν ἀνατομία τοῦ νοός καί μετά λέει νοσολογία καί θεραπευτική τοῦ νοός. Θά τά ἀναλύσω αὐτά τά πράγματα ἱστάμενος βασικά, δηλαδή ἀκολουθώντας, τήν Πατερική θεολογία...
καί τολμῶ νά πῶ πώς σήμερα εἶναι μία ἀκόμα εὐκαιρία, γιατί, ὅλα αὐτά πού θά πῶ σήμερα, κατά τήν Πατερική θεολογία προσεγγίζονται ἀπό τήν ἑρμηνεία πού δίνουν οἱ Πατέρες στό σημερινό Εὐαγγέλιο πού ἀκούσατε, τοῦ δαιμονισμένου. Ἐκεῖ γίνεται μία λεπτολόγα ἀνάλυση καί προσδιορισμός τοῦ κειμένου τοῦ ἴδιου, τί εἶναι ἀκόμα καί ὁ δαιμονισμός, πέρα ἀπό τήν κατάληψη ἀπό τό δαιμόνιο. Θά τό δεῖτε στήν πορεία. Βέβαια, τίποτε δέν εἶναι σύμπτωση, ἀλλά τό ἐπέτρεψε ὁ Θεός σήμερα νά κάνουμε αὐτήν τήν ὁμιλία, ὅταν ἦταν αὐτό τό Εὐαγγέλιο. Θά τό δοῦμε στήν πορεία. Λοιπόν, τώρα, θά κάνουμε, ἄς ποῦμε, μιά ἰατρική διαπίστωση, θά κάνουμε τήν ἀνατομία τοῦ νοός, ὅπως τή λένε οἱ Πατέρες. Καί μετά ἀφοῦ κάνουμε ἀνατομία, ἄν ὑπάρχει ἀρρώστια σέ ἕνα ὄργανο στό ὁποῖο κάνουμε τήν τομή, μετά προσδιορίζουμε τί ἀρρώστια ὑπάρχει καί μετά προσδιορίζουμε τί θεραπεία θά κάνουμε καί θά ὁρίσουμε.

Νά πῶ δυό λόγια [γιά κάτι], πού εἶναι πάρα πολύ οὐσιαστικό νά τό ξέρουμε καί εἶναι μιά γενική γνώση μέν, ἀλλά οὐσιαστική, πού πιστεύω καί οἱ χριστιανοί μας πρέπει νά τή γνωρίσουν ἀφοῦ εἶναι Πατερική θεολογία. Τίποτα δέν εἶναι κρυμμένο, τίποτα δέν εἶναι δύσκολο. Καί πρέπει οἱ χριστιανοί μας νά ξέρουν λίγο τί εἶναι ἡ ψυχή. Λίγα πράγματα ξέρει ὁ καθένας γιά τήν καρδιά, πολύ λίγα, ἀλλά ξέρει μερικά πράγματα, [γιά τό πῶς] κυκλοφορεῖ τό αἷμα, [γιά] τούς κόλπους. Λίγα πράγματα ξέρει γιά τό στομάχι του. Ἔτσι, ἁπλά πράγματα. Χωρίς νά γίνουνε γνωσιοκράτες, ἀλλά εἶναι πολύ οὐσιαστικό, ἀφοῦ μᾶς ἀφορᾶ, νά ξέρουμε καί τά βασικά ὄργανα τῆς ψυχῆς μας, ἀκολουθώντας καί τή θεολογία τοῦ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, πού μιλάει γιά πολύ βαθιές ἔννοιες καί λέει: «Κοιτάξτε αὐτά δέν τά λέω γιά μερικούς εἰδικούς ἤ γιά τούς μοναχούς, τά λέω γιά ὅλους τούς χριστιανούς». Καί ἐγώ θά τολμήσω, λοιπόν, νά κάνω ἕναν περίπατο μαζί σας, μέ λίγα λόγια νά προσδιορίσω τί εἶναι αὐτό πού λέμε πνευματικά ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου. Θά τά λέω ὅσο μπορῶ πιό ἁπλά καί πιό συγκεκριμένα, γιά νά τά προσδιορίζω καί μετά ἄν χρειαστεῖ θά μέ ρωτήσετε.

†. 02. ΠΕ 09-02-2017, ΙΑΚΩΒΟΥ, ΚΕΦ.1, ΣΤΙΧ. 2-11

Εξομολόγηση και Ψυχοθεραπεία (Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος)

Εξομολόγηση και Ψυχοθεραπεία (Πρωτοπρ. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος)
alopsis

Εισαγωγή
Τί είναι πρόσληψη;
Τί είναι ψυχιατρική;
Τί είναι ψυχολογία;
Τι είναι ψυχοθεραπευτική;
Υπάρχει ορισμός της ψυχής στην Ψυχοθεραπευτική;
Ορισμός της ψυχής, σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας.
Πρώτο θεολογικό σημείο.
Δεύτερο θεολογικό σημείο.
Τρίτο θεολογικό σημείο.
Τι είναι οι ψυχοθεραπευτικές μεθοδολογίες;
Μπορούν οι ψυχοθεραπευτικές μεθοδολογίες να γιατρέψουν την ψυχή;
Πώς θεραπεύεται το "εγώ" σύμφωνα με τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή.
Ο μισών την ψυχήν αυτού ένεκα εμού και του Ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν.
Μπορεί το Μυστήριο να δεχτεί τεχνικές και μεθοδολογίες;

Έχουμε μπροστά μας ένα θέμα πάρα πολύ καίριο πραγματικά, πολύ λεπτεπίλεπτο, που πρέπει να το δούμε με πλεονάζουσα σοβαρότητα, γιατί ακριβώς αυτή η συγκριτική που θέτει το θέμα μπροστά μας, «Ψυχοθεραπεία και Εξομολόγηση», μπορεί να δημιουργήσει συγχύσεις ή ακόμη και περιττές αντιπαλότητες. Επειδή το θέμα είναι πάρα πολύ μεγάλο, στα λίγα λεπτά που διαθέτω μπροστά μου, θα προσπαθήσω να το σκιαγραφήσω πολύ απλά, πολύ αδρά, να πω πολύ μεγάλες έννοιες με απλά λόγια, να το ορίσω στην αγάπη σας και να ΄χετε  κάποιο στοιχείο, κάποιο επίπεδο, για να μπορείτε όταν γίνονται αυτές οι αναλύσεις να τις καταλαβαίνετε λίγο καλύτερα.
            Πρώτα-πρώτα, πού στοχεύει αυτή η συγκριτική; Τι στόχο έχει; «Εξομολόγηση ή ψυχοθεραπεία». Πρώτα-πρώτα για ένα ξεκαθάρισμα εννοιών, να ξέρουμε τι έχουμε μπροστά μας και ποιες είναι οι έννοιες, ποιες είναι οι ορολογίες. Τι εννοούμε «ψυχοθεραπεία». Και ένα δεύτερο, πάρα πολύ ουσιαστικό και πολύ καίριο για την Εκκλησία μας, είναι για να μη γίνει πρόσληψη λαθεμένων στοιχείων.  Τι είναι πρόσληψη : ξέρετε, η Εκκλησία μας όταν μπει σ’ ένα χώρο για να κάνει ποιμαντική, όταν κάνει ιεραποστολή, προσλαμβάνει τα στοιχεία του πολιτισμού που είναι εκεί -του τόπου- τη «σάρκα» του τόπου και μέσα σ’ αυτή τη «σάρκα» ορίζει την αγάπη του Θεού. Και ο Χριστός προσέλαβε την ανθρώπινη σάρκα, την ανθρώπινη φύση. Έτσι λοιπόν η πρόσληψη είναι ένα καίριο θέμα˙ τι προσλαμβάνουμε. Ό,τι είναι προς πρόσληψη, προς αγιασμό, το προσλαμβάνουμε. Βλέπετε, ο Χριστός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση. Δεν προσέλαβε την αμαρτία της ανθρώπινης φύσης. Έχουμε εμείς κάτι να προσλάβουμε από αυτούς τους χώρους που γίνονται αυτές οι διεργασίες, ή όχι; Έχουμε να πάρουμε κάτι από όλες αυτές τις μεθοδολογίες που αναπτύσσονται, εμείς, ως νέες τεχνικές προσεγγίσεως των ψυχικών δεδομένων; Πρέπει να τονίσω εκ προοιμίου, για τους χώρους που θα αναφερθώ, της ψυχοθεραπείας ειδικά, ότι όσοι ασχολήθηκαν έχουν ένα καλό κοίταγμα, μια καλή διάθεση, δεν υπάρχει δηλαδή κακότητα. Θέλουν να βοηθήσουν τον σήμερα κουρασμένο και τραυματισμένο άνθρωπο. Γι’ αυτό δεν διαθέτουμε καμία αμφιβολία. Είναι μια προσπάθεια να βοηθήσουν τον άνθρωπο. Αλλά το θέμα είναι το πώς θα βοηθήσουν τον άνθρωπο.

Παιδαγωγικοί λόγοι του π. Πορφυρίου β΄ π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

Παιδαγωγικοί λόγοι του π. Πορφυρίου β΄π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

Χωρίς μετάνοια, δεν έχουμε διεύρυνση χώρου και χρόνου π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος

https://www.youtube.com/watch?v=29WYNOdPxNA
†. 01. Πε 08-07-2010,
Η διεύρυνση του χώρου και του χρόνου μας, δεν θ’αλλάξει τίποτε πάνω μας, εάν δεν μετανοήσουμε κι αν δεν έχουμε αγιασμένη ζωή. -Το έργο της Εκκλησίας δεν προσμετράται. -Παραμένουμε σε μια συνεχή μαθητεία σ’αυτή και πέρα απ’αυτήν την ζωή, πορευόμενοι από δόξαν εις δόξαν. -Αν ο λόγος μας δεν είναι αναπαυτικός και αν είναι για να καταξιωθεί ο εγωισμός μας, καλύτερα να μην μιλάμε. -Αν η ενορία είναι ζωντανή δεν μπορεί να υπάρχει συνενορίτης που να πεινάει. -Δεν έχουμε ένα σύστημα σκέψεως και κάποια ιδεολογία. Εμείς εμπιστευόμασθε ότι μας λέει ο Χριστός μέσα από την Εκκλησία.
http://www.floga.gr/02/02/2010/01_201

13 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ που έμαθα από τον π.Κωνσταντίνο Στρατηγόπουλο

                                                            του κ. Δημητρίου Θανασά

 ΚΑΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ ΤΑ ΙΔΙΑ ΕΛΕΓΕ

1. Μή γκρινιάζεις
2. Ο σκοπός σου είναι να γίνεις Άγιος
3. Ανάμεσα σ'εσένα και σ'εμένα, είναι ο Χριστός
4. Η Ορθοδοξία είναι πάνω απ' την Ελλάδα
5. Μετανόησε Εδώ και Τώρα
6. Η Εκκλησία είναι μια τρέλλα
7. Όλα επιτρέπονται, εκτός από Αμαρτία και Αίρεση
8. Ο Χριστός κ η Ελπίδα δεν χάνονται ποτέ
9. Όταν συμβεί κάτι κακό, να ρωτάς "πώς το αξιοποιώ"
10. Η Εκκλησία είναι θεραπευτήριο παθών
11. Να τρίβεσαι συνέχεια στο Χριστό
12. Ταπείνωση, πραότητα, ευχή
13. Στην οικογένεια, έχουμε ΜΟΝΟ Υποχρεώσεις, και κανένα Δικαίωμα

- Ο π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος, διάβαζε γεροντικά, αποσπάσματα από βιβλία, λειμωνάρια, λαυσαϊκά... - Σχολίαζε ακατάπαυστα, έφερνε τους γεροντάδες στο σήμερα, έφερνε το Χριστό στο σήμερα.

-

ΗΤΑΝ ΚΑΤΙ ΝΥΧΤΕΣ ΜΕ ΦΕΓΓΑΡΙ, ΣΤΟ ΓΡΑΣΙΔΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

- Μαζευόταν λαός. Εκατοντάδες άνθρωποι, κυρίως νέοι. Αλλά και πιο μεγάλοι. Και οικογένειες με παιδιά. Και παππούδες. Όλοι, καθιστοί στο γρασίδι, ή σε καρεκλάκια. "Διψασμένοι" και ταραγμένοι. Δεν ακουγόνταν κιχ από τον κόσμο, μόνο ο ταπεινός γρύλος, ή κάποιο ξεχασμένο τζιτζίκι. Το αυγουστιάτικο βραδυνό αεράκι δρόσιζε τον τόπο και τις καρδιές.
- Κάπου μπροστά, μια καρέκλα, ένα μικρό αναλόγιο, ένα φωτάκι...
- Κι ένας ιερέας με πύρινο λόγο, που μας συνέπαιρνε. 

- Ο π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος, διάβαζε γεροντικά, αποσπάσματα από βιβλία, λειμωνάρια, λαυσαϊκά... 
- Σχολίαζε ακατάπαυστα, έφερνε τους γεροντάδες στο σήμερα, έφερνε το Χριστό στο σήμερα.

- Λόγος χειμαρώδης, σα μαστίγιο, χωρίς γλυκανάλατους συναισθηματισμούς, με λογική συνέπεια, με πληρότητα, με βιωματκή διαύγεια. Λόγος καυτός σα λεπίδα... αλλά σα λεπίδα που χαράζει πληγή για να μπει το φάρμακο... της καρδιάς.

- Οι ερωτήσεις έπεφταν βροχή, κυρίως νέοι: "πώς αυτό, γιατί το άλλο, τί να κάνουμε εδώ ή εκεί". Οι απαντήσεις: ξεκάθαρες και απόλυτες, όσο απόλυτη είναι η Αλήθεια. Μας έφερνε μπροστά στις δικές μας ευθύνες, στις δικές μας πράξεις, στις δικές μας προοπτικές Παραδείσου.
- Επί μιάμιση ώρα, μας απογείωνε. Έπαιρνε την ταραχή του κόσμου και τη διάσπαση του νου μας, και τα μπόλιαζε με Χριστό. Πολύ Χριστό. Άπειρο Χριστό. Και όλα αποκτούσαν τις σωστές αναλογίες, όλα τα κοσμικά μεγέθη συγκρίνονταν με εκκλησιαστικά μεγέθη της ταπείνωσης, της πραότητας, της προσευχής, της εγρήγορσης, της αγάπης, της μετάνοιας, του αγώνα... και αποκτούσαν το σωστό τους νόημα.

- Ποιός ξέρει πόσες καρδιακές μεταστροφές γίνονταν σ' αυτή τη μιάμιση ώρα...

- Στο τέλος, ο μητροπολίτης Γλυφάδας Παύλος έκανε τη δική του περίληψη: ένα μικρό "πακετάρισμα εννοιών", σαν δώρο για το σπίτι σε όλους μας.
- Πιο πέρα, τα μικρά παιδιά έπαιζαν, έτρεχαν, φώναζαν, χαίρονταν. Να τολμήσω να πω ότι γεύονταν, ασυναίσθητα, μια διάχυτη αγιοπνευματική γαλήνη?

- Τώρα, τις Αυγουστιάτικες Πέμπτες, η πλατεία Σμύρνης είναι ορφανή. Το γρασίδι δεν ξεκουράζει κόσμο. Η καρέκλα και το φωτάκι δεν είναι πια εκεί. 
- Θα μου πει κανείς: "μην μένεις προσκολημένος σε έναν άνθρωπο, σε ένα γεγονός, όσο συνταρακτικά κι αν είναι, οι ομιλίες αυτές ήταν ο δρόμος προς τη μίμηση του Χριστού".
- ΠΡΑΓΜΑΤΙ 

- ΑΛΛΑ, μιμείται κανείς παραδείγματα ΑΝΘΡΩΠΩΝ και Αγίων. Η πίστη μας είναι πίστη βιωματική και προσωπική. Και τους ανθρώπους που σου θεριεύουν αυτή την Πίστη, δεν μπορείς παρά να ΤΟΥΣ ΑΓΑΠΗΣΕΙΣ, όπως αγαπάς τον πατέρα σου, όπως αγαπάς τον αδερφό σου. Και είναι ανθρώπινο να θέλεις να τους έχεις δίπλα σου για ΠΑΝΤΑ, όσο κι αν αυτό είναι αδύνατο επειδή οι νόμοι της φθοράς είναι αδυσώπητοι για όλους μας.
- Γι' αυτό, θα τολμήσω να το πώ: μου λείπουν οι Αυγουστιάτικες ομιλίες στο γρασίδι της πλατείας Σμύρνης. Μου λείπει εκείνη η βαθιά, ξεκάθαρη, ανέρωτη, αυθεντική, μαχητική φωνή, που έσχιζε το σκοτάδι της πλατείας, και της καρδιάς μας. Μου λείπει ο "βράχος" όπου ακουμπούσα, όταν ερχόταν φουρτούνα. Μου λείπει να προσλαμβάνω το ΔΙΚΟ ΤΟΥ "κοίταγμα στα πράγματα": βαθιά ανθρώπινο και βαθιά Ορθόδοξο. 
- ΜΟΥ ΛΕΙΠΕΙ...!

«Η Χριστιανική Εναλλακτική λύση στην Εκκοσμίκευση και την Μοντέρνα Ψυχοθεραπεία»

Συνέντευξη με τον κύριο Frank Schaeffer εκδότη του βιβλίου «Αιώνια Ημέρα: Η Χριστιανική Εναλλακτική λύση στην Εκκοσμίκευση και την Μοντέρνα Ψυχοθεραπεία». (Eternal Day: The Christian Alternative to Secularism and Modern Psychology - Regina Press, 1998) του κυρίου Dr. Seth Farber.  Ο κύριος Frank Schaeffer είναι επίσης ο συγγραφέας του βιβλίου «Χορεύοντας Μόνος – Αναζητώντας την Ορθόδοξη πίστη στον αιώνα των ψεύτικων θρησκειών» (Dancing Alone – The Quest for Orthodox Faith in the Age of False Religion - Regina Press). Το απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα είναι από την εκπομπή Ράδιο-Παράγκα του 89,5 στα F.M., του ραδιοφωνικού σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος, που έγινε την Κυριακή 06-02-2000, με θέμα «Είναι η Ψυχανάλυση και η Ψυχοθεραπεία επιστήμη;».

π.Κ.Σ.: Επειδή έχουμε μια ώρα μόνο μπροστά μας και θέλω πραγματικά αυτή την εκπομπή, την επιστημονική και θεολογική και έτσι πάει ως τώρα, έτσι νιώθω... και θέλω να ολοκληρώσουμε, έστω... εν ψήγματι, αυτά τα οποία έχουμε να πούμε... Να ακούσουμε το τελευταίο reportage απ’ την Αμερική... και να μπούμε για λίγο έστω, δεν αδικούμε το λόγο τον θεολογικό, αλλά είναι τόσο μεγάλος, να δώσουμε ψήγματα. Τώρα ένα τηλέφωνο ενός εκδότου βιβλίου. Υπάρχει ένας Αμερικάνος ψυχοθεραπευτής, ο Seth Farber ο οποίος εξέδωσε ένα βιβλίο, που λέγεται «Η Χριστιανική Εναλλακτική (λύση) στην Εκκοσμίκευση και την Μοντέρνα Ψυχοθεραπεία». Είναι ψυχοθεραπευτής ο καθηγητής Farber. Εμείς δεν βρήκαμε τον καθηγητή Farber, αλλά βρήκαμε τον εκδότη του βιβλίου, τον Schaeffer. Πώς είναι το μικρό του όνομα;

Frank Schaeffer.

π.Κ.Σ.: Frank Schaeffer· και κάναμε μαζί του μια συνέντευξη, ρωτώντας τι σε έκανε εσένα, έναν Αμερικάνο, να εκδώσεις αυτό το βιβλίο, που βάζει μια χειροβομβίδα στο χώρο της «ψυχοθεραπείας» στην Αμερική! Ούτε καν μεταμοντέρνα δεν είναι! Και μας εξηγεί τι τον έκανε. Για ν’ ακούσουμε την συνέντευξη με τον εκδότη του βιβλίου.

π.Κ.Σ.: Καλησπέρα σας, κύριε Schaeffer.

Mr. Frank Schaeffer: Γεια σας!

π.Κ.Σ.: Ευχαριστούμε, ευχαριστούμε που βρίσκεστε μαζί μας απόψε.

Mr. Frank Schaeffer: Ευχαρίστησή μου.

π.Κ.Σ.: Είστε Ορθόδοξος και Αμερικάνος συγγραφέας, ομιλητής και εκδότης.

Mr. Frank Schaeffer: Σωστά.

π.Κ.Σ.: Πρόσφατα εκδόσατε ένα πολύ ενδιαφέρον και σημαντικό βιβλίο με τίτλο: «Αιώνια Ημέρα. Η Χριστιανική Εναλλακτική (λύση) στην Εκκοσμίκευση και την Μοντέρνα Ψυχοθεραπεία» του καθηγητού Farber, έτσι δεν είναι;

Mr. Frank Schaeffer: Σωστά.

Ἡ κοσμική «ψυχοθεραπεία» εἶναι συμβατή μέ τίς ἀρχές καί τήν ἀνθρωπολογία τῆς Ὀρθοδοξίας;

Συνέντευξη μέ τόν καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Jean Claude Larchet(*), ὁ ὁποῖος ἔχει ντοκτορά στίς ἀνθρωπιστικές ἐπιστῆμες καί σπουδές στήν ψυχοπαθολογία, στήν φιλοσοφία καί στούς Ἁγίους Πατέρες τῆς Ἀνατολῆς, καθώς ἐπίσης καί κλινική ἐμπειρία σέ ψυχιατρικές κλινικές. Τό ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα εἶναι ἀπό τήν ἐκπομπή Ράδιο-Παράγκα τοῦ ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πού μεταδόθηκε τήν Κυριακή 06-02-2000, μέ θέμα: «Εἶναι ἡ Ψυχανάλυση καί ἡ Ψυχοθεραπεία ἐπιστήμη;». Τήν ἐκπομπή παρουσίαζε ὁ πρωτοπρεσβύτερος π. Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος.

π.Κ.Σ.: Σᾶς εὐχαριστοῦμε πού εἶστε ἀπόψε μαζί μας. Τό ἀντικείμενο τοῦ προγράμματός μας εἶναι ἡ ψυχοθεραπεία τῶν Πατέρων τῆς Ἀνατολῆς καί ἡ κοσμική «ψυχοθεραπεία». Καθώς εἶστε ἐξειδικευμένος σ᾽ αὐτό τό θέμα, θά θέλαμε νά σᾶς θέσουμε ὁρισμένες ἐρωτήσεις. Κατά τήν ἄποψή σας, ἡ κοσμική «ψυχοθεραπεία» εἶναι συμβατή μέ τίς ἀρχές καί τήν ἀνθρωπολογία τῆς Ὀρθοδοξίας;

Mr. Jean Claude Larchet: Νομίζω ὅτι πρέπει νά κάνουμε ἕνα διαχωρισμό. Ὑπάρχουν πολλές «ψυχοθεραπεῖες » κοσμικές, ἀλλά ὑπάρχουν κάποιες, θά ἔλεγα, πού κυριαρχοῦν καί εἰδικά ἡ ψυχανάλυση καί μέσα στό ψυχαναλυτικό ρεῦμα ὑπάρχει ἡ ψυχανάλυση τοῦ Φρόυντ καί ἡ ψυχανάλυση τοῦ Γιούνγκ. Ὅσον ἀφορᾶ στήν ψυχανάλυση τοῦ Φρόυντ, ὑπάρχει, θά ἔλεγα, ἕνα ἀρκετά σπουδαῖο πρόβλημα ἀσυμφωνίας μέ τή χριστιανική ἀνθρωπολογία. Πρῶτ᾽ ἀπ᾽ ὅλα, γιατί ὁ Φρόυντ ἔχει προϋποθέσεις τέτοιες, πού σημαίνει πώς ἔχει ἕνα ὅραμα τοῦ ἀνθρώπου πού ἀρνεῖται τόν Θεό, τή σχέση μέ τόν Θεό καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἔχει ἕνα ὅραμα ἐντελῶς ὑλιστικό γιά τόν ἄνθρωπο καί ἐπιπλέον φυσικά, ἔχει ἕνα ὅραμα τῆς διαμόρφωσης τῆς ἰδιοσυγκρασίας τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι σχεδόν ἀντίθετο μέ τή χριστιανική ἀντίληψη.

Δίνω κάποιες ἐξηγήσεις· παραδείγματος χάριν, γιά τόν Φρόυντ ὑπάρχουν στήν ἀρχή ὅλων δύο μεγάλες κατηγορίες, δύο ροπές, πού εἶναι οἱ σεξουαλικές καί ἐπιθετικές τάσεις. Ὁ Φρόυντ σκέπτεται πώς ὅλη ἡ ψυχική ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἐξηγεῖται ἀπ᾽ αὐτές στίς ὁποῖες συμπεριλαμβάνονται καί οἱ πιό ἰδανικές τάσεις. Παραδείγματος χάριν, ἀκόμη καί οἱ ροπές πού ὁ ἄνθρωπος ἐκδηλώνει μέσα στήν ἐκκλησιαστική του ζωή, μέσα στή φιλοσοφική σκέψη, μέσα στήν καλλιτεχνική δημιουργία· ὅλες οἱ πιό πάνω τάσεις εἶναι γι᾽ αὐτόν μιά μορφή συγκεκριμένης χρησιμοποίησης, συγκεκριμένου προσανατολισμοῦ τῆς σεξουαλικῆς ἐνέργειας καί ξέρουμε προφανῶς πώς μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀντίθετα, ἡ σεξουαλικότητα ἀντιστοιχεῖ σέ μιά ἐνέργεια πού συνιστᾶ μιά παρέκκλιση τῆς ἐνέργειας, ἡ ὁποία κατευθύνεται ἀρχικά πρός τόν Θεό· δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἀπό τόν Θεό, προσανατολίζοντας ὅλες τίς λειτουργίες του σ᾽ Αὐτόν! Ἀπό τή στιγμή πού ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό καί ἁμάρτησε, ἀπό τή στιγμή αὐτή, ἡ ἐνέργειά του παρέκκλινε μέ διάφορους τρόπους, ἰδιαίτερα στή σεξουαλικότητα, ἀλλά ἐπίσης καί σέ μιά ἄσχημη ἐπιθετικότητα.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, πού ἔγινε στήν Πανελλήνια Ἕνωση Γονέων, στήν Ἁγία Παρασκευή τοῦ ὁμωνύμου προαστίου Ἀθηνῶν, τήν Τρίτη στίς 18-03-2003.

- Εἰσαγωγή.

- Τί εἶναι πρόσληψη;

- Τί εἶναι ψυχιατρική;

- Τί εἶναι ψυχολογία;

- Τί εἶναι ψυχοθεραπευτική;

- Ὑπάρχει ὁρισμός τῆς ψυχῆς στήν Ψυχοθεραπευτική;

- Ὁρισμός τῆς ψυχῆς, σύμφωνα μέ τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

- Πρῶτο θεολογικό σημεῖο.

- Δεύτερο θεολογικό σημεῖο.

- Τρίτο θεολογικό σημεῖο.

- Τί εἶναι οἱ ψυχοθεραπευτικές μεθοδολογίες;

- Μποροῦν οἱ ψυχοθεραπευτικές μεθοδολογίες νά γιατρέψουν τήν ψυχή;

- Πῶς θεραπεύεται τό «ἐγώ» σύμφωνα μέ τόν ῞Αγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή.

- Ὁ μισῶν τήν ψυχήν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ καί τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν.

- Μπορεῖ τό Μυστήριο νά δεχτεῖ τεχνικές καί μεθοδολογίες;

---

Εἰσαγωγή

Ἔχουμε μπροστά μας ἕνα θέμα πάρα πολύ καίριο πραγματικά, πολύ λεπτεπίλεπτο, πού πρέπει νά τό δοῦμε μέ πλεονάζουσα σοβαρότητα, γιατί ἀκριβῶς αὐτή ἡ συγκριτική πού θέτει τό θέμα μπροστά μας, «Ψυχοθεραπεία καί ἐξομολόγηση», μπορεῖ νά δημιουργήσει συγχύσεις ἤ ἀκόμη καί περιττές ἀντιπαλότητες. Ἐπειδή τό θέμα εἶναι πάρα πολύ μεγάλο, στά λίγα λεπτά πού διαθέτω μπροστά μου, θά προσπαθήσω νά τό σκιαγραφήσω πολύ ἁπλά, πολύ ἁδρά, νά πῶ πολύ μεγάλες ἔννοιες μέ ἁπλά λόγια, νά τό ὁρίσω στήν ἀγάπη σας καί νά ᾽χετε κάποιο στοιχεῖο, κάποιο ἐπίπεδο, γιά νά μπορεῖτε ὅταν γίνονται αὐτές οἱ ἀναλύσεις νά τίς καταλαβαίνετε λίγο καλύτερα.

Πρῶτα-πρῶτα, ποῦ στοχεύει αὐτή ἡ συγκριτική; Τί στόχο ἔχει; «Ἐξομολόγηση ἤ ψυχοθεραπεία». Πρῶτα-πρῶτα γιά ἕνα ξεκαθάρισμα ἐννοιῶν, νά ξέρουμε τί ἔχουμε μπροστά μας καί ποιές εἶναι οἱ ἔννοιες, ποιές εἶναι οἱ ὁρολογίες. Τί ἐννοοῦμε «ψυχοθεραπεία». Καί ἕνα δεύτερο, πάρα πολύ οὐσιαστικό καί πολύ καίριο γιά τήν Ἐκκλησία μας, εἶναι γιά νά μή γίνει πρόσληψη λαθεμένων στοιχείων.

Τί εἶναι πρόσληψη;

Τί εἶναι πρόσληψη: Ξέρετε, ἡ Ἐκκλησία μας ὅταν μπεῖ σ’ ἕνα χῶρο γιά νά κάνει ποιμαντική, ὅταν κάνει ἱεραποστολή, προσλαμβάνει τά στοιχεῖα τοῦ πολιτισμοῦ πού εἶναι ἐκεῖ –τοῦ τόπου– τή «σάρκα» τοῦ τόπου καί μέσα σ’ αὐτή τή «σάρκα» ὁρίζει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Χριστός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη σάρκα, τήν ἀνθρώπινη φύση. Ἔτσι λοιπόν ἡ πρόσληψη εἶναι ἕνα καίριο θέμα· τί προσλαμβάνουμε. Ὅ,τι εἶναι πρός πρόσληψη, πρός ἁγιασμό, τό προσλαμβάνουμε. Βλέπετε, ὁ Χριστός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Δέν προσέλαβε τήν ἁμαρτία τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Ἔχουμε ἐμεῖς κάτι νά προσλάβουμε ἀπό αὐτούς τούς χώρους πού γίνονται αὐτές οἱ διεργασίες, ἤ ὄχι; Ἔχουμε νά πάρουμε κάτι ἀπό ὅλες αὐτές τίς μεθοδολογίες πού ἀναπτύσσονται, ἐμεῖς, ὡς νέες τεχνικές προσεγγίσεως τῶν ψυχικῶν δεδομένων; Πρέπει νά τονίσω ἐκ προοιμίου, γιά τούς χώρους πού θά ἀναφερθῶ, τῆς ψυχοθεραπείας εἰδικά, ὅτι ὅσοι ἀσχολήθηκαν ἔχουν ἕνα καλό κοίταγμα, μιά καλή διάθεση, δέν ὑπάρχει δηλαδή κακότητα. Θέλουν νά βοηθήσουν τόν σήμερα κουρασμένο καί τραυματισμένο ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό δέν διαθέτουμε καμία ἀμφιβολία. Εἶναι μιά προσπάθεια νά βοηθήσουν τόν ἄνθρωπο. Ἀλλά τό θέμα εἶναι τό πῶς θά βοηθήσουν τόν ἄνθρωπο.

Νά ἀρχίσω πρῶτα-πρῶτα νά ξεκαθαρίζω τούς ὅρους. Οἱ πιό γνωστοί ὅροι πού ἔχουμε μπροστά μας εἶναι οἱ ὅροι: ψυχιατρική, ψυχολογία καί ψυχοθεραπευτική. Διαφέρουν αὐτοί οἱ τρεῖς ὅροι. Νά πῶ ποῦ διαφέρουν καί τί εἶναι. Γιά νά ξέρουν καί οἱ χριστιανοί νά μή συγχύζονται καί μπλέκουν τά πράγματα.

Ἡ διαστροφή τῆς ὁμοφυλοφιλίας καί ἡ θεραπεία της κατά τήν Ὀρθόδοξη παράδοση. Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

πού ἔγινε στά πλαίσια τῶν κατηχητικῶν ἀναλύσεων τῶν Ὅρων κατ᾽ ἐπιτομήν 225, 226 καί 229 τοῦ Μεγάλου Βασιλείου,

στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου, Δικηγορικῶν Γλυφάδας,

τό Σάββατο 14-01-2006.

Συνεχίζοντας τίς ὁμιλίες μας αὐτές, μετά ἀπό τή σύντομη ἑορταστική διακοπή, νά εὐχηθῶ σέ ὅλους σας καλή κι εὐλογημένη χρονιά νά ἔχετε. Δέν λέμε χρόνια πολλά, πού εἶναι κάτι πολύ σχετικό γιά τά μέτρα τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐφόσον τά χρόνια τά πολλά ἔρχονται σέ μιά, θά ᾽λεγα ἔτσι, διανοητική ἀντιπαλότητα μέ τό στοιχεῖο τῆς αἰωνιότητας, ἀλλά νά ᾽ναι χρόνια εὐλογημένα, πού θά σᾶς ὁδηγήσουν αὐτά τά χρόνια στό χῶρο τῆς αἰωνιότητας. Χρησιμοποιοῦμε τό χρόνο γιά νά φτάσουμε στήν αἰωνιότητα, ὄχι ὁ πολλαπλασιασμός τοῦ χρόνου, πού θά μᾶς κάνει κάτι καλύτερο. Ὅπως λέει καί ἡ Γραφή, «γῆρας τό τίμιον οὐ τό πολυχρόνιον», ἕνας πού καταξιώθηκε ἤ χαριτώθηκε νά ᾽χει χρόνια, πού εἶναι γεροντικῆς ἡλικίας, δέν σημαίνει πού καταξιώθηκε λόγω ἀκριβῶς τῆς χρονικῆς του παρουσίας πάνω στή γῆ, ἀλλά γιά ἐκεῖνο, τό ὁποῖο εἶναι εὐλογημένο κι ἁγιασμένο. Οὐ, λοιπόν, τό πολυχρόνιο, ἀλλά τό εὐλογημένο μετράει γιά μᾶς.

Μέσα ἀπ᾽ αὐτές τίς χρονολογικές εὐχές μας, πού εὐχόμαστε ἀπό τή σχετικότητα τοῦ χρόνου νά πᾶνε στήν ἀπολυτότητα τῆς αἰωνιότητας, νά συνεχίσουμε τίς ἀναλύσεις μας, πού ἔχουν σάν ἐργαλεῖο καί σάν ὄργανο, βέβαια, κείμενα πατερικά, πού εἶναι πάρα πολλά τά κείμενα καί σίγουρα θέλουν πολλές ἀναλύσεις καί πολύπτυχα νά τίς δοῦμε, τῶν Ὅρων κατ᾽ ἐπιτομήν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀλλά πού πάντοτε συνδυάζουμε αὐτές τίς ἀναλύσεις μέ κάποιο ἐπίκαιρο γεγονός καί μᾶς βοηθοῦν πάντοτε οἱ Ὅροι κατ᾽ ἐπιτομήν γιά νά προσδιορίσουμε καλύτερα τήν ἐπικαιρότητα, πού πάντοτε μᾶς δίνει ἐρεθίσματα καί πάντοτε μᾶς δίνει ἀφορμές, μιά πού εἶναι κάτι ζωντανό ἡ ἐπικαιρότητα καί εἶναι πρός ἀξιοποίηση· καί αὐτό πού λέω πάντοτε, ὅτι ἐμεῖς οἱ χριστιανοί δέν φοβόμαστε τήν ἐπικαιρότητα, ἐπειδή ζοῦμε στόν κόσμο.

Πορνεία : Ὀρθόδοξη θεώρηση και θεραπευτική Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

πού ἔγινε στόν Ἱερό Ναό Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Τερψιθέας Γλυφάδας, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γλυφάδας, τήν Κυριακή 9 Ἀπριλίου 2006, Ε᾽ Νηστειῶν, μνήμης τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, στά πλαίσια τοῦ ΣΤ᾽ Κατανυκτικοῦ Ἐσπερινοῦ.

Σεβασμιότατε, σεβαστοί πατέρες καί τιμημένο χριστεπώνυμο πλήρωμα.

Ζοῦμε ὅλοι σέ μιά πορνική ἐποχή κι ὅταν λέμε πορνική ἐποχή δέν τό χαρακτηρίζουμε μόνο ἐξ ἐπόψεως τῆς ἐκτεταμένης ἀποδοχῆς, ὡς μή ἁμαρτίας, τοῦ γεγονότος τῆς πορνείας, ἀλλά μιλοῦμε γενικότερα κατά τά μέτρα πού ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοσή μας χαρακτηρίζει κι ὁρίζει τήν ἔννοια τῆς πορνείας. Ὅπου ἡ πορνεία εἶναι μιά διαστροφή ὑπό τήν ἔννοια μιά ἀποστροφή ἀπό τήν κίνηση πρός τόν Θεό. «Ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἕν σῶμά ἐστιν·... ὁ δέ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἕν πνεῦμά ἐστί... τό σῶμα δέ τῷ Κυρίῳ οὐχί τῇ πορνείᾳ»[1].

Ἡ στροφή λοιπόν σέ ὁποιαδήποτε ἄλλη πτυχή τῆς ζωῆς, ὁ προσδιορισμός τῆς ζωῆς μας ἤ τό δόσιμο τῆς ζωῆς μας σέ ἄλλα μεγέθη ὅσο καλά καί νά φαίνονται ὡς ἀποστροφή πρωτογενής ἀπό τόν Θεό εἶναι πορνεία κατά τήν Παράδοσή μας.

Κάτω ἀπό αὐτή τήν ἔννοια μποροῦμε νά κατανοήσουμε βαθύτερα γιατί σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, στό ἀποκορύφωμα αὐτῆς τῆς πνευματικῆς περιόδου τῆς ἁγίας καί μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, λίγο πρίν ἀρχίσει ἡ μεγάλη Ἑβδομάδα καί πορευόμεθα πρός τό Πάθος, ἔβαλε τήν Κυριακή τῆς μνήμης τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας τῆς ἐπιλεγόμενης πόρνης, τῆς μετανοούσης πόρνης. Κι ἄλλα ἁμαρτήματα ὑπάρχουν, πῶς μπορεῖ νά χαρακτηρίσουμε τό μεγαλύτερο τῆς ἁμαρτίας· ἀλλά τό μεῖζον δέν εἶναι ἀπό τήν ποιότητα τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά εἶναι ἀπό αὐτή τή στροφή ἤ ἀποστροφή πρός τόν Θεό.

«Ο Σταυρός ως αξεπέραστο επίπεδο και μοντέλο Παιδείας». Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, που έγινε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Βούλας, την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 11/03/2007.

Σεβασμιώτατε Επίσκοπε - υπόμνηση και τύπος του εν τω μέσω ημών Σταυρωμένου και Αναστημένου Χριστού. Σεβαστοί πατέρες - και ταυτόχρονη υπενθύμιση της καθημερινής θυσίας του Χριστού. Λαέ του Θεού ορθόδοξε - φορέα του σταυροαναστάσιμου ήθους της πονεμένης και μαρτυρικής ορθοδοξίας.

Εδώ και μερικές μέρες στο κέντρο της Αθήνας γίνεται μια πάλη για την παιδεία. Η μια μεριά χρησιμοποιεί δακρυγόνα, για να επιβληθεί ένα μοντέλο παιδείας. Η άλλη μεριά έκαψε την ελληνική σημαία. Μήπως, υπενθύμιση της χαμένης και ξεχασμένης προτάσεως περί παιδείας; Κάποιοι άλλοι έκαψαν ένα φρούριο στον «Άγνωστο Στρατιώτη». Μήπως και πάλι υπενθύμιση της χαμένης και ανύπαρκτης ιστορίας των αγνώστων, μαρτυρικών στρατιωτών αυτού του τόπου; Η Παιδεία.

Μερικές μέρες μετά, μετά απ’ τα καπνογόνα, η Ορθόδοξη Εκκλησία θυμάται το Σταυρό και γιορτάζει σήμερα αυτή τη μνήμη Του και την προτείνει ως αξεπέραστο επίπεδο και μοντέλο Παιδείας. Μην το ξεχάσουμε -εμείς τουλάχιστον- γιατί θα μπούμε πάλι στην αντιπαλότητα - ποιο είναι το υπόδειγμα της Παιδείας. Καθημερινές προτάσεις παιδείας, εδώ κι αιώνες καταθέτει η Ορθοδοξία μας μπροστά στα μάτια μας. Ή τις δεχόμαστε ή καίμε μετά τη σημαία μας ή πετάμε δακρυγόνα.

Το Πολιτικό Μανιφέστο του Αγίου Κωνσταντίνου». Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Γλυφάδος, στις 20/5/2008.

Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες, λαέ και άρχοντες του τόπου αυτού· λαέ που υπάρχεις για να κυριαρχείς και να άρχεις των παθών σου· άρχοντες που υπάρχετε για να άρχετε και του λαού και των παθών σας.

Πριν από τέσσερις-πέντε αιώνες πριν το Χριστό, ο δικός μας μεγάλος φιλόσοφος Πλάτωνας είχε πει μια ιδέα, γράφοντας τα δικά του πλατωνικά ιδεολογήματα στην ιδεατή πολιτεία του. Σκέφθηκε πως θα ήταν πολύ καλό - θα ήθελε πάρα πολύ - οι άνθρωποι ενός τόπου να είναι φιλόσοφοι. Θα ήταν καλύτερη, σίγουρα, η διοίκηση. Τέσσερις αιώνες μετά το Χριστό, ο Πλάτωνας διαψεύστηκε και ξεπεράστηκε. Ένας αυτοκράτορας δεν έγινε φιλόσοφος, έγινε άγιος.

Γιορτάζοντας σήμερα τη μνήμη του Αγίου Κωνσταντίνου μπορούμε να δούμε αυτή την προοπτική και να κάνουμε τη σύγκριση, με το πώς και γιατί ένας αυτοκράτορας έγινε άγιος, ποιες ήταν οι διεργασίες οι οποίες έγιναν πάνω του και, ακόμη περισσότερο, χρησιμοποιώντας το λόγο του και τα δικά του λεγόμενα, ποιο ήταν -να το πω με τη μοντέρνα λέξη- το δικό του πολιτικό μανιφέστο. Ας το αναφέρω σήμερα, για να καταλάβουμε όσο μπορούμε πιο ενδελεχώς ποια διεργασία συντελέστηκε πάνω του για να γίνει άγιος.

«Εφηβεία. Το τέλος ή η αρχή της επανάστασης»; Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, που έγινε στην Πανελλήνια Ένωση Γονέων, στην Αγία Παρασκευή του ομωνύμου προαστίου Αθηνών, την Παρασκευή στις 20-2-2009.

Καρδιακές ευχαριστίες στους πατέρες της ενορίας για την τιμητική πρόσκληση, πραγματικά γι’ αυτό το πολύ σπουδαίο θέμα.

Πράγματι, το θέμα όταν το καθορίσαμε ήταν επηρεασμένο από τα γεγονότα που συνέβησαν τότε στην Αθήνα και το γενικότερο κλίμα που άρχισε στο χώρο της νεολαίας. Υπήρχε όμως, αυτός ο επηρεασμός. Επέλεξα το θέμα, όχι έτσι ξεκρέμαστα, αλλά γιατί είμαι επηρεασμένος και από την ορολογία των Πατέρων πάνω σε αυτά τα θέματα. Θα δείτε σε λίγο, πως η Πατερική μας θεολογία στα θέματα τα παιδαγωγικά, πιάνει το θέμα της επαναστατικότητας. Και μάλιστα, το κέντρο του θέματος όπως το ορίσαμε, «η εφηβεία είναι η αρχή ή το τέλος της επαναστάσεως»;

Άρα, είχαμε δύο δομικά στοιχεία τα οποία καθορίζουν το γενικότερο πλαίσιο αυτής της ομιλίας. Το πρώτο λοιπόν, τα γεγονότα και το δεύτερο η Πατερική θεολογία.

Να ξεκινήσω από το πρώτο, όπου θα πω - για ένα-δυο λεπτά - μερικά πράγματα γι’ αυτό που συνέβη το Δεκέμβριο στην Αθήνα. Γιατί όλη η υπόλοιπη ώρα θα αναλωθεί στο κοίταγμα που κάνουν οι Πατέρες μας κι η παράδοσή μας, στο θέμα αυτό της επαναστατικότητας.

Πολύ συμπιληματικά ή πολύ συνοπτικά, ομιλώντας για τα γεγονότα τα οποία εμφανίστηκαν στο κέντρο της Αθήνας, θα μπορούσαμε να πούμε πολύ ουσιαστικά και γλαφυρά μιλώντας και βάζοντας πινελιές, αλλά ουσιαστικές, ότι αυτή η διαμαρτυρία, αυτή η επανάσταση, εξέφραζε ένα μεγάλο κενό που υπήρχε στις καρδιές των παιδιών μας. Θα δούμε σε λίγο, που οφείλεται αυτό το κενό. Ήταν ένα κενό. Κι αυτό το κενό, έφερε ένα ξέσπασμα. Και το ξέσπασμα, στράφηκε κατεξοχήν κι όσο δεν το φανταζόμαστε στα σύμβολα του πολιτισμού που τους έχει φθείρει, τους έχει καταστρέψει. Ή στα σύμβολα του πολιτισμού που τους άφησε κενούς. Κι αυτά τα σύμβολα μπορεί να είναι οι βιτρίνες. Να είναι ο πολιτισμός του εμπορίου. Ακόμα μπορεί να είναι και η αστυνομία που δε φταίει σε τίποτα, αλλά είναι ένα σύμβολο διατηρήσεως μιας τάξης, χωρίς όμως να υπάρχει εσωτερική τάξη μέσα στον άνθρωπο. Αυτά τα γεγονότα λοιπόν, των συμβόλων που είναι ο αστυνομικός που δε φταίει πραγματικά, οι βιτρίνες, τα καταστήματα, το εμπόριο. Που είναι ο πολιτισμός ο σημερινός, της τάξεως, της ασφαλείας, της νόμου ακρατούς πολιτείας, του εμπορίου, της κινήσεως των πραγμάτων του κόσμου, και ταυτόχρονα το παιδί μας να βρίσκεται κενό και άδειο μέσα, το φέρνει σε ένα σημείο να διαμαρτυρηθεί. Και δεν έχει και τρόπο να διαμαρτυρηθεί.

Ἱεραποστολή τῆς καρδιᾶς μας...

Τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, 8 Μαρτίου 2009, σέ μιά ἔκτακτη δίωρη ἐκπομπή, ὁ ραδιοφωνικός Σταθμός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ τή φροντίδα τοῦ Διευθυντῆ κ. Ἀλέξανδρου Κατσιάρα, μετέδωσε μία συζήτηση σχετικά μέ τήν ἐξωτερική Ἱεραποστολή. Τή συζήτηση συντόνισε ὁ κ. Ἀλέξανδρος Καρυώτογλου, Θεολόγος καί ἔλαβαν μέρος ὁ Σεβασμ. Μητροπολίτης Νιγηρίας κ. Ἀλέξανδρος, ὁ Αἰδεσιμ. Πρωτοπρ. π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος καί ὁ κ. Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Θεολόγος. Τόν κόπο τῆς ἀπομαγνητοφώνησης τῆς ἐκπομπῆς κατέβαλε ἡ συνεργάτης τοῦ Γραφείου Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς Διακόνισσα Μαρία Σπυροπούλου. Α.Κ.: -Φίλες καί φίλοι, καλημέρα σας. Σήμερα εἶναι Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας καί ξεκινᾶμε στήν Ἐκκλησία μας τήν Ἑβδομάδα Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς. Μέ μεγάλη χαρά συγκεντρωθήκαμε σήμερα, τέσσερεις ἄνθρωποι καί θά θέλαμε νά κουβεντιάσουμε αὐτό τό μεγάλο κεφάλαιο τῆς Ἐκκλησίας μας, πού εἶναι ἡ Ἱεραποστολή. Καί ἔχω τήν αἴσθηση ὅτι οἱ συνδαιτυμόνες ἐδῶ εἶναι σχετικοί μέ τήν Ἱεραποστολή καί θά συμβάλουν πάρα πολύ σ᾿ ἕνα διάλογο οὐσίας καί μέ ἐντιμότητα καί μέ τό χέρι στήν καρδιά θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὁρισμένα πράγματα. Σᾶς καλωσορίζω, καλωσοριζόμαστε ὅλοι στήν ἐκπομπή, κι ἐγώ θά ἤθελα νά σᾶς βάλω στά βαθιά νερά κατ᾿ εὐθείαν. Ξέρετε, πρίν ἀπό 5 χρόνια, ἤμουν στό Σίδνεϋ καί δίδασκα στή Θεολογική Σχολή ἐκεῖ. Καί τήν τελευταία ἡμέρα πού θά ἔφευγα, τήν τελευταία Κυριακή, στήν ἐνορία πού κήρυττα, τόλμησα ἀποχαιρετώντας τό ἐκκλησίασμα, νά ἐκφράσω καί ἕνα παράπονο, ὅτι στά 3 χρόνια πού ἤμουν ἐκεῖ δέν εἶδα οὔτε ἕναν ἰθαγενή, ἀμπορίτζιναλ ὅπως τούς λένε, σέ ὀρθόδοξο ναό. Καί ἔκανα τήν εὐχή, μελλοντικά, νά ὑπάρξει μιά τέτοια περίπτωση. Ὅταν τελείωσε ἡ λειτουργία, ἦρθε ὁ ἱερέας, ὁ ὁποῖος ἦταν αὐστραλογεννημένος ἐξ Ἑλλήνων καταγόμενος, γιά νά μοῦ πεῖ ὅτι δέν ἔπρεπε νά τό πεῖτε αὐτό, κ. Καρυώτογλου, διότι δέν μποροῦμε νά ἀσχολούμαστε μέ ξένους ἀνθρώπους, ἀλλά ὑπηρετοῦμε τό ἑλληνικό στοιχεῖο ἐδῶ. Κι ἔπεσα ἀπό τά σύννεφα! Καί ἀναρωτήθηκα γιά μιά ἀκόμη φορά· «Τί εἶναι, τελικά, ἡ ἱεραποστολή;». Ἀκούω. Θ.Π.: -Εἶναι τόσο βάναυσο ἐρώτημα...