Ἀναφορά τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου στὴν οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπὸ τὸ 2ο μέρος τοῦ ἀφιερώματος στὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ποιὰ εἶναι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας; Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση προσφέρει μέθοδο θεραπείας τοῦ νοὸς τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὴ εἶναι ἡ οὐσία. Δηλαδὴ τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ θεραπεία αὐτὴ ἔχει 2 φάσεις, τὸν Φωτισμὸ καὶ τὴν Θέωση (ἡ Θέωσις εἶναι πλήρης θεραπεία). Αὐτὴ ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ ποὺ προσφέρει ἡ Ὀρθοδοξία, προσέξτε, παραδίδεται ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά, μὲ φορεῖς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔφτασαν στὸν Φωτισμὸ καὶ στὴν Θέωση καὶ ἔγιναν θεραπευτὲς γιὰ τοὺς ἄλλους. Δὲν εἶναι δηλαδὴ ἁπλὴ μεταβίβαση γνώσεων, ὅπως ἕνας καθηγητὴς μεταδίδει τὶς γνώσεις του ἀπὸ τὰ βιβλία, ἀλλὰ μεταβίβαση καὶ διαδοχὴ ἐμπειρίας! Τῆς ἐμπειρίας τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς ἐμπειρίας τῆς Θεώσεως. Δηλαδή, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο παραδίδουμε καὶ λέμε Παράδοση, εἶναι αὐτὴ ἡ ἐμπειρία, ἡ θεραπευτικὴ ἐμπειρία ἡ ὁποία ὑπάρχει.

Ἀκόμη καὶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, οἱ Προφῆτες, αὐτὴν τὴν ἐμπειρία παραδίδουν κατὰ τὰ μέτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Μεταδίδουν ἀκριβῶς, τὴν ἐμπειρία τῆς θεραπείας, ὅσο μπορεῖ νὰ προσεγγιστεῖ στὰ μέτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ Παράδοση τῶν Προφητῶν, γι΄ αὐτὸ λέμε «τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν Προφητῶν». Οἱ Προφῆτες περνοῦν ἀπὸ μιά Κάθαρση ὁ καθένας μὲ τὸν τρόπο του, μιά μετάνοια, μιά ἀλλαγή. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα «τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν Προφητῶν», εἶναι ἀκριβῶς ὁ Φωτισμός, καὶ αὐτὸ παραδίδεται ἀπ΄ τὴν Παλαιὰ..

Διαθήκη μέχρι σήμερα. Βλέπουμε λοιπὸν, ὅτι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, προσέξτε, μὴ σκανδαλιστεῖτε μ΄ αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ, δὲν εἶναι τὸ βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλὰ εἶναι ἡ μεταβίβαση τῆς ἐμπειρίας τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς Θεώσεως, ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ μέχρι σήμερα. Δηλαδή, μπορεῖς νὰ διαβάσεις τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ νὰ μάθεις πληροφορίες, νὰ τὸ διαβάζεις, νὰ τὸ ξαναδιαβάζεις νὰ μὴ γίνει τίποτα, γι΄ αὐτὸ βλέπετε πιά, ἡ Παράδοση, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ Παράδοση, ἀποκτᾶ καίρια σημασία.

Ἕνας ὁ ὁποῖος δὲν δέχεται Παράδοση, ἀποκόπτεται ἀπ΄ τὴν θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας. Βλέπετε ὁ Προτεστάντης ἀποῤῥίπτει τὴν Παράδοση, ἄρα θεωρεῖ μόνο ἕνα βιβλίο, ἕνα κείμενο συνταγματικὸ κρατάει στὰ χέρια του τὸ ἀποστηθίζει, καὶ ἐπειδὴ δὲν δέχεται τὴν Παράδοση, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν Παράδοση, τότε δὲν ξέρει τί νὰ κάνει, πῶς νὰ θεραπεύσει καὶ λέει μόνο μπλὰ – μπλά. (Ἐνῶ) ἡ Παράδοση εἶναι ἡ μεταβίβαση τῆς θεραπευτικῆς Παραδόσεως. Καὶ πράγματι θὰ ΄χουν δίκιο οἱ Προτεστάντες ἂν ἡ Παράδοση ἐξαντληθεῖ σ΄ ἄλλα πράγματα, καὶ ὄχι ἡ μεταβίβαση αὐτῆς τῆς Παραδόσεως.
Ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μονάχα ἀκολουθίες, ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μονάχα ἁγιογραφίες, ἂν ἡ Παράδοση εἶναι μόνο ὕμνοι καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν θεραπεύει, τότε οἱ Προτεστάντες θὰ ΄χουν δίκιο. Βλέπετε πόσο λεπτεπίλεπτη εἶναι ἡ ἰσορροπία καὶ μερικὲς φορὲς ἀγνωιζόμαστε, μαχόμαστε τὴν Παράδοσή μας λανθασμένα. Γιατί μιλᾶμε γιὰ μιά δευτερεύουσα Παράδοση, ποὺ ΄ναι ἀποτέλεσμα τῆς θεραπευτικῆς.
Σίγουρα ὁ Πανσέληνος μὲ τὶς ἁγιογραφίες του ἔχοντας ζήσει τὴν θεραπευτικὴ Παράδοση, βγάζει ὡς ἀποτέλεσμα τῆς Παραδόσεως αὐτῆς τὶς ἁγιογραφίες του. Ἀλλὰ μόνες τους δὲν εἶναι ὅλη ἡ Παράδοση, εἶναι ἀποτέλεσμα καὶ ἀπαύγασμα τῆς θεραπευτικῆς τῆς Καθάρσεως καὶ τοῦ Φωτισμοῦ. Καὶ ἕνας ἄνθρωπος φωτισμένος καὶ κεκαθαρμένος, μπορεῖ νὰ βγάλει τέτοια ἁγιογραφία. (Τι) κι νὰ τὸν μιμηθοῦνε ἄλλοι ἑκατὸ ἁγιογράφοι, δὲν θὰ πετύχουν τέτοιο ἀποτέλεσμα. Καὶ δὲν θὰ εἶναι μέσα στὴν Παράδοση, θὰ εἶναι ἐξω-Παραδοσιακοὶ καὶ ἂς τὸ ἀντιγράφουνε, γιατί ἀκριβῶς δὲν ζοῦν τὴν θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας μας.
Βλέπετε, λὲς σὲ ποιὰ σχολὴ ἁγιογραφίας ἀνήκεις; Μακεδονικὴ – Πανσέληνος. Πιάνει τὸ ἀντιγράφει, ἀλλὰ αὐτὸς δὲν μεταδίδει Παράδοση, ἁπλῶς τὸ ἀντιγράφει, γιατί ὁ ἴδιος δὲν πῆγε στὴν θεραπευτική. Ἄρα, αὐτὸς ποὺ μετέχει σ΄ αὐτὸ τὸ ἔργο τῆς τέχνης, πρέπει νὰ μετέχει ὁ ἴδιος στὴν θεραπευτικὴ Παράδοση, γιὰ νὰ πετύχει τὸ ἴδιο ἀποτέλεσμα. Καὶ πιθανῶς νὰ πάει καὶ παρακάτω τὴν ἁγιογραφία. Δὲν εἶναι κάτι στατικὸ αὐτὸ τὸ μέγεθος. Ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ πάει παρακάτω καὶ νὰ κάνει, ξέρω ΄γὼ, ἐπαναστατικὲς ἀλλαγὲς χωρὶς νὰ ἔχει περάσει ἀπ΄ αὐτὴν τὴν Κάθαρση καὶ Φωτισμό.
Βλέπετε, εἶναι καίρια σημεῖα. Μαλώνουμε, κάνουμε θεολογικὲς συζητήσεις καὶ βγαίνουμε ἀπ΄ τὸ κέντρο. Ἄρα, λοιπόν, τὸ κέντρο εἶναι ὁ Φωτισμός, ὄχι ἡ Ἁγία Γραφή. Ἡ Ἁγία Γραφὴ διατυπώνει τὴν διαδικασία τῆς θεραπείας. Εἶναι σὰν νὰ θεραπεύω, κάποιοι νὰ παρακολουθοῦν, καὶ αὐτὸ νὰ τὸ γράφεις σ΄ ἕνα βιβλίο «ἔτσι θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος». Εἶναι ἡ διατύπωση τῆς θεραπευτικῆς, γι΄ αὐτὸ πολὺ σωστά, σ΄ ἐμᾶς τὸ κέντρο δὲν εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή. Λέμε εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ βαθύτερα, εἶναι ἡ θεραπευτική τῆς Ἐκκλησίας.